Ankara
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) Genel Müdürü Temel Kotil, AA muhabirine, TUSAŞ'ın akıbet devirde yaşama geçirdiği Milli Muharip Uçak Mühendislik Merkezi, Kompozit Üretim Binası, Uzay Sistemleri Mühendislik Merkezi, Fabrika Seviyesi Komponent Bakım Onarım Kontrol Merkezi kabil yatırımlara bağlı değerlendirmede bulundu.
Bu yatırımların anne felsefesinin Milli Muharip Uçak Projesi'ne dayandığını vurgulayan Kotil, ortak uçağın ulusal muharip, ulusal harp uçağı olabilmesi düşüncesince sırf evcil ve ulusal olması icap ettiğini söyledi. Kotil, "Dışarıdan materyal geldi, gelmedi yahut gerileyiş takımları gelmedi, motoru gelmedi kabil şeyler olmaz. Zaten o 'milli muharip' olmuyor, lisans altında istihsal oluyor. Onun düşüncesince Milli Muharip Uçağın gelişigüzel şeyini evcil gerçekleştirmek zorundayız." dedi.
Bu kapsamda yel tüneli de mensur ettiklerini tamlayan Kotil, şu değerlendirmede bulundu:
"Rüzgar tünelinde baş döndürücü sayıda imtihan yapmamız gerekiyor, şimdilik diyar dışına gidiyoruz. Uçağın gerileyiş takımları, motoru Türkiye'de yapılacak. Her ortak uçağı radarın görüp görmediğinin uçurulmadan imtihan edilmesi gerekiyor. O tesisi de kurmamız önemli. İmalatıyla ilişik kompozit, titanyum olsun, uçaklarda az oranda polat olur, onların burada yapılması gerekiyor. Dolayısıyla bu denli yerlilik oranının efdal olma mecburiyeti Milli Muharip Uçak olmaktan geliyor, yatırımları da en baş döndürücü tetikleyen bu olmakta aslında. Milli Muharip Uçağa müteveccih yatırımların birçoğunu yaptık. Bu tükenmez ortak kez olacak. Uçağın geliştirmeleriyle bitmeme edecek."
"Tesislerden ayrımlı eksenlerde faydalanacağız"
Temel Kotil, böylesine şümullü yatırımlara Milli Muharip Uçak ile sınırlanmış tutulması yerinde efsus olacağını dile getirerek, tesislerden ayrımlı eksenlerde kâr sağlamayı amaçladıklarını bildirdi.
Kompozit Binası yerine 95 bin metrekare baş döndürücü iri ortak bünye kurduklarını hatırlatan Kotil, "Tesis gelişigüzel nesne bütün anlamına gelmiyor lakin baş döndürücü şeyi içre barındırıyor anlamına geliyor. Milli Muharip Uçağın kanadını gerçekleştirmek düşüncesince benim ortak tesise ihtiyacım var. Tesisi anca yapıyoruz ki bire ortak sürede Boeing, Airbus'a da iş yaparak sağlık getirmemiz gerekiyor. Milli Muharip'in kanadında iri titanyum parçalar var. 3 boyutlu printer üstünden gerçekleştirmek düşüncesince iri ortak envestisman yapıyoruz. Yalnızca Milli Muharip Uçağın kanadındaki titanyum zerre düşüncesince bu envestisman fizibil değil. O sebeple Boeing, Airbus düşüncesince de kullanıyorum." diyerek konuştu.
Şirket yerine ülkede teknolojik envestisman yapmış olup bunun çıktısı yerine da Milli Muharip Uçağı, Hürjet kabil projeleri ortaya değerlendirmek düşüncesince çalıştıklarını vurgulayan Kotil, şunları kaydetti:
"Büyük ortak nesne yapıyorsanız, evcil ve ulusal olması gerekiyor. Yerli ve ulusal bulunan fiyatlı olur. Biz yöneticilerin rolü de bunu arsıulusal pazarda işe dönüştürmek. Uluslararası pazarda doğrusu TUSAŞ'ın özlük işleri var. Tek başımıza 500 milyon dolar, iri ortağı olduğumuz TEI'yi de konsolide ederseniz aşağılık üst 800 milyon dolarlık dış satım yapıyoruz. Sağ tarafa ortak bakir bildirmek çetin lakin düşünce niyettir. Bir yandan akan açığı düşürecek yatırımlar yapıyoruz lakin gerçek odağımız Milli Muharip Uçak, Hürjet, Hürkuş, Atak Helikopteri, 21 yabanlık Genel Maksat Helikopteri, Gökbey Helikopteri, İHA'larımız ki eller da gelecek, Small GEO uydumuz yapılmaktadır şu anda, Türksat 6A beğenmek üzere, dikiz uydusu yapıyoruz. Yatırımın yanı sıra elan önemlisi güre mühendisler. Burada 5 yılım doldu. 8 bin insan işe kabul etmek kader oldu. Çalışan sayımız 5 bin 200'lerden 13 bine yaklaştı. 20 binde gözümüz var. Mühendis sayımız 1200'den 5 bine yaklaştı. 10 binde gözümüz var. Asıl iri aset insan. Bu insanoğlu yapacaklar lakin önceki ilkin Milli Muharip Uçak."