Türk Hematoloji Derneği çeşidinden bu sene 48'incisi planlı Ulusal Hematoloji Kongresi çerçevesinde bilgilendirme toplantısı düzenlendi. Türk Hematoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Muhlis Cem Ar, gençleri kaybettiklerini, güç branşları seçmediklerini ve gayrimenkul dışını yeğleme ettiklerini söyledi.
Tıp eğitimi sonrası uzmanlaşmayla ilgilendiren teessürat çektiklerini tabir fail Ar, “Bu hoppadak hematolojiyle ilgilendiren değil, dünyada da hakeza bir trend var. Covid'in getirmiş bulunduğu bıkkınlıklar olabilir. İlaca muvasala apayrı bir sorun. İlacın fiyatı, bulunabilirliği açısından bir başağrısı var. Bunun indinde kongrede bahsedilen ve yenileri eklenen kanserde anemi ve nezif hastalıklarıyla ilgilendiren konulardan bir dal film film deva ve uran var. Tanı şekillerinde iri yenilikler var, kongrede bunlar da ele alındı. Gelecek seneye hazırlanıyoruz. Cumhuriyetimizin 100. senesinde Amerikan Hematoloji Derneği ile yaptığımız bir işbirliğinin sonucunu gördük. Amerikan Hematoloji Kongresi'nin bir ekspoze formu gücük ay ayında İstanbul'da yapılacak. Biz ev sahibi kendisine katılacağız. Bölgedeki dinç hematologlara terbiye verilecek, bununla ilgilendiren kuma bir projemiz var” niteleyerek konuştu.
"Türkiye ilaca sağlıklı erişebilen nadir ülkelerden biri"
Hematolojide ilaca muvasala mevzusuna yer veren Ar, Türkiye'de yürürlükte bulunan makbul mekanizmalara bakılınca dünyada ilaca sağlıklı erişebilen nadir ülkelerinden biri olduklarını vurguladı. Tıbbı kanıtıyla mergup bir ilacın ulaşılmasına Sağlık Bakanlığı'nın dayanak noktası bulunduğunu bildiren Ar, “Eğer apayrı bir endüksiyonda deva ruhsatlı kendisine varsa ödenmesini sağlıyor. Ülkede olmadan da gayrimenkul dışından getirilmesini sağlıyor. Çok az ülke bu ilaçların teminine asistan oluyor. Bir apayrı sıkıntıyla dirlik karşıyayız. Bir apayrı sıkıntımız SUT. O da bir apayrı gözaltı çeşidinden art ödenmesi sağlanıyor. Bu bir yandan bakılınca denge. Ama arada tam SUT'un içerisine eklenen ön planda hesaplı kendisine memul birtakımı icraat bizim ilaca erişimimizde yahut hastaların bakımında zorluklara sefer açabiliyor. Otoritelere görüşlerimizi sunduk” dedi.
Ar, hesaplı koşulların indinde kanserde makbul yenilikçi ilaçların gayrimenkul dışından geliyor olmasının deva temininde teessürat oluşturduğunu bildirdi.
"Bazı ilaçlara erişilememesi küresel"
Bazı maddelerin Çin ve o bölgeden gelmesi ve pandemiye ilişkin üretimlerinin durmasının indinde evren stoklarının erimesiyle de ilaca ulaşılamadığını aktaran Ar, “Sadece bizde değil apayrı ülkelerde de fıkdan oluşturdu. Ama Türkiye'ye katışıksız mesail da var. Çok girintisiz çıkıntısız bir nezif inhibütör akıbet aşama ehven bir deva yok. Tablet formu yok, zira şirket bunu fiyatıyla istihsal arasını kapatamıyor. Getiremiyor. Böyle durumların ilkin belirlenip ülkede üretilmesi düşüncesince bir grup gayretler gerekiyor. Yapılmaya çalışılıyor, o yönde bilgilerimiz var. Ama ilacın girmemesi ve meydana getirilen müddette nice marazlı bu ilaca erişemiyor. Basit lakin dirimlik bir ilaç, kanamayı inhibütör bir ilaç, bulunmaması, ondan faydalanan hastaların riziko altında kalmasına sefer açabiliyor. Benzer şeyler dokunmabana ilaçları düşüncesince de geçerli. Bir hafta birisini buluyoruz, öbür hafta bulamıyoruz. Burada baş döndürücü muhtelif etkenler var. Bakanlık bunun farkında, çabucak toparlamak düşüncesince uğraşıyor” ifadelerine arazi verdi.
"Bağımlı duruma gelebiliriz"
Türkiye'de dokunmabana hastalarının ulaştığı ilaçların öbür ülkelerdekinden baş döndürücü değişik olmadığına yer veren Ar, “Dünyada önceki basamakta ölçün kendisine anaç değil, gine immünoterapi ve CAR T-CELL denli şeyler daha deneysel. CAR T-CELL'in bulunan halde dünyada kullanıldığı bir numara ve ikinci dal film film tedavilere cevapsız yahut onlardan er nükseden maraz gruplarına uygulanıyor. İlk evrede kimyasal otama ve yanına eklenen immünoterapi ölçün topu topu dünyada. İlk tam ikinci tam ne ilacın verileceği belirli. Orada bir sıkıntımız yok. Bu tedaviler baş döndürücü pahalıdır. Eğer demincek bunları üretmeye, yapmaya, yapmaya başlamazsak bir on sene içre bu tedaviler önceki sıralarda kullanılmaya başlanacaktır. O devir baş döndürücü geç kalacağız ve dışarıya baş döndürücü tabi duruma geleceğiz. Biran ilkin o yönde bir güç sarfetmeliyiz. Şu haliyle hastaların standardın altında olduklarının altında bulunduğu anlatmak muhtemel değil" dedi.
Kongrenin içeriği
Türk Hematoloji Derneği İkinci Başkanı Prof. Dr. Şule Ünal Cangül, kongrenin bu sene melez formatta hem beniz yüze hemde online kendisine vizyonun karşısından izleme edilebildiğini belirtti. “Tartışmalı mevzular ve güç olgular” kursu çerçevesinde 15 olgunun ele alındığı bir celse yapıldığını kaydeden Cangül, 32 ilmî oturum, 9 peyk sempozyumu, 12 yavuklu deklerasyon ve 6 kesinleşmemiş poster oturumu yapıldı. Kongreye bu sene gönderilen 400'ü bir tomar deklerasyon mevzunun uzmanı hakemler çeşidinden değerlendirildiğini tamlayan Cangül, "76'sı yavuklu bildiri, 38'i kesinleşmemiş poster ve 243 kadarı e-poster kendisine sunulmak neredeyse ikrar edilmiştir. Bu bildirilerden en bir tomar bağ dişi 6 tanesi Başkanın Seçtikleri Oturumu'nda elan detaylı kendisine tartışılmıştır. Kongrenin arsıulusal gününde Türk Hematoloji Derneği (THD) ile Amerikan Hematoloji Derneği (American Society of Hematology - ASH) ve Avrupa Hematoloji Birliği (European Hematology Association - EHA) ile kuma terbiye oturumları düzenlendi. THD-ASH Ortak Oturumu'nda kansızlığa sefer açan kalıtımsal durumlardaki aktüel gelişmeler mevzunun duayenleri çeşidinden aktarıldı. THD-EHA Ortak Oturumu'nda ise çabuk seyreden ak kan kanserlerinde en dünkü tedaviler ele alındı. Her dü derneğin başkanlarının katılımıyla gerçekleşen bu toplantılarda katılımcılar teşhis ve tedavideki en akıbet yenilikleri dinleme ve ağız dalaşı olanağı buldular” niteleyerek konuştu.
Cangül, baş döndürücü ehemmiyetli bir sağlık problemi bulunan doğa tıkanıklığının (tromboz) tanısı, tedavisi ve önlenmesi mevzusunun Tromboz, Hemostaz ve Anjiyoloji Derneği (THAD) ile THD Ortak Oturumu'nda ele alındığını bildirdi. Paydaşlar Oturumu'nda Sağlık Bakanlığı (TİTCK) ve Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği'nin (AİFD) iştirakı ile Türkiye'de ilaca muvasala mevzusunun ele alındığını tabir fail Cangül, başkaca deva sahası mensupları düşüncesince de bir terbiye programı düzenlediklerini kaydetti.
"60 ekibe 2 yeğleme gelmiş"
Türk Hematoloji Derneği Araştırma Sekreteri Doç. Dr. Neslihan Andıç, hematoloji kan ve ak kan dokusunun kanserleri ve yanlışsız rahatsızlıkları ile uğraşan bir bilgi dalı bulunduğunu kaydetti. Hastalıkların zor, tedavilerinin karmakarışık olması, hastaların yatarak otama rüyet zorunluluğu denli nice sebepten çevre hematoloji ve azda olsa onkolojinin tıbbın en sıkıntılı alanları ortada arazi aldığına dikkati dişi Andıç, “Bir hematoloji uzmanı aşağılık fevk 18 yılda yetişiyor. Bu etraflıca ve sıkıca sürecin arkası sıra bu hastalara erkete rolü elde ediyorsunuz. Genç arkadaşlarımızın akıbet zamanlarda bu süreçlerden korkmuş bulunduğu görülüyor. Pediatristlerin işi elan baş döndürücü zor, onlar bu terbiye sürecinde hematolojik kanserlerin indinde öbür kanserlere de erkete vazifesini alıyorlar. Bu da yeğleme edilmede bir dava ortaya çıkarıyor. 60 pediatrik hematoloji kadrosunda hoppadak 2 tanesi taraf dalda yeğleme edilmiştir. Arkadaşlar çekiniyor, bu süreci bütünlemek ve arkası sıra bakılacak hastalar da delik korkutucu. Mecburi misyon ve terbiye süreleriyle ilgilendiren otoriteye başvurduk. Kendi içimizde bunu ne bağ dişi duruma getirebilir, ne bu arkadaşlarımızı kazanacağımızı düşündük” niteleyerek konuştu.
Burada yapılacak en ehemmiyetli noktanın onlara elleme bir terbiye verilmesi olduğuna yer veren Andıç, “Burslar sunmaya çalışmak. Dernek herhangi bir sene finansal dayanak noktası sağlıyor. Mentorluk meydana getirecek kişilerle onları buluşturmaya çalışıyoruz. Hepsi denktaş terbiye sisteminden faydalansın niteleyerek okullar düzenliyoruz. Bu konuda, attığımız bir apayrı aşama da millî hematoloji denklik projesi. Söz konusu plan ile misyonumuz ferdî kendisine hematologların ve hematoloji eğitimi sağlayan merkezlerin millî temelde Avrupa Hematoloji Birliği ve Türk Hematoloji müfredatı çerçevesinde yeterliliklerinin standardizasyonudur. Bir apayrı deyişle, ülkedeki herhangi bir merkezin bahis konusu müfredatlar çerçevesinde terbiye verdiğinin kanıtlanması, yetişen hematologların müfredata akıllıca ehliyet kazandıklarının gösterilmesi dolayısı ile akredite edilmesidir. Bu bağlamda THD desteği ve vizyonuyla açılan muhtar bir emek vermek grubu Türkiye'nin herhangi bir köşesinden eklenen hematologların iri güç ve desteği ile millî standartların, müfredatın oluşturulmasını sağlamıştır. Çok andıran bir gelecekte, istem fail terbiye merkezleri yeterlilikleri açısından görüşme edilecek ve ölçütleri karşılamaları şeklinde akredite edilecektir. Bireysel denklik düşüncesince hematologların başvuracağı bir eksperlik imtihanı hazırlanmaktadır. Bir ahir aşama bahis konusu imtihan ve akreditasyonların Avrupa Hematoloji Birliği çeşidinden tanınması olacaktır. Böylece lüzum terbiye merkezlerinin gerekse imtihanı muvaffakiyet ile sabık hematologların arsıulusal standartlarda terbiye verdiği ve aldığının belgelenmesi sağlanacaktır” ifadelerine arazi verdi.
"Kişiye katışıksız tedavi"
Türk Hematoloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Leylagül Kaynar, kanserin hematolojinin en ehemmiyetli başlıklardan biri olmaya bitmeme ettiğinin altını çizdi. Kaynar, bu zamanlarda dokunmabana tedavisinde ölçün kemoterapiden uzaklaşarak bireyin muafiyet sistemi hücrelerinin yahut proteinlerinin kullanıldığı immünoterapi zımnında akıllıca evrildiğini belirtti.
İmmünoterapinin kişileştirilmiş tedaviyi de yanı sıra getirdiğini aktaran Kaynar, ”Bu durum, insana hususi otama anlayışının da yerleşmeye başlaması anlamına gelmektedir. Adı ayrımsız olsa caba herhangi bir bireyin tümörü kendine katışıksız özellikler gösterir. Bu özelliklere layıkıyla insan düşüncesince özelleştirilmiş ve bireyin öz hücrelerini kullanarak mutasavver tedaviler andıran geleceğin dokunmabana tedavisinin temel noktasını oluşturacaktır. Bu tedavilerin en dobra örneği CAR-T hücreleridir. Normalde muafiyet sistemimiz bizi enfeksiyondan koruduğu genişliğinde dokunmabana hücrelerinden de koruması gerekir. Ama aradaki balans bozuk çıktığında muafiyet sistemi dokunmabana hücrelerini tanıyamıyor ve vücutta dağılmalarını engelleyemiyor. Hastanın muafiyet sistemi hücreleri aferez yöntemi ile toplandıktan sonra, tümörü tanıyacak getirilince hastaya gine veriliyor. Şuan dünyada birtakımı ülkelerde ağırbaşlı halde kullanılıyor. İmmunoterapinin öbür bir örneği ise muafiyet hücreleri ile dokunmabana hücreleri ortada güreşçi köprüsü oluşturarak kanserli hücrenin amut ayırt edilip namevcut edilmesini sağlayıcı açacak moleküllerdir” dedi.
İsa Akar-Gazi Taş