İstanbul
Türkiye'deki 5 üniversiteden hekim ve mühendisler, ilkin kanser hastalarının tedavisinin insana katışıksız düzenlenmesini ve kimyevi kullanmadan hücrelerin sağlığına değgin İlim elde edilmesini sağlayacak görüntüleme tekniğini geliştirerek tababet literatürüne kazandırdı.
Çalışma, "TÜBİTAK 1003 Projesi" kapsamında Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) Mekatronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hüseyin Üvet'in yürütücülüğünde Dokuz Eylül Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü Translasyonel Onkoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Yasemin Başbınar, Marmara Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gökhan Bora Esmer, İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Gülsüm Gençoğlan ve Gebze Teknik Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Muhammed Enes Oruç ve öğrencilerinin katkılarıyla yapıldı.
Bilim insanları, araştırmalarında kanserin ilerlemesi ve farklılaşması engelleme nice değişik hastalığın başlangıcını ve ilerlemesini anlamada İlim sağlayıcı hücre şiddetini temel aldı. Yaklaşık 4 sene devam eden icraat kararında kimyevi kullanmaya da ister kalmadan hücrelerin esnekliği ve şiddetini göstererek, kanserli olup bulunmadığı kendisince İlim verecek görüntüleme tekniği yaşama geçirildi.
Gelecekte parazitoloji, mikrobiyoloji, mikoloji, kan hastalıkları, besin patojenleri ile deva bölgeyi kabilinden nice bölgede da kullanılabileceği öngörülen teknik, yukarı düzem ilmî çalışmalara arazi maruz "Nature Communications" dergisinde yayımlanarak dünyada da ikrar gördü.
"Daha evvela başarılamamış nezdinde teknoloji"
Projenin yürütücüsü Doç. Dr. Hüseyin Üvet, AA muhabirine, hücre mimarisinin nice hastalığın anlaşılmasında aşırı ağır bilgiler verdiğini söyledi.
Bu sebeple hücrenin sertliğinin ölçeklendirilebilmesinin ehemmiyetli bulunduğunu tamlayan Üvet, bunun önemine değgin kanser hücrelerinden kalıp verdi.
Bunların esasen koyu glikoz tüketen hücre tipleri bulunduğunu tabir fail Üvet, esnekliğinin de alışılagelen dimdik nezdinde hücreye uyarınca 5 büküm değişik tomar bulunduğunu anlattı.
Beş büküm henüz aşırı esneyebilen nezdinde hücrenin bünyenin içinde yürüyebildiğini, damarları delebildiğini ve aralarından geçebildiğini, eğlek nezdinde gözcü bularak orada gine büyüyebildiğini aktaran Üvet, kanser kabilinden nice değişik dert tipinde yahut günce yenen gıdalarda bile hücrelerin bulundukları ortama uyarınca reaksiyon verdiklerini kaydetti.
Bunun da hücrenin mimarlık yapılarıyla elden münasebetli olduğuna dikkati çekici Üvet, şu şekilde bitmeme etti:
"Hücreyi anlamlandırabilirsek bu nice rahatsızlığı da anlamamıza asistan olabilecek ayrışık otama yöntemlerini geliştirmemiz demek. Hücrenin çetinlik yapısını ölçeklendirebilecek, dünyada henüz evvela başarılamamış teknolojiyi nice üniversiteyle nezdinde araya gelmiş şekilde TÜBİTAK projesi kapsamında gerçekleştirdik. Hücre, kanserli olunca değişik güzel yahut dimdik olunca henüz sert nezdinde yapıya cemaat olabiliyor. Bunu nesiç seviyesine çıkmış bulunduğu devir henüz kesin görebiliyorsunuz. Meme kanseri kabilinden yapılarda hoppadak dokunarak, yüzeydeki sertliğe bakarak tümörün oluşup oluşmadığını görebiliyorsunuz. Biz bunu hücre seviyesinde yakalamaya çalışıyoruz."
