Antalya
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Antalya'nın Serik ilçesi Belek Turizm Merkezi'ndeki birlikte otelde Tohum Yetiştiricileri Alt Birliğince meydana gelen "İklim Değişikliği Ekseninde Geleceğin Tarımı Çalıştayı"nda icra ettiği konuşmada, global istinas ve iklim değişikliğinin insanlığın en iri tehdidi bulunduğunu söyledi.
Son yüzyılda, kişi artışı, sanayileşme, kentleşme ile katıksız kaynaklar üstündeki edisyon tedricen artarken, müstehase yakıtların dip kullanımı, erke üretimi, ekincilik ve erişim kabil faaliyetlerle katıksız ekosistemin tedricen bozulmaya başladığını özetleyen Pakdemirli, odağı insanoğlu bulunan bu gelişmelerin ekosistemi dikçe ve nice manada arka dönülmez halde değiştirdiğini kaydetti.
Sanayi devriminden bugüne evren averaj sıcaklığın 1,1 basamak arttığını tamlayan Pakdemirli, bu susama artışıyla tarihte yepyeni felaketlerin ve su döngüsünde başlıca değişimlerin yaşandığına ayraç etti.
Daha evvela rastgele 10 yılda yaşanmış bulunan kuraklığın bundan sonradan 5-6 yılda yaşanabileceğini anlatım fail Pakdemirli, şu biçimde konuştu:
"Tarımsal verimde ise iklim değişikliğinin etkisiyle 2050'ye genişliğinde yüzdelik 10 ila 25 ortada birlikte azalma bekleniyor. Tüm bu veriler bizlere şurası gösteriyor, iklim değişikliğinin en birlikte tomar etkileyeceği bölgelerin başında, tarım, gıda, su ve orman geliyor. 2050'deki evren nüfusunun besin ihtiyacını istikbal etmek düşüncesince bugünkünden yüzdelik 60 elan birlikte tomar üretmek, bu istihsal düşüncesince de yüzdelik 15 elan birlikte tomar su değerlendirmek zorundayız. Doğru tohumculuk uygulamaları ve tohumda kalitenin artmasıyla birlikte noktaya geldik. Yaşanan bu gelişmeler ve doğacak öngörüleri, kendine yeterliliğin yanında, yeşil iktisat temelinde sürdürülebilir birlikte istihsal yapısının oluşturulmasını da bundan böyle mübrem bir duruma getirmektedir."
Bakan Pakdemirli, bundan böyle bayağı birlikte çabanın ötesinde, birlikte atılımdan baş döndürücü elan fazlasının ortaya konulması icap ettiğini vurguladı.
Türkiye'nin Akdeniz havzası içerisinde arsa alması zımnında iklim değişikliğinin etkilerini en birlikte tomar yaşayacak devletlerin başlangıcında geldiğine dikkati çekici Pakdemirli, gözaltı şekilde topu topu politikalarını bu gelişimleri adisyona katarak ortaya koyduklarını bildirdi.
Daha çevreci yaklaşımlar benimsediklerinin altını çizen Pakdemirli, laflarını şu biçimde sürdürdü:
"Bu süreçte, Paris İklim Anlaşması'nın yanı sıra, Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı kapsamında hareket planlarımızı oluşturduk ve çalışmalarımızı başlattık. İklim değişikliğinin etkilerini en organ ıskat etmek için, üreticilerimize müteveccih nice dayanaklık etmek uygulamasını da gerekseme yerinde hızlıca devreye alıyoruz. Cumhurbaşkanımızın desteğiyle, kuraklıktan etkilenen üreticilerimiz düşüncesince 2,6 bilyon liralık desteğin ödemesine başladık. Bunun indinde il ve semt bazında düzenlediğimiz derinti ve çalıştaylarla, iklim değişikliğine gönül rahatlığı alacağımız önlemleri ve projeleri belirliyoruz."
Ortak akılla çalışmalara taraf vermek, kuma birlikte tarz haritası saptama etmek istediklerini dile getiren Pakdemirli, tohum ve tohumculuğun, iklim değişikliği özelinde, ekincilik ve besin güvenliği düşüncesince anahtar gösteriş üstüne saha bölgelerin başlangıcında geldiğini kaydetti.
Tohumun, hayatımızın hikayesi, sürdürülebilirliğin ifadesi bulunduğunu özetleyen Pakdemirli, "Toprak, yeryüzünün gövdesi ekincilik ise bu bünyenin giydirilmiş olduğu en dobra yeşil elbisedir. Bu yeşil elbise, elmanın kırmızısı, portakalın turuncusu, patlıcanın moru, ayvanın sarısından tutun da eksiksiz nitelik tonlarıyla süslüdür. İşte tohum da bu elbisenin önceki düğmesidir. Eğer tığ bu düğmeyi hata iliklersek, öteki düğmeleri iliklemenin tek manası kalmaz." dedi.
4 bini bu topraklara has, 12 bin nebat şekline ev sahipliği karşıcı Anadolu'nun, nebat jen kaynakları bakımından adeta birlikte ana kara niteliğine cemaat bulunduğunu vurgulayan Pakdemirli, bu topraklardaki besin güvenliğinin geleceğinin de tohumda gizli bulunduğunu belirtti.
Bugün tohum tohumu olmayanın gelecekten gösteriş kapamayacağını kail Pakdemirli, tohumun tarımın yükte hafif, pahada ağırbaşlı en kalburüstü hazinesi bulunduğunu dile getirdi.
"Tohumculuğa maruz destek sunar 4,5 bilyon lirayı aştı"
Bakan Pakdemirli, tohumun ekonominin ve sektörünün de ciddi başrolü bulunduğunu anlatım ederek, tarımın geleceği ve gıdanın güvenliği namına tohumla ait projelerin akıllıcasına biçimde yapılması, aceleci ve çalışan birlikte biçimde yaşama geçirilmesi icap ettiğini aktardı.
FAO verilerine layıkıyla dünyada birlikte tarafta 800 milyon yöresinde insanoğlunun açlıkla savaş ettiğini, öteki tarafta da nüfusun çabucak artmaya bitmeme ettiğini bildiren Pakdemirli, şunları kaydetti:
"Bir öteki tarafta da ekincilik sahalarında imar, çoraklaşma, iklim değişikliği ve gürlük kaybı kabil nedenlerle, zarar çanları çalıyor. Bu bağlamda, tagaddi ve besin güvenliği, elan ciddi birlikte meydan biçimine gelmeye başladı.Yapılacak nesne belli. Bu zayiat ve kişi artışı dikkate alınarak, mecmu istihsal miktarının oransal şekilde artırılması gerekmektedir. Üretimi çelimsiz vadede artırmanın en hesaplı ve katıksız yolu birinci sınıf tohum kullanımıdır. Üretimi etkileyen topu topu değişkenlerin çakılı kalması koşuluyla, hoppadak birinci sınıf tohumluk kullanılması bile, istihsal üstünde başlıca birlikte artım demektir."
Pakdemirli, gözaltı şekilde tohumculuk alanının geliştirilmesi, çiftçiye en birinci sınıf istihsal materyalinin ulaştırılması ve şahısların emin gıdanın teminini iletmek düşüncesince 19 yıldaki yatırımlarını toy projelerle taçlandırdıklarını anlatım etti.
Bakanlık şekilde sertifikalı tohum sübvansiyon programlarını kendilerinin başlattığını özetleyen Pakdemirli, laflarını şu biçimde sürdürdü:
"2005 yılından buyana sertifikalı tohumluk kullanan çiftçilerimizi, 2008 yılından buyana de sertifikalı tohumluk üreticilerini destekliyoruz. Tohumculuk dalında verdiğimiz destekler, bugün bakımından 4,5 bilyon lirayı aşmış durumda. 2020 nebati istihsal desteklerindeki en birlikte tomar artışı, tohumda yaptık. 2020 senesinde sertifikalı tohum tasarruf desteğinde buğday ve arpada yüzdelik 88, tritikale, yulaf ve çavdarda yüzdelik 166, çeltikte yüzdelik 100, mobilyasız fasulye ve mercimekte yüzdelik 50, patates, kolza ve aspirde yüzdelik 25 oranında artışlar yaptık. 2022 istihsal yılı düşüncesince de bu artışlara arttırma arpa, buğday, çavdar, tritikale, yulaf ve çeltikte de yüzdelik 50 artım yaptık. Ayrıca 'Tarımsal Üretime Dair Düşük Faizli Yatırım ve İşletme Kredisi Kullandırılmasına İlişkin Karar' ile tohumculuk sektörüne arttırma itimat deposu sağladık."
Üretimde evcil ve ulusal tohumun katkısı
Bakan Pakdemirli, gözaltı araştırı enstitü müdürlüklerinde mevcut bilirkişi araştırmacılar sayesinde, ağız ağıza amme kaynaklarıyla geliştirilmiş, evcil ve ulusal 867 çeşitle bilgi, maharet ve tecrübeyi tohumculuk bölgesine da kanalize ettiklerini bildirdi.
Tarla bitkilerinde 2019 senesinde 63, 2020 senesinde 81 ve 2021 senesinde 58 tür peyda etmek üzere, akıbet üç yılda 202 çeşidin tescil ettirildiği bilgisini sağlayan Pakdemirli, "Ülkemizde imal edilen ekmeklik buğdayın yüzdelik 50'si, makarnalık buğdayın yüzdelik 55'i, arpanın yüzdelik 60'ı, çeltiğin yüzdelik 50'si, mercimeğin yüzdelik 90'ı, nohutun yüzdelik 60'ı, hoppadak gözaltı araştırı enstitülerimiz çeşidinden imal edilen evcil ve ulusal tohumlardan sağlanmaktadır." niteleyerek konuştu.
Ata tohumu ve jen bankacılığı mevzularına da yer veren Pakdemirli, 32 jen bankasında 317 bin tohum ve materyalin korunum edildiğini söyledi. Ata tohum projesi kapsamında ayrımlı türlerden 37 evcil çeşidin bu sene tescil edildiğini dile getiren Pakdemirli, "Bugüne genişliğinde ekmeklik buğdayda 30, makarnalık buğdayda 12 ve arpada 19 peyda etmek üzere, mecmu 61 kuraklığa dayanabilen tür geliştirdik ve tescilini yaparak üreticilerimize sunduk." değerlendirmesinde bulundu.
"Bugün 86 ülkeye tohum ihraç fail birlikte seviyeye geldik
Sertifikalı tohum üretimini 8 büküm artışla 145 bin tondan 1 milyon 242 bin tona çıkardıkları bilgisini sağlayan Pakdemirli, ayrımsız çağda tohum ihracatının tahminî 10 büküm artışla 162 milyon dolara ulaştığını kaydetti.
İhracatın ithalatı tekabül oranının 2002 senesinde yüzdelik 31 iken 2020 senesinde yüzdelik 82 seviyelerine çıktığına dikkati çekici Pakdemirli, laflarını şu biçimde sürdürdü:
"Bugün 86 ülkeye tohum ihraç fail birlikte seviyeye geldik. 2021 yılının 10 ayında tohum ihracatımız 150 milyon dolar şekilde gerçekleşti. Ülkemizde tohumculuk dalında çalışkanlık yayınlayan bin 48 şirketin 985'inin şu demek oluyor ki yüzdelik 94'ünün yerli, 23'ünün de evcil ve ecnebi ortaklığı biçiminde bulunduğunu hassaten açıklamak istiyorum.Yine önceki kez ıslahçı haklarını da tığ dulda dibine aldık. Bugüne genişliğinde 2 bin 769 müracaat yapılmış oldu ve bin 710 nebat çeşidi dulda dibine alındı. Koruma dibine tahsil edilen çeşitlerin yüzdelik 50'si evcil ıslahcılar çeşidinden geliştirilmiştir. Türkiye tohumculuk sektörü, özlük gereksinim duyan topu topu tohumluğu üretecek güç, kabiliyet ve kapasiteye sahiptir. Ülkemiz bugün, evren tohum ticaretinde lakırtı sahibidir. Bazı spekülasyonlara cevaben altını çizerek birlikte kez elan söylüyorum, devletimizde geçer not tohumlukların yüzdelik 96'sı gayrimenkul ortamında üretilmektedir. Türkiye'nin ithal tohumlar, ithal şirketler çeşidinden sarılmış olduğu birlikte akrep yalandır. Maalesef tarımı iyiye akıllıcasına değil, tarımı dolaşmak düşüncesince söylenen laflardır. Biz, tarımın elan elleme olması düşüncesince çalışıyoruz. Türkiye'de ilkin aykırılık peyda etmek neredeyse birtakım kitleler tarımın elan çirkin olması, kırsalın boşalması düşüncesince ellerinden geleni artlarına koymuyorlar. 2023 senesinde 1,5 milyon titrem sertifikalı tohum üretimi ve 500 milyon dolarlık dış satım hedefliyoruz."
İklim değişikliğinin zirai üretime etkisi
İklim değişikliğinin yanı sıra getireceği susuzluk riskinin zirai üretimi ehemmiyetli derecede etkileyeceğine ayraç fail Pakdemirli, "Biz de geleceğin tarımını planlarken, kıt kaynaklardan orantılı değer kurda faydalanmayı hedefliyoruz. İnşallah üreticimizin arsa ve suyu akıllıcasına kullanımı, üretimde sürdürülebilir yaklaşımı, bakanlığımızın da destekleyici, koruyucu, savaş edici, yenilikçi çalışmaları, dünyayı muntazır beklenen tehlikelere gönül rahatlığı üreticimizi de tüketicimizi de koruyacak. Yapılan istatistiksel çalışmalara göre, önümüzdeki 30 yılda evren nüfusu yüzdelik 25 artarak 10 milyara, türkiye nüfusu da gine tahminî yüzdelik 25 artarak 105 milyona çıkacak." niteleyerek konuştu.
Bu genişliğinde nüfusun metin ve tam gıdaya ulaşabilmesi düşüncesince iklim değişikliğiyle savaş özelinde 3 önerisinin bulunduğunu aktaran Pakdemirli, şu görüşleri paylaştı:
"Birincisi ecdadımızın emaneti toprağımızı, akıllıcasına birlikte biçimde değerlendirmek mecburiyetinde olduğumuzu biliyoruz. Bu amaçla esirgeyici tarla el işi teknikleriyle ekilmedik birlikte karış ekincilik toprağı bırakmıyor olmamız gerekiyor. İkincisi bundan böyle suya layıkıyla ekincilik yapmalıyız. Bir felç suyumuzu fark boşa masraftan akıllıcasına sulama teknikleriyle toprağı suyla buluşturmak düşüncesince çalışmalarımızı yürüteceğiz. Üçüncüsü ise iklim değişikliğinin nebati istihsal sahası üstündeki etkilerini dar havzalar bazında belirleyip, kaynakların kullanımını optimize ederek, en akıllıca nebat çeşidi ve çeşitlerini belirleme ediyor olmamız lazım. Bu süreçte kuraklığa yahut soğuğa hoşgörülü tohumlar geliştirip birlikte yandan evcil çeşitlerimizi korurken, birlikte yandan da sertifikalı tohum kullanımını yaygınlaştırarak, zirai hasılamızı artıracağız."
Salgın ve iklim değişikliği kaynaklı global bazda erke ve mal fiyatlarında artışın görüldüğüne dikkati çekici Pakdemirli, bu süreçte zirai üretimde maliyetlerin de arttığını vurguladı.
"Siz üretmeye bitmeme ettiğiniz sürece alın terinizi yere düşürmeyeceğiz"
Bitkisel ve hayvani istihsal karşıcı üreticilerin maliyetlerindeki artıştan ide etmemesi icap ettiğini tamlayan Pakdemirli, şu biçimde bitmeme etti:
"Siz üretmeye bitmeme ettiğiniz sürece alın terinizi yere düşürmeyeceğiz. Ürettiğiniz ürünün bedelini karlı birlikte biçimde almaktadır olacaksınız. Maliyetler artabilir. Türkiye'de akıllıcasına alıntı politikaları ile yetiştirici dostu politikalarla tek devir üreticimizin emeğini boşa harcatmadık. Bundan sonradan da harcatmayacağız. Ekonomide birtakım çalkantılar yaşayabiliriz, topu topu evren yaşıyor. Pandemi hâlâ ülkemizi bırakma etmiş değil. Siz katı durun, üretmeye bitmeme edin, tek biçimde alın teriniz yerde kalmayacak. 2002 önceleri baş döndürücü kısıtlanmış destek sunar ve engelleme alımları vardı. 2002 sonrası ise çalışan sübvansiyon ve kısıtlanmış engelleme alımları yapıldı. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'yle de hem küsurat zirai destekler, bununla beraber kapsamı esneyen çalışan engelleme alımları ile çiftçimizi kıvançlı edecek, yetiştirici dostu politikaları hepyek yaşama geçirdik. Son 3,5 senedir ayrımlı yaptığımız şey, hem dayanaklık etmek arttı bununla beraber engelleme alımı var."
Tohumun hayatımızın önceki adımı bulunduğunu dile getiren Pakdemirli, "Bizlerin kadim yadigarı, geleceğe bırakacağımız mirasımızdır. Yaradan'ın, marifetli ve hudut tanımayan güzelliğinin imzasıdır. Üretimin, yeterliliğin, beslenmenin, şu demek oluyor ki mevcut olabilmenin anahtarıdır. Geleceğine cemaat çıkanlar, tohumlarına cemaat çıkanlardır. Bizim özüne, sözüne, tohumuna, istikbaline cemaat çıkan birlikte Cumhurbaşkanımız var. Tohumculuk sektörümüz adına, şükranlarımı sunuyorum." ifadesini kullandı.
Pakdemirli, sertifikalı tohumluk tasarruf desteği ödemelerini bu ay içerisinde başlatacaklarını belirtti.
Pakdemirli, konuşmasının arkası sıra Tohum Yetiştiricileri Alt Birliği çeşidinden planlı "Geç Olmadan, Geleceğin Tarımı İçin Harekete Geç" başlıklı plan düşün yarışmasında dereceye giren gençlere ödüllerini verdi.