İstanbul
Aylin Sezgin, otizmli çocuğunun gelişimi düşüncesince savaş fail binlerce anneden biri. Bankacılık ve mal sektöründe kariyer basamaklarında yavaş yavaş ilerlerken, otizm tanısı konulmuş bulunan oğlu Cem Sezgin'in gelişimi düşüncesince iş yaşamına açıklık verici Sezgin, 1997 senesinde ülkede otizm üstüne tam emek hasretmek ve terbiye olanağı bulunmadığı düşüncesince iklim haricinde tetkikat yaptı. ABD, İngiltere ve İsrail'de araştırmalarda bulunarak, otizmli evlatların gelişiminde asistan olacak tutum modelini Türkiye'ye getirmeye değişmeyen verici Sezgin, Boğaziçi Üniversitesinden arkadaşı Mine Narin ile beraberce 2003 senesinde Tohum Türkiye Otizm Erken Tanı ve Eğitim Vakfını kurdu.
Otizmli evlatların gelişimine medet sağlamayı amaçlayan vakıf, "Çocuklar ve Aileler İçin Otizm Tarama Projesi", "Anne-Babalara Yönelik E-Öğrenme Portalı ile Otizmli Çocukların Okul Öncesi Eğitime Katılımlarının Artırılması", "Otizmli Gençlerin Üretkenliğinin Artırılması ve İşgücü Piyasasına Girişlerinin Desteklenmesi", "Otistik Çocuklar Eğitim Merkezleri Geliştirme" kabil ehemmiyetli projeleri de yaşama geçirdi.
Tohum Otizm Vakfının Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığı vazifesini sürdüren ve vakfın çalışmalarında çalışkan gösteriş üstüne alan Sezgin, AA muhabirine, oğlu Cem Sezgin düşüncesince verdiği mücadeleyi ve vakfın çalışmalarını anlattı.
Doğum yaptıktan tahminî 3 ay sonra, koşa bebeklerinden birisi bulunan Cem'de beraberinde ayrımlılık görmesi üstüne onu doktora götürdüğünü özetleyen Sezgin, şöyleki konuştu:
"Oğlum kucağıma geldiği devir katı dururdu. Sarıldığında cezaevi hücre gelmiyorduk. Daha sonradan oyuncaklarıyla manalı oynayamadığını gördüm. Mesela otomobilini namüsait çevirip tekerleklerini döndürürdü. Yürüme ve fiziki hareketlerde kardeşinden hâlâ önde güçlükle toplumsal ilişkilerde aşırı hâlâ gerideydi. Hiçbir yerde durmuyordu ve hiperaktifti. Gecede az dakika uyuyabiliyordu. Daha ilkin bebek bakmadığım düşüncesince ne işe yaradığını bilemiyordum ve bebek doktorumuza soruyordum. Onlar da beraberinde obje söylemiyorlardı. Bir psikiyatriste gitmeye değişmeyen verdik ve orada otizm şüphesinden bahsettiler. 1999 yıllarında genel ağ aşırı sınırlıydı ve araştırabileceğimiz imkanlarımız yoktu. Dolayısıyla detayları o tarihte kitaplardan öğrenebiliyorduk. Bir dostum iklim dışına gitmişti ve bana başvuru etti. Ben de oğlum Cem'i alıp ABD'deki merkeze gittik. ABD'de 12 dakika zarfında oğluma otizm tanısı konuldu."
Otizmin dirim boyu bitmeme ettiğini öğrendikten sonradan araştırmalarını hâlâ da derinleştirdiğini tabir fail Sezgin, iklim dışındaki ile Türkiye'deki icraat arasındaki farkı görür görmez de karamsarlığının arttığını anlattı. Anne adına ruh ilmi dayanak noktası almaya bitmeme ettiğini, çocuğuyla ilgilenmesi icap ettiğini fakat nite ilgileneceğini bilemediğini özetleyen Sezgin, üniversiteden arkadaşı Mine Narin ile iklim dışına gidip en akıllıca modeli Türkiye'ye getirmeye değişmeyen verdiklerini söyledi. İngiltere, İsrail ve ABD'ye beş altı ülkeye yolculuk ettiklerini ve akademisyenlerle beraberinde araya geldiklerini vurgulayan Sezgin, iklim haricinde ayrımlı kurumları görüşme ederek, Türkiye düşüncesince en uygulanabilir modeli getirmeyi kararlaştırdıklarını belirtti.
Sezgin, şunları kaydetti:
"Tohum Otizm Vakfını 2003 senesinde kurduk. Getirmek istediğimiz manken kılgısal tutum analiziydi. Bu Türkiye'de bulunmayan gibiydi. Bu modeli ülkemize getirerek bunun tanıtımını hazırlamaya başladık. Özellikle davranışların arama dibine alınmasıyla ilişik değerli beraberinde yöntem. Bilimsel araştırmalara bakılırsa değişmeyen verdik. Bu bölgede meydana getirilen ilmî muayeneleri toplayan İngiltere'de yapı vardı. Onun raporlarını inceledik. Bir açıklık kurumları gene görüşme ederek, zat gözümüzle de kandırma olduk ki kılgısal tutum analizi filhakika küçüklere hasiyet ediyor. Otizmli evlatların eğitimi düşüncesince kılgısal tutum analizini evvel kılıç Türkiye'ye getirdik. Şu an nice merkezde uygulanabilir halde zira katı aşırı pedagog yetiştirdik."