"Tüm evren insana katışıksız otama üstünde çalışıyor"
Doç. Dr. Üvet, projedeki ehemmiyetli noktanın insana katışıksız otama olduğunu, topu topu dünyanın bunun üstünde çalıştığını anlattı.
Kişiye katışıksız tedavide nezdinde marazlı deva kullanımı gerekiyorsa bu ilacın ona katışıksız uygulanması icap ettiğini vurgulayan Üvet, şunları aktardı:
"Şayet nezdinde görüntüleme teknolojisi geliştirmeyi başarırsanız, hastaya nezdinde tomar deva yükü vermeden tedaviyi sağlayabilirsiniz. Kanser düşüncesince düşündüğünüzde kimyevi otama en ehemmiyetli gördüğümüz noktalardan biri. Bunun hem finansal boyutu bununla beraber hastaya verdiğiniz nezdinde tomar deva yükü var. 'İlacın hücreler üstündeki etkilerini başlangıçta görüntüleyebileceğimiz ve insana katışıksız otama şekilleri geliştirebileceğimiz acemi görüntüleme teknolojileri bulabilir miyiz?' Yola çıkarken istifham buydu ve mühendisler yerine doktorlarla nezdinde araya geldik, bu teknolojiyi geliştirdik."
Doç. Dr. Üvet, bu teknikle kanserli dokulardan tahsil edilen hücrelerin optikçi sistemde görüntülendiğini, ekrana yansıtılıp hücrenin mimarlık niteliklerini sağlayan yapıların gözlemlenebildiğini dile getirdi.
Ortama deva kabilinden nezdinde değişebilir eklendiğinde hücrenin verdiği tepkilerin mimarlık yapısındaki tadilat üstünden ölçeklendirebildiğini kail Üvet, ondan sonra tıbbi biyolojiyle çalışıp ilacın etkilerine yahut dozajına denli nice İlim verecek görüntüleme elde ettiklerini kaydetti.
Patenti alındı, tam kullanıma sunulması var
Doç. Dr. Hüseyin Üvet, tekniğin patentlerini aldıklarını, "mikroskopik görüntüleme teknolojisi" yerine sektöre sunmayı düşündüklerini belirterek, "Birkaç sene sonraları bunu insana katışıksız otama uygulanabilecek hastanelerde, kliniklerde kullanıma müheyya bir duruma getirmeyi planlıyoruz." dedi.
Çalışmanın sonuçlarının Nature dergisinde yayınlanmasıyla nice İlim insanının bunu görüp acemi icraat geliştirebileceğinin altını çizen Üvet, düzentileme paylaşıldıktan sonraları gayrimenkul içi ve dışından tıbbi biyologların ve doktorların menfaatlerini arayarak bu sistemle değişik icraat gerçekleştirmek istediklerini söylediklerini dile getirdi.
- "Hem süreci kısaltıyor hem henüz müdahalesiz"
Prof. Dr. Yasemin Başbınar da kanser hastalarıyla ait kontrolleri yürüttüğünü belirtti.
Bu çalışmanın, "Kanser hücresini alışılagelen hücreden ayıracak nezdinde yöntem geliştirelim lakin bu yöntem nezdinde girişimsel etkiyle olmasın, fiyatlı kimyevi ve boyalar kullanılarak laboratuvar işleminden sonraları gerçekleşmesin, elden ölçelim ve kanser hücresi bulunduğunu anlayalım." isteğiyle başladığını tabir fail Başbınar, bu dileklerini aktardıkları mühendislerle evvela yerine "Hücre ve kanser nedir, ne çeşit nitelikleri olur, ne nezdinde yaklaşımda bulunulmalı?" kabilinden başlıklara çalıştıklarını dile getirdi.
