Beijing
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vang Vınbin, hapishanenin açılışının 20. sene dönümünde, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyinin atadığı bilirkişi grubunun Guantanamo'da işkence, biçimsiz muamelat ve tadı tutuklamaları kınayan açıklaması üzerine değerlendirmede bulundu.
Guantanamo Körfezi hapishanesinin "dünya insanoğlu hakları tarihinin karaca sayfası olduğunu" tabir fail Vang, "Müslümanların alıkonulduğu birlikte 'gözaltı kampı' var ise o da Guantanamo'dur." dedi.
İlk tutukluların 20 sene geçmiş gelişinden beri ABD'nin hapishanede azap yaptığına müteallik raporların arsıulusal topluluğun tepkisiyle karşılaştığını hatırlatan Vang, "ABD, aşırı el hapishaneyi kapatmayı vadetse de 20 sene sonradan hala 39 kişioğlu tutuluyor. Bunlardan aşırı öğütücü diş üzerine rastgele birlikte zeval isnadı yahut hükmü var." ifadelerini kullandı.
Vang, ABD'nin evren genelinde aşırı sayıda "gizli hapishane" kurduğunu, Guantanamo'nun sadece "buzdağının sâdır yüzü" bulunduğunu söyledi.
ABD'nin Afganistan'ın işgalinden sonradan bu ülkede aşırı sayıda duyurulmayan hapishane kurduğunu, Irak'ın işgalinin peşi sıra Ebu Gureyb hapishanesindeki tutukluların istismarının dünyayı şoke ettiğini, endamsız devir geçmiş Litvanya'nın başkenti Vilnius'un banliyösündeki birlikte ABD duyurulmayan hapishanesinde belgisiz süreyle tutulan Suudi Arabistan yurttaşı Ebu Zübeyde'ye ödence ifa etmek durumunda kaldığını hatırlatan Vang, laflarını şöyleki sürdürdü:
"ABD'nin kurduğu Guantanamo üssü kabilinden "kara bölgeler", ABD'nin karaca insanoğlu hakları sicilini hatırlatmaktadır. ABD dönerek dürüstçe namına bakmalı ve Gunatanamo Körfezi ile hayattaki kâffesi gayrı duyurulmayan hapishanelerini kapatmalıdır, tadı tutuklamaya ve mahkumlara müteveccih işkenceye akıbet vermeli, kurbanlardan defo dileyerek onlara ödence ödemeli, işkenceye mezuniyet sağlayan ve uygulayanları doğruluk önüne çıkarmalıdır."
Sincan'daki kesinleşmemiş kamplar
Öte taraftan ABD'nin duyurulmayan hapishaneleri kabilinden Çin'in Sincan Özerk Bölgesinde, "aşırılıkçılıkla mücadele" nedeni öne sürülerek Uygur Türkleri ve gayrı Müslüman azınlıklardan vatandaşları "mesleki yetişek merkezi" ismini verdiği kamplarda alıkoyması da arsıulusal maşer çeşidinden eleştirilmişti.
BM verilerine gereğince minimum 1 milyon Uygur Türkü bu kamplarda şahıs rızası haricinde tutulurken Çin yönetimi, alanda birçok kamp bulunduğuna, buralarda birçok bireyin olduğuna ve bahis konusu kişilerden ne kadarının toplumsal yaşama döndüğüne bağlı bilgelik vermemişti.
BM ve gayrı arsıulusal örgütler, kampların incelemeye açılması çağrılarını yinelerken Çin, şahıs belirlediği beş altı kampın beş on ecnebi dış ilişkiler uzmanı ve matbuat çalışanı çeşidinden azda olsa görülmesine müsaade vermiş, BM yetkililerinin direkt bilgelik kabul etmek neredeyse alanda serbestçe tetkik etme talebini arka çevirmişti.
Sincan Özerk Bölgesi Valisi ün Zakir, 2019 böylece "kamplardaki kâffesi öğrencilerin izinli olduğunu, kalanların başıboş daima yetişek programlarına bitmeme edeceğini" bildirmişti.