Ankara
Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nden (ODTÜ) araştırmacılar, öğrencilerin ortak avatarla özümleme edilmiş olduğu ve üç buutlu "metaverse" dünyasında, derslerin fiziki gerçekliğe en DOĞRU ortamda yapılabildiği "sanal okul" projesini geliştirdi.
ODTÜ Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tuğba Tokel, Facebook, Microsoft, Roblox ve Epic kabilinden firmaların milyarlarca dolarlık envestisman planıyla gündeme mevrut "metaverse" konsepti ve ODTÜ'de bu mevzuda düzenlenen çalışmalara bağlı AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Facebook'un kurucusu Mark Zuckerberg'in firmanın ismini "Meta" namına değiştirdiğini hatırlatan Tokel, "Metaverse terimini üç buutlu ortak düzlem ve avatarlı temsiliyet namına tanımlayabiliriz. Gerçek yaşamın elektronik beyin ekranında yahut mevhum DOĞRU gözlükleriyle simüle edilmiş ıpıssız namına da tanım edebiliriz. Bu ortamda, şahıslar çıkarlarını üç buutlu karakterleri, şu demek oluyor ki avatarlarıyla özümleme etmekteler ve ortamdaki gayrı avatarlarla etkileşimde bulunuyorlar." bilgilerini verdi.
Günümüz teknolojileri sebebiyle internetteki dü boyutlu açıklık yüzlerin bundan sonradan üç boyuta kaymaya başladığını aktaran Tokel, bu acemi teknolojilerde "internet" hesabına "immernet" teriminin geçmeye başladığını tabir etti.
"ODTÜ düşüncesince metaverse acemi ortak anlam değil." diyen Tokel, bu konudaki çalışmalara 2010'da ODTÜ'nün üç buutlu mevhum kampüsünü kurarak başladıklarını ve yeğleme meydana getirecek öğrencilerin kampüse gelmeden bilim alabilecekleri ortak altyapıyı tekvin hazırlıklarının sürdüğünü söyledi.
Klinikler üç buutlu ortamlara taşınacak
Sanal kampüsün arkası esna içtimai fobisi olanları, mevhum DOĞRU içinde korkularıyla yüzleştirerek otama edebilen "sanal terapi" teknolojisini geliştirdiklerini dile getiren Tokel, "Sanal klinik üstünde çalışmalarımızı yoğunlaştırdık. Bu uygulayım bilimi ile psikologlarla görüşmeler bundan sonradan Kovid-19 salgını ile bu arada kalan devre içi ortamlar hesabına üç buutlu ortamlarda gerçekleşebilecek. Bu ortamlarda şahıslar çıkarlarını aşırı şimdi şen hissediyor ve aşırı şimdi şen tabir edebiliyor." diyerek konuştu.
"Bu teknolojiyi erek değil, anahtar namına kullanmayı hedefliyoruz"
Tuğba Tokel, faziletli lisans ve doktora öğrencileri ile başta pedagoji bilimi dalında da "metaverse" üstünde sert aşırı düzentileme yürüttüklerini anlattı. Bunlardan birinin üç buutlu mevhum ortamlarda ecnebi anahtar eğitimi bulunduğunu tabir fail Tokel, "Eğitim dalında bu teknolojiyi erek değil, anahtar namına kullanmayı ve pedagoji bilimi ortamlarını üç buutlu betimleme dair akla yatkın dayanıklı icraat ihya amacındayız." diyerek konuştu.
Kovid-19 salgınıyla "sanal okul" projesi üstünde derin icraat yürüttüklerini tabir fail Tokel, içtimai ve fiziki resmiyet ile beraberce esasen romanesk namına tamamı kişilerin birbirlerinden aşırı uzaklaştığını belirtti. Özellikle çocukların, ekol ortamından uzaklaşması ve hemen görüntülük başlangıcında öğrenime bitmeme etmesinin zorluğuna dikkati çekici Tokel, şu biçimde konuştu:
"Bu teknolojiyle engin öğrenme süreçlerinde, öğrencilerin beniz yüze olmasa caba dostlarıyla bu arada mevhum ekol ortamına girebilmesine olanak sağlanıyor. Klasik dü boyutlu devre içi ortamlarda öğrenciler, hemen ortak ışık ve kullanıcı adı, edilgen biçimde dersi dinliyorlar, ayrıca arzu edenler kameralarını caba kapatıyorlar. Aslında ortamda bulunmuyorlar, hemen duyuyorlar. İki boyutlu mevhum dünyada, olayların ve sınıfların içerisine girilemiyor ve dışardalık hissi aşırı yaşanıyor.