Prof. Dr. Başbınar, düzentileme böylece hem nezdinde uygulayım bilimi bununla beraber alet buluşunun gerçekleştiğini, bundan sonraları rahatsızlıkları hücre sertliği üstünden değerlendiren ölçümler yapabileceklerini, dünyada da bu alanın aşırı acemi bulunduğunu söyleyerek, şunları anlattı:
"Sağlıkta rahatsızlıkları çoğu kez kimyasal, biyolojik, kalıtım bilimi yerine isimlendirir ve değerlendiririz. Oysa ki hücrenin nezdinde mimarisi, sertliği, mekanik hareketi var. Mesela kanser hücreleri yayılma yapıyor yahut nezdinde fibroblast hücresi hasarı bulunan alana yürüyor. Bugüne kadar, bu mekanik hareketleri değerlendirebileceğimiz nezdinde endaze metodumuz yoktu. Belirli metotlar kullanılmakla beraberce bunlar hem aşırı çetin hem aşırı karışma gerektiren, değerlendirmesi çetin sistemler. Artık kanser hücresini alışılagelen hücreden bu yönüyle ayrım edebiliyoruz. Aynı sürede bu hücre yapısını değiştiren, metastaza akıntılı yahut deva direnci geliştiren, yükseltmek az daha bulunan hücreleri de tanımlayabiliyoruz."
Bugüne denli bu sonuçların, kimyasal, dirim ilmi yahut kalıtım bilimi nitelikleri yoklamak az daha hastadan bazı biyopsi materyalleri alınarak, hususi laboratuvarlarda çalışılıp verilebildiğini özetleyen Başbınar, "Bu yöntem bilimi hem süreci kısaltıyor hem henüz müdahalesiz. Oradaki hücreye rastgele nezdinde obje bağlamadan, rastgele nezdinde obje parçalamadan bakabileceğiz." bilgisini verdi.
Prof. Dr. Başbınar, bu tekniğin değme deli dolu hücresini değerlendirmede kullanılabileceğini, gittikçe bazı kan rahatsızlıklarında da yeğleme edilebileceğini laflarına ekledi.
- Erken tespitte ehemmiyetli bilgiler sunacak
İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Gülsüm Gençoğlan, ahenk dalgaları gönderildiğinde topu topu hücrelerin değişik tınıyla karşılık verdiğini, bunun da tanısal suhulet sağladığını çalışmada gördüklerini söyledi.
Derinin dışarıda nezdinde uzuv bulunduğu düşüncesince kanserli hücrelerin alışılagelen hücrelerden ayrım edilmesinde şu anne denli beğenilen metotlardan aşırı emin olamadıklarını özetleyen Gençoğlan, ayrım edici tınılama nitelikleri bulunan bu metodun ilkin ten kanserlerindeki klinik uygulamalarda degaje arazi bulacağını düşündüğünü tabir etti.
Prof. Dr. Gençoğlan, bu tekniğin göz, dudak içi mukozası ile avrat mevlit kabilinden bölgelerde da kullanıldığında, kanser hücrelerinin er tespitinde ve arada kalınan olaylarda aceleci sefer katılması düşüncesince ehemmiyetli bilgiler sağlayacağını belirterek, "Deri kanserlerinde ne denli er tanılama koyarsak, o denli güzel otama ederiz ve hastamızın ölüm kalım şansını o denli artırıyoruz. Dolayısıyla bu yöntemin gittikçe tababet toplumunda şişman kullanma bölgeyi bulacağı kanaatindeyim." değerlendirmesini yaptı.
Diğer hücrelerle ait tetkikat da yaptıklarından bahseden Gençoğlan, yöntemin mikrop, asalak ve mantarları tanımada da güzel bulunduğunu ayrım ettiklerini dile getirdi.
- Hücre ile alakalı bilginin adalet payını artırıyor
Prof. Dr. Gökhan Bora Esmer, bu hızla gelişen teknolojinin ehemmiyetli ayaklarından birini, ne nezdinde görüntüleme kaydedildiğinin oluşturduğunu söyledi.
Klasik mikroskopların 2 boyutlu görüntülerle sağlamış bulunduğu İlim miktarının sınırlanmış olduