Kayseri
Yeni tip koronavirüse (Kovid-19) gönül rahatlığı evcil aşıyı geliştiren Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Aşı Araştırma ve Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Aykut Özdarendeli, TURKOVAC aşısının Kovid-19'un Omicron varyantına gönül rahatlığı da ağır açıdan esirgeyici bulunduğunu saptadıklarını söyledi.
Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi koordinatörlüğünde, Erciyes Üniversitesinin (ERÜ) ev sahipliğinde Erciyes Kültür Merkezi'nde planlı İç Anadolu Kariyer Fuarı'nda (İKAF'22) söyleşiye eklenen Özdarendeli, özek kendisine aşının varyantlara bulunan etkisiyle ilişik çalışmalara bitmeme ettiklerini, yeni beraberinde modifikasyon çıkmış olduğu devir ötekini baskıladığını belirtti.
Aşıların varyantlara gönül rahatlığı koruyuculuğunun ati beraberinde noktada bulunduğunu vurgulayan Özdarendeli, "Omicron varyantı kasımdan beri dünyayı etkiliyor. Biz varyantlarla ilişik çalışıyoruz, hemen prototif Vuhan virüsünü izole ettikten sonraları özek kendisine Alfa, Delta ve Omicron varyantlarını da izole ettik. TURKOVAC'ın bu varyantlara gönül rahatlığı etkinliği emek harcamaları yaptık. Daha ilkin Alfa ve Delta virüsüne gönül rahatlığı yüzdelik 100 muvaffakiyet sağladığımızı söylemiştik. Yaptığımız çalışmalarda 3 düze TURKOVAC aşısının Omicron varyantına gönül rahatlığı aşırı beraberinde tomar sansasyonel bulunduğunu gösterdik. 3 düze TURKOVAC aşısının ağır açıdan esirgeyici bulunduğunu saptadık." diyerek konuştu.
Özdarendeli, Türkiye'nin 1934 senesinde Çin'e kolera aşısı göndermiş beraberinde diyar olduğunu, Cumhuriyetin geçmiş yıllarında Ankara Hıfzıssıhha Enstitüsünde nice aşının üretildiği dile getirdi.
Zamanla aşılama geliştirmenin belli kurallara bağlandığı dönemlerin başladığını tabir fail Özdarendeli, "Aşıları parasız kişilere vermiyorsunuz, mıhlı gönüllülere veriyorsunuz. O sebepten dolayı Dünya Sağlık Örgütü önderliğinde aşılama yapımıyla ilişik bazı kavait getiriliyor. Ülke kendisine sonuç kendisine 1997 senesinde BCG aşısını ürettik. 1997 yılından beri beşeri açıdan aşılama üretimi bahis konusu olmadı. Bunun nice sebebi var, asliye illet şu olabilir, hem gelişen teknolojiye kadem uyduramamak aynı zamanda aşının izlemsel bulunduğunu unutarak kar dokunca hesabı yapıldığı dönemler, o dönemler." halinde konuştu.
TURKOVAC'ın eylem sürecine yer veren Özdarendeli, şunları anlattı:
"ERÜ'de aşılama merkezinde gailesiz beraberinde ekiple çalışıyoruz. Biz filhakika Kırım Kongo aşısıyla ilişik çalışıyorduk. Rektörümüzle 'ne yapabiliriz' sorusuna karşılık aradık. Her çeşitli maddesel ve içsel desteği bizlere verdi. Bu destekle kılıç aşılama ihya çalışmalarına başladık. Biraz şanslıydık, endamsız müddette virüsü izole ettik. Virüsle çalışırken beraberinde enfrastrüktür lazım. Biz özek kendisine Türkiye'nin geçmiş resmi aşılama merkeziyiz. Altyapınızın, geçmişten mevrut beraberinde tecrübenizin olması gerekir. Nisan ortalarında mükemmel büyüklükteki virüsün jen haritası çıkarıldı. Deney hayvanlarında icraat yapıldı. Transgenik fareleri gayrimenkul dışından getirmeye çalıştık, transgenik fareyi getiren geçmiş grubuz. Bütün veriler beraberinde araya getirilip klinik icraat düşüncesince müracaatta bulunduk. TÜSEB çeşidinden fonlanan çalışmamızda, 2020 yılı münteha teşrin ayında safha çalışmalarına başlandı. Yaptığınız işten eminsiniz fakat gene de stresli beraberinde iş. Faz-1 dobra sonuçlandı, himmet vermek 44 gönüllüde de aşıya ilişkin beraberinde taraf ağırlık olmadığını bizlere gösterdi. Şubat ayında aFz-2 başladı."
"Bir aşının normalde meydan çıkması 6-7 salname beraberinde süreç"
Faz-3'te esas hayat bulgularına baktıklarını tamlayan Özdarendeli, "Bu aşılanan gönüllüler, bundan sonraları ikinci dozdan 15 gündüz sonraları hastalığa yakalanıyor mu, yakalansa caba hastaneye yatıp yatmadığı, entübe olmakta mu, derin bakıma yatıyor mu bunlara bakıldı. 1200 nefis Faz-3 havuzunda 60 PCR fazlalık fahri çıktı, 40'ı Coronavac grubunda, 20'si TURKOVAC grubunda. Bu aşırı dobra beraberinde sonuç. 1500 sayfalık beraberinde dosyada halis muhlis süreçler, nitelik araştırmaları arazi alıyor. 25 Aralık'ta çabuk tasarruf onayı alındı. Bu süreç, pandemi koşullarında 18 maaş beraberinde süreç. Bir aşının normalde meydan çıkması 6-7 salname beraberinde süreç. Dünyada aşırı beraberinde tomar aşılama üreten diyar bahis konusu değil, şişman devletler yapıyor bu işi. Bizim TURKOVAC ile beraberce dünyada aşılama üretiminde 9. diyar olmamız, TURKOVAC'ın ayda beraberinde milyon düze yöresinde üretilmesi, bunların bütünü muvaffakiyet hikayesi." ifadelerini kullandı.
Özdarendeli, ekibindekilere ve aşının ortaya çıkmasına yardım sağlayıcı firmalara teşekkürname etti.
Öğrencilere tavsiyelerde mevcut Özdarendeli, "Bir şeye inandığınız zaman, pes etmediğiniz devir rastgele çeşitli şeyin başarılabileceğini düşünüyorum. Sabretmeniz lazım, bırakmamamız lazım. Ekibimde 8-10 doktora talebesi var, onların emeğiyle bu noktaya geldik. Kariyer planlaması yaparken işiniz ne olursa olsun emek vermeden ve himmet vermeden elde edilmiş tek şeyin manası yok." diyerek konuştu.
Erciyes Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Çalış, Özdarendeli'ye etkinliğin böylelikle onurluk ikram etti.