Sanal ekol kabilinden üç buutlu metaverse içinde ise öğrencilerin hem kendilerinin hem derslik dostlarının ve hem öğretmenlerinin avatarı var. Biz metaverse ortamlarında bu bulunuşluk hissine odaklanıyoruz. Nasıl asıl dünyada olduğumuzu hissediyor ve gayrı kişilerle etkileşim halindeysek, metaverse içinde da fiziki gerçekçiliğe en DOĞRU düzlem sağlanabiliyor."
Bu pratikte ehemmiyet verdikleri ikinci ehemmiyetli konunun, "sosyal bulunuşluk" bulunduğunu aktaran Doç. Dr. Tokel, öğrencilerin, üç buutlu derslik içinde dostlarıyla ve öğretmenleriyle "sosyal bulunuşluk" hissini yaşadıklarını kaydetti.
Tuğba Tokel, şu biçimde bitmeme etti:
"Üçüncüsü ve ihtimal en önemlisi ise öğrencinin kendisinin içtimai bulunuşluk hissi yaşamasının indinde gayrı dostlarının da kendini ayırt ettiğinin farkında olması, şu demek oluyor ki beraberce bulunuşluk. Metaverse teriminin temelinde bulunuşluk yatıyor. Bu ortamda motivasyonu enikonu faziletli tutulabiliyor. Öğrenciler, metaverse içinde kameralarıyla değil, avatarlarıyla üç buutlu sınıflara giriyorlar. Sunum gerçekleştirmek istediğinde aynen asıl ortamdaki kabilinden sunumunu yaparak, gayrı dostlarıyla etkileşime giriyor. Metaverse ortamda meydana getirilen ortak ders, asıl dünyadaki etkileşimin ortak benzeri. Sanal okullarda, ibret sonrası içtimai etkileşimler de yapılabiliyor. Bu projeyle bilimsel nitelikli kazanımların yanı esna şimdi içtimai ve şimdi romanesk etkileşimleri de desteklemeyi amaçladık."
ODTÜ Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tuğba Tokel, mevhum okullarda, beniz yüze pedagoji bilimi sonrasında müzakere saatlerinin de yapılabileceğini belirterek, "Öğrenciler, ibret sonrası eksiklerini bertaraf etmek düşüncesince öğretmenleriyle ortak araya gelebilirler. Belki üniversiteye tedbir seviyesindeki öğrenciler buna şimdi aşırı gerekseme duyabilir." dedi.
Okula uzlaşma düşüncesince de mevhum okulların kullanılabileceğini tamlayan Tokel, "Öğrenciler, okula şimdi başlamadan mevhum ortamda bu deneyimi yaşayabilir. Bu teknoloji, ayrımsız sürede oyunlaştırmayı da içerdiğinden, evlatları ürkütmeden okula alıştırmada kullanılabilir." değerlendirmesinde bulundu.
Tokel, geliştirdikleri mevhum okulda, fiziki DOĞRU ve bulunuşluk hissinin hem mevhum gözlüklerle hem de masaüstü mevhum gerçeklikle sağlanabildiğini anlattı.
Metaverse, üç-beş sene sonradan yaşama girecek öngörüsü
Doç. Dr. Tuğba Tokel, üç buutlu mevhum okulların istikbaline bağlı istifham üzerine, "Metaverse teriminin aşırı konuşulmasıyla beraberce bu teknolojiler, her insanın aşırı merakını çekti ve şimdi da çekecek kabilinden görünüyor. Bu bölgede aşırı tetkikat yapılacak, bu mevzuda sert aşırı Ar-Ge ve yatırımlar yapılıyor. Belki aşırı DOĞRU gelecekte tamamı öğrencilerin mevhum DOĞRU gözlüğü bulunduğunu öngöremeyiz. En azından masaüstü mevhum DOĞRU ile başlayarak şimdi sonradan donanımın da evlere gireceği ortak fasıl ki ihtimal üç-beş sene sonradan gelebilecek. Bu aşırı çetince değil, elbette tamamı evlerde göstergeç mevcut bu uygulayım bilimi de ortak biçimde yaşama girecek." diyerek konuştu.
Tokel, evren genelinde de deli dolu derslik ortamlarının bundan sonradan üç buutlu metaverse ortamlarına akilane kaydığını laflarına ekledi.