Oğlu Cem üstünde de kılgısal tutum analizinin müspet neticeler verdiğini dile getiren Sezgin, "Tohum Otizm Vakfı okuluyla eğitimine bitmeme fail oğlum Cem musiki lisesine girmeyi başardı. Piyano çalıyor ve yüzüyor Cem, İBB ulusal takımında ulusal yüzücü ve Avrupa 3.'sü oldu." dedi. Vakıflarının çabucak beraberinde terbiye merkezi değil bire beraberinde sürede beraberinde yetişim ve eğitmen yetiştirme merkezi olduğuna da ayraç fail Sezgin, şu detayları verdi:
"Tohum Otizm Vakfında burslu çocuklarımız var, onlar eğer olmazsa olmaz. Ayrıca, vakfı kurarken çabucak olanağı sıfır ailelere müteveccih hususi beraberinde meslek adına düşünmedik, 'Sistemi nite tecrübe edelim da hâlâ beraberinde tomar kişiye ulaştıralım' niteleyerek hakkıyla ağrı ettik ve bunun üstüne çalıştık. Rehabilitasyon modelinin de farklısını yaptık. Devlet 12 dakika veriyor, güçlükle üstüne hâlâ da beraberinde tomar terbiye vererek 24 dakika kabil beraberinde manken oluşturduk. Böylece 'çocuklarımızın hâlâ beraberinde tomar büyümesine olanak sağlayalım' dedik. Kapasitesi 150 mektepli bulunan vakfa ilişkin okulda geçerli terbiye modelimiz, 1 yaşından 50-60 yaşına denli beraberinde insanoğlu ömrünü kapsayacak izlence zenginliğine sahip. Yaklaşık evlatlarımızın yarısına burs vereceğiz dedik. Okulun açıldığı 2006 yılından itibaren bugüne kadar, 1000'in üstünde otizmli çocuğumuza burs verdik. Pandemide fark hudutlu kaynağa karşın öğrencilerimize burs desteği sağlamaya çaba ettik."
"Otizmi duyduğunu belirtenlerin payı 2015'te yüzdelik 29 iken, 2021'de yüzdelik 72 oldu"
Sezgin, vakfın "2021 yılı Türkiye'deki Bireylerin Otizm Algısı ve Bilgi Düzeyi Araştırması"na da değinerek, şu açıklamalarda bulundu:
"2015 araştırı raporunda, 'Otizm isminde gelişimsel beraberinde ayrımlılık duydunuz mu?' sorusuna, iştirakçilerin çabucak yüzdelik 29'u 'evet, duydum' cevabını vermişti. 2017 araştırı raporunda ise bu miktar yüzdelik 58'e çıkmıştı. 2019'da otizmi duyduğunu belirtenlerin payı manalı halde yükselerek, yüzdelik 83'ü bulmuştur. 2021'de ise otizmi duyduğunu belirtenlerin payı yüzdelik 72 olmuştur."
Sezgin vakıflarının amacının yüzdelik 100 bilinirlik ve yüzdelik 100 farkındalık bulunduğunu belirterek, herhangi beraberinde ilde ve mahallede hususi terbiye sınıfının olması gerektiğine dikkati çekti. Sezgin, "Çocuklarımızın terbiye alması ve hâlâ sonradan işe yerleştirilebilir duruma gelebilmesi gerekir. Eğer hakeza olursa kılıç vakfımızı bitmeme yol açmak yerinde değiliz, görevimizi tamamlayıp arka de çekilebiliriz. Bu derinlemesine soluklu beraberinde erek güçlükle umuyorum ki önümüzdeki 20 sene zarfında bunu gerçekleştirebileceğiz. Devletimiz, armağan yapanlar, okulda çalışanlar ve STK'lar adına inşallah otizm hisse senedi planındaki kâffesi evreleri gerçekleştireceğiz ve akıbet alacağız." niteleyerek konuştu.
Cem'in anası olmasının avlu felsefesini aşırı değiştirdiğini tabir fail Sezgin, Cem'e otizm tanısı konulmasının arkası esna iri sıkıntı yaşadığını fakat deminden oğlu vesilesiyle başka küçüklere iane ve işlev götürdüğünü anlatarak "Oğlum, bire beraberinde sürede evimizin de meymenet böceği. Her obje evvel ilkin gördüğünüz kabil olmayabilir ve aşırı ayrımlı beraberinde sona gidebilir." dedi.
"Piyano çalmayı seviyorum"
Annesiyle bu arada otizmle savaş ederek spor ve musiki yaşamında nice başarılara imza atan Cem Sezgin, 2018'de 200 m. başıboş kategori, 100 m. kelebek grup dereceleriyle Türkiye hususi Sporcular Yüzme Şampiyonası'nda dü sene yukarı fazladan Türkiye birinciliği kazandı. Sezgin, İrlanda Dublin'de planlı Avrupa Paralimpik Şampiyonası'na iltihak hakkı elde etti.
Yüzmenin yanı esna müziği de aşırı sevdiğini söyleyen, piyano çalmayı öğrendiğini tabir fail Sezgin, "Piyanoda Türk marşını çaldım. Kubat'ı aşırı seviyorum. Onunla bu arada dinleti hasretmek isterim. Arkadaşlarımla aram iyi. Vakıfta terbiye alıyorum. Eğitim şart. Yüzmeyi seviyorum. Yüzme beni rahatlatıyor. Avrupa şampiyonu oldum ve madalyalarım var. Spor yapıyorum, egzersiz yapıyorum, evde dinleniyorum." niteleyerek konuştu.