Dünya Sağlık Örgütü'nün araştırmalarına göre; diş ve diş hitit rahatsızlıkları, yaygınlığı ve yineleme oranları hasebiyle en iri keyif problemlerinden biri adına tanımlanıyor. Bilimsel dişçilik eğitiminin 22 Kasım 1908 tarihinde başlaması hasebiyle bu gün devletimizde “Diş Hekimliği Günü” adına benimseme ediliyor. Her sene 22 Kasım'ın bulunmuş yer aldığı hafta “Toplum Ağız ve Diş Sağlığı Haftası” ismi altında kutlanıyor. Atlas Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Öğretim Görevlisi ve Medicine Hospital Diş Hekimi Sozdar Başkan, 21-27 Kasım Ağız ve Diş Sağlığı Haftası hasebiyle dudak ve diş sağlığı karşı bilgiler verdi.
Diş Hekimi Sozdar Başkan, "Ağız ve diş hastalıkları dünyanın doğrudan elden tamamı bölgelerinde en yoğun tanıdık keyif sorunları arasındadır. Yaşam kalitesi açısından önemli kayıplara tarz açan dudak ve diş hastalıklarının; diyabet hastalığı hastalığı, kalp-damar hastalıkları, büyüme-gelişme geriliği, er veladet üzere nice keyif problemininin gelişmesinde gösteriş oynadığını yayınlayan kanıtların sayısı rastgele güzeşte çağ artmaktadır. Bu sebeple dudak ve diş sağlığı problemlerinin açığa çıkmadan evvela esirgeyici önlemlerle engellenmeleri, emraz açığa çıktığında ise hızlıca otama edilmeleri gerekir" dedi.
"Diş ve diş hitit hastalıkları kişilerin karşılaşmış yer aldığı en iri keyif problemlerinden biri adına tanımlamaktadır"
Diş hekimine gitme sıklığının enine boyuna düşüt bulunduğunun altını çizen Diş Hekimi Başkan, "Kronik ve tahripkâr nitelikte bulunan ağız-diş sorunlarında otama bir aşırı tarz hastalığın aşırı ilerlediği bir çağda gerçekleşir. Tedavideki rötar ise dudak diş sağlığı ve umumi sağlığı bozarken başkaca sağlığa ayrılan bütçenin de katlanarak artmasına hastalık olmaktadır.
Ağız ve diş sağlığı; umumi sağlığın, önemli fonksiyonların ve yaşam kalitesinin önemli bir parçasıdır. Dünya Sağlık Örgütü'nün tespitlerine göre; diş ve diş hitit hastalıkları yaygınlığı ve yineleme oranları sebebi ile kişilerin karşılaşmış yer aldığı en iri keyif problemlerinden biri adına tanımlamaktadır" ifadelerini kullandı.
Diş ve diş hitit hastalıklarının 5-17 yaş grubu çocuklarda gelişme yetersizliğine, hamilelerde 8 büküm elan bir tomar düşüt ağırlıklı doğumlara, 39-69 yaş grubunda 7 büküm elan bir tomar önsezi problemine hastalık bulunduğunu tamlayan Diş Hekimi Başkan, "Peki diş sağlığımızı ve amma velakin umumi sağlığımızı destek olmak düşüncesince ne yapmalıyız? 'Diş sağlımız düşüncesince elbette beslenmeliyiz?' sorusu evvel aklımıza mevrut soru. Diş sağlığı düşüncesince dokuncalı adına vasıflandırılan besin maddeleri yiyintili ve asitli gıdalar ile dişler üstüne yapışıp kalan, emeksiz temizlenemeyen maddelerdir. Bunları dudak ağıza boğazlamak değil fakat belli başlı bir değin içre bezdirmek diş çürüğünün önlenmesi düşüncesince gereklidir. Diş sağlığı düşüncesince tavsiye edilen tagaddi şekli; şekerli, bulaşkan ve ya asitli gıdalar üç esas defa içre tüketilmelidir. Öğün aralarında elma, yeregeçen üzere besinler yiyerek, dişleri iyice temizleyip diş etine ovma meydana getirecek gıdalar yenmelidir. Şekerli, bulaşkan besin yendikten sonraları dişlerin fırçalanması beklenir değilse dudak su ile çalkalanmalı ve ya bir bardak su içilmelidir. Yine yiyintili besin yendikten sonraları ağza atılacak bir parça peynir şekerin asılsız inhibütör tesirini bertaraf kılmak açısından akıbet basamak önemlidir. Diş dostu adına benimseme edilen besin maddelerinin başlangıcında proteinler gelir. Vücudumuzun esas çatı taşını gerçekleştiren bu maddeler hem dişlerin gelişimi esnasında hem de dişler sürdükten sonraları diş sağlığı açısından da kesinlikle tüketilmesi müstelzim besin maddeleridir. Yüksek protein içerisinde ne bulunduğunun yanı esna diş sağlığındaki önemi açısından peynir başta yiyintili besin tüketimi sonrası hızlı referans edilen bir besindir" açıklamalarında bulundu.
Yer fıstığının içeriğindeki fosfat hasebiyle atıştırmalık çeşidi yiyecekler ortada diş dostu adına vasıflandırılan bir besin bulunduğunu kail Diş Hekimi Başkan, "Rafine edilmemiş tahıl (beyaz undan işlenmiş nan hesabına kepekli kişmiri ekmek) diş sağlığı açısından yeğleme edilmelidir. Peki dişler hastalık çürür ve karşılamak düşüncesince neler yapabiliriz? Ağızda mevcut bakterilerden oluşan bakteri plağı, yiyintili ve unlu yiyeceklerin ağızda küsurat artıklarından hamız oluşturabilmektedir. Bu asitler, dişlerin mineral dokusunu çözerek dişin minesinin bozulmasına ve neticede da diş çürüğünün başlamasına ve diş hekimlerinin kavite dedikleri oyuklara hastalık olmaktadırlar" dedi.
Diş Hekimi Başkan, diş çürüklerinin oluşmaması düşüncesince alınabilecek önlemleri şöyleki sıraladı:
"Sabah kahvaltısından sonraları ve akşam ezanı yatmadan evvela dişlerin fırçalanması ve rastgele çağ diş ipinin derneşik kullanılması en çarpıcı yoldur. Yiyecek artıkları en aşırı dişlerin çiğneme yüzeylerindeki girintilerde ve dişlerin birbirine değdiği aralık yüzeylerde biriktiği için, diş fırçaları önemsiz çivi seçilmelidir. Dişlerin iç yüzeyleri, aut yüzeyleri, çiğneyici yüzeyleri ve dilin üstü fırçalanmalı ve aralık yüzlerde diş ipi kullanılmalıdır. Fırçalar, itidalli derecede kaba ve ya güzel kıllı olmalı ve belli başlı aralıklarda değiştirilmelidirler. Fırça kıllarının aşınmamış olması ve bakteri taşımayacak bir halde korunum edilmesi gerekmektedir. Asla başkasının diş fırçası kullanılmamalıdır.
Diş fırçalama esnasında florürlü bir diş macunu kullanılarak, florürün diş çürüğünü önlemedeki rolünden yararlanılmalıdır. Florürlü macunlara araştırma görevlisi adına bire bir sürede dudak kokusunu gidererek inşirah ve mertlik hissi verici florürlü gargaralar da kullanılabilir. Şekerli yemekleri esas öğünlerde tüketmeye idman ve kemirmek aralarında bir nesne yememeye çabalamak de öbür bir önlemdir. Diş hekimine nizamlı aralıklarla bulunmak bir çürüğü karşılamak ve ya er yakalamada en güzel yoldur. Ayrıca hamam ve soğuğa duygulu dişler ve ya ağrılı dişlerde yahut tebeşirimsi renkte bulunan giriş çürükleri, kahverengi renklemeler ve oyuklar üzere hallerde saat geçirilmeden hekime başvurulması tedavinin yöntemini değiştirecek ve zorluğunu azaltacaktır.
Bir öbür aklımıza mevrut istifham ise şu; çocuklarımızda dudak bakımını elbette sağlayabiliriz? İlk dişler ağızda görünür görünmez, temizlenmeye başlanmalıdır. Temiz bir tülbent ve ya gazlı çaput kullanılarak; sabahleyin kahvaltı sonrası ve akşam yatmadan evvela dişlerin silinerek temizlenmesi gerekir. Diş fırçası kullanımına bebeğin gelişememiş dişlerinin çıkmasından sonraları başlanabilir.
Fırçalama düşüncesince en güzel beceri hangisidir?
Okul önceleri çocuklarda diş fırçalama düşüncesince bir beceri teklif etmek ve uygulatmak aşırı zordur. Bu yaşlarda önemli olan, çocuğa diş fırçalama alışkanlığını kazandırmaktır. Çocuklar diş fırçalarken bir aşırı devir dişlerin hasıl ve ya emeksiz erişilen yüzlerini fırçalar. Oysaki mikroplar, dişlerin aralık yüzleri ve ya çiğneyici yüzeylerinde elan emeksiz birikir. Bu sebeple fırçalamadan sonraları esas babanın kontrolü şarttır. Okul çağındaki çocuklarda fırçanın diş-diş hitit toplanma hesabına 45 basamak eğimle yerleştirilip dişlerin hasıl yüzeylerini taklip hareketiyle, elan sonraları da dişlerin çiğneyici yüzeylerinin ati gelişememiş hareketlerle fırçalanması önerilmektedir.
Çocuğum düşüncesince ne diş fırçasını seçmeliyim?
Çocuğun dudak ebatlarına uygun, güzel ve düzmece kıllardan tamamlanmış diş fırçaları kullanılmalıdır. Sert fırçalar dişleri aşındıracağı düşüncesince kullanması makul değildir. Eskimiş bir süpürgeyle süpürme işlemi elbette yapılamazsa, emektar bir fırçayla da dişler fırçalanamaz. Fırça kılları aşınır aşınmaz (ortalama 6 ay) kesinlikle değiştirilmelidir.
Çocuklarda ne diş macunu, ne genişliğinde kullanılmalıdır?
Bebeklik devrinde ve üç yaşına genişliğinde çocuklarda diş macunu kullanması önerilmez. Diş macunu kullanımına üç yaşından sonraları başlanmalıdır. Ancak reklamlarda yer aldığı gibi, sağlıksız inç değil, fırça üstüne sıkılan yasmık genişliğinde kit fırçalama düşüncesince kifayetli olacaktır. Macun kullanımına başlandığı çağda piyasada mevcut florürlü diş macunlarından rastgele biri yeğleme edilebilir.
Çocuğuma dişlerini günde müteaddit tarz fırçalatmalıyım?
Sabah kahvaltı önceleri ve akşam yatmadan önce, yalnızca üçer dakikalık çarpıcı bir fırçalama işlemi yeterlidir. Pek aşırı güzel alışmışlık gibi, diş fırçalama alışkanlığı da çocukluk devrinde kazanılacaktır. Yani özetleyecek olursak umumi sağlımızın ayrılmaz parçası bulunan dudak ve diş sağlığımızı destek olmak ilk evvela yukarıda saydıklarımıza bağlıyken, diş hekimlerine başvurarak ve elan etraflıca bilgilendirmeyle baş başa tedavilere başlayarak sağlığınız için, kendiniz düşüncesince evvel adımı atmanın birlik zamanı. Biz diş hekimlerinin işimiz gücümüz; dudak ve diş sağlınızı korumak, hastalıkları otama etmek, sağlığınıza katkıda bulunmak. Dişimiz gücümüz."