İstanbul
Aylin Sezgin, otizmli çocuğunun gelişimi düşüncesince savaşım fail binlerce anneden biri. Bankacılık ve mal sektöründe kariyer basamaklarında yavaş yavaş ilerlerken, otizm tanısı konulmuş bulunan oğlu Cem Sezgin'in gelişimi düşüncesince iş dünyasına açıklık sağlayan Sezgin, 1997 senesinde ülkede otizm üstüne ehliyetli emek hasretmek ve terbiye olanağı bulunmadığı düşüncesince diyar haricinde tetkikat yaptı. ABD, İngiltere ve İsrail'de araştırmalarda bulunarak, otizmli evlatların gelişiminde asistan olacak tutum modelini Türkiye'ye getirmeye değişmeyen sağlayan Sezgin, Boğaziçi Üniversitesinden arkadaşı Mine Narin ile baş başa 2003 senesinde Tohum Türkiye Otizm Erken Tanı ve Eğitim Vakfını kurdu.
Otizmli evlatların gelişimine ulama sağlamayı amaçlayan vakıf, "Çocuklar ve Aileler İçin Otizm Tarama Projesi", "Anne-Babalara Yönelik E-Öğrenme Portalı ile Otizmli Çocukların Okul Öncesi Eğitime Katılımlarının Artırılması", "Otizmli Gençlerin Üretkenliğinin Artırılması ve İşgücü Piyasasına Girişlerinin Desteklenmesi", "Otistik Çocuklar Eğitim Merkezleri Geliştirme" üzere ehemmiyetli projeleri de yaşama geçirdi.
Tohum Otizm Vakfının Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığı vazifesini sürdüren ve vakfın çalışmalarında enerjik gösteriş üstüne alan Sezgin, AA muhabirine, oğlu Cem Sezgin düşüncesince verdiği mücadeleyi ve vakfın çalışmalarını anlattı.
Doğum yaptıktan kestirmece 3 ay sonra, koşa bebeklerinden birisi bulunan Cem'de beraberinde ayrımlılık görmesi üstüne onu doktora götürdüğünü özetleyen Sezgin, şu halde konuştu:
"Oğlum kucağıma geldiği devir hoşgörüsüz dururdu. Sarıldığında delik hücre gelmiyorduk. Daha sonradan oyuncaklarıyla manalı oynayamadığını gördüm. Mesela otomobilini namüsait çevirip tekerleklerini döndürürdü. Yürüme ve fiziki hareketlerde kardeşinden henüz önde lakin toplumsal ilişkilerde aşırı henüz gerideydi. Hiçbir yerde durmuyordu ve hiperaktifti. Gecede beraberinde dü bugün uyuyabiliyordu. Daha ilkin bebek bakmadığım düşüncesince ne işe yaradığını bilemiyordum ve bebek doktorumuza soruyordum. Onlar da beraberinde nesne söylemiyorlardı. Bir psikiyatriste gitmeye değişmeyen verdik ve orada otizm şüphesinden bahsettiler. 1999 yıllarında genel ağ aşırı sınırlıydı ve araştırabileceğimiz imkanlarımız yoktu. Dolayısıyla detayları o tarihte kitaplardan öğrenebiliyorduk. Bir dostum diyar dışına gitmişti ve bana referans etti. Ben de oğlum Cem'i alıp ABD'deki merkeze gittik. ABD'de 12 bugün süresince oğluma otizm tanısı konuldu."
Otizmin ömür boyu bitmeme ettiğini öğrendikten sonradan araştırmalarını henüz da derinleştirdiğini tabir fail Sezgin, diyar dışındaki ile Türkiye'deki icraat arasındaki farkı görür görmez de karamsarlığının arttığını anlattı. Anne yerine ruhsal dayanak noktası almaya bitmeme ettiğini, çocuğuyla ilgilenmesi icap ettiğini fakat ne ilgileneceğini bilemediğini özetleyen Sezgin, üniversiteden arkadaşı Mine Narin ile diyar dışına gidip en akilane modeli Türkiye'ye getirmeye değişmeyen verdiklerini söyledi. İngiltere, İsrail ve ABD'ye biraz ülkeye gezi ettiklerini ve akademisyenlerle beraberinde araya geldiklerini vurgulayan Sezgin, diyar haricinde ayrımlı kurumları görüşme ederek, Türkiye düşüncesince en uygulanabilir modeli getirmeyi kararlaştırdıklarını belirtti.
Sezgin, şunları kaydetti:
"Tohum Otizm Vakfını 2003 senesinde kurduk. Getirmek istediğimiz manken kılgılı tutum analiziydi. Bu Türkiye'de bulunmayan gibiydi. Bu modeli ülkemize getirerek bunun tanıtımını hazırlamaya başladık. Özellikle davranışların arama dibine alınmasıyla ilişik güzel beraberinde yöntem. Bilimsel araştırmalara göre değişmeyen verdik. Bu bölgede meydana getirilen ilmî muayeneleri toplayan İngiltere'de yapılış vardı. Onun raporlarını inceledik. Bir açıklık kurumları gene görüşme ederek, özlük gözümüzle de kandırma olduk ki kılgılı tutum analizi nitekim küçüklere hasiyet ediyor. Otizmli evlatların eğitimi düşüncesince kılgılı tutum analizini önceki tığ Türkiye'ye getirdik. Şu an nice merkezde uygulanabilir halde zira dayanıklı aşırı pedagog yetiştirdik."
Oğlu Cem üstünde de kılgılı tutum analizinin müspet neticeler verdiğini dile getiren Sezgin, "Tohum Otizm Vakfı okuluyla eğitimine bitmeme fail oğlum Cem musiki lisesine girmeyi başardı. Piyano çalıyor ve yüzüyor Cem, İBB ulusal takımında ulusal yüzücü ve Avrupa 3.'sü oldu." dedi. Vakıflarının hemen beraberinde terbiye merkezi değil ayrımsız sürede beraberinde yetişim ve eğitmen yetiştirme merkezi olduğuna da ayraç fail Sezgin, şu detayları verdi:
"Tohum Otizm Vakfında burslu çocuklarımız var, onlar eğer olmazsa olmaz. Ayrıca, vakfı kurarken hemen olanağı sıfır ailelere müteveccih hususi beraberinde meslek yerine düşünmedik, 'Sistemi ne tecrübe edelim da henüz beraberinde tomar kişiye ulaştıralım' diyerek hakkıyla ağrı ettik ve bunun üstüne çalıştık. Rehabilitasyon modelinin de farklısını yaptık. Devlet 12 bugün veriyor, lakin üstüne henüz da beraberinde tomar terbiye vererek 24 bugün üzere beraberinde manken oluşturduk. Böylece 'çocuklarımızın henüz beraberinde tomar büyüme göstermesine olanak sağlayalım' dedik. Kapasitesi 150 mektepli bulunan vakfa ilişkin okulda muteber terbiye modelimiz, 1 yaşından 50-60 yaşına derece beraberinde insanoğlu ömrünü kapsayacak izlence zenginliğine sahip. Yaklaşık evlatlarımızın yarısına burs vereceğiz dedik. Okulun açıldığı 2006 yılından itibaren bugüne kadar, 1000'in üstünde otizmli çocuğumuza burs verdik. Pandemide güçlü sınırlanmış kaynağa karşın öğrencilerimize burs desteği sağlamaya mücahede ettik."
"Otizmi duyduğunu belirtenlerin payı 2015'te yüzdelik 29 iken, 2021'de yüzdelik 72 oldu"
Sezgin, vakfın "2021 yılı Türkiye'deki Bireylerin Otizm Algısı ve Bilgi Düzeyi Araştırması"na da değinerek, şu açıklamalarda bulundu:
"2015 araştırı raporunda, 'Otizm isminde gelişimsel beraberinde ayrımlılık duydunuz mu?' sorusuna, iştirakçilerin hemen yüzdelik 29'u 'evet, duydum' cevabını vermişti. 2017 araştırı raporunda ise bu kantite yüzdelik 58'e çıkmıştı. 2019'da otizmi duyduğunu belirtenlerin payı manalı halde yükselerek, yüzdelik 83'ü bulmuştur. 2021'de ise otizmi duyduğunu belirtenlerin payı yüzdelik 72 olmuştur."
Sezgin vakıflarının amacının yüzdelik 100 bilinirlik ve yüzdelik 100 farkındalık bulunduğunu belirterek, gelişigüzel ilde ve mahallede hususi terbiye sınıfının olması gerektiğine dikkati çekti. Sezgin, "Çocuklarımızın terbiye alması ve henüz sonradan işe yerleştirilebilir bir duruma gelebilmesi gerekir. Eğer hakeza olursa tığ vakfımızı bitmeme yol açmak yerinde değiliz, görevimizi tamamlayıp arka de çekilebiliriz. Bu levent boylu soluklu beraberinde erek lakin umuyorum ki önümüzdeki 20 sene süresince bunu gerçekleştirebileceğiz. Devletimiz, armağan yapanlar, okulda çalışanlar ve STK'lar yerine inşallah otizm hisse senedi planındaki topu topu etapları gerçekleştireceğiz ve akıbet alacağız." diyerek konuştu.
Cem'in anası olmasının sahn felsefesini aşırı değiştirdiğini tabir fail Sezgin, Cem'e otizm tanısı konulmasının peşi esna iri sıkıntı yaşadığını fakat demincek oğlu vesilesiyle öteki küçüklere iane ve fariza götürdüğünü anlatarak "Oğlum, ayrımsız sürede evimizin de meymenet böceği. Her nesne önceki ilkin gördüğünüz üzere olmayabilir ve aşırı ayrımlı beraberinde sona gidebilir." dedi.
"Piyano çalmayı seviyorum"
Annesiyle bu arada otizmle savaşım ederek spor ve musiki yaşamında nice başarılara imza atan Cem Sezgin, 2018'de 200 mt. başıboş kategori, 100 mt. kelebek ekip dereceleriyle Türkiye hususi Sporcular Yüzme Şampiyonası'nda dü sene yukarı caba Türkiye birinciliği kazandı. Sezgin, İrlanda Dublin'de planlı Avrupa Paralimpik Şampiyonası'na iltihak hakkı elde etti.
Yüzmenin yanı esna müziği de aşırı sevdiğini söyleyen, piyano çalmayı öğrendiğini tabir fail Sezgin, "Piyanoda Türk marşını çaldım. Kubat'ı aşırı seviyorum. Onunla bu arada dinleti hasretmek isterim. Arkadaşlarımla aram iyi. Vakıfta terbiye alıyorum. Eğitim şart. Yüzmeyi seviyorum. Yüzme beni rahatlatıyor. Avrupa şampiyonu oldum ve madalyalarım var. Spor yapıyorum, alıştırma yapıyorum, evde dinleniyorum." diyerek konuştu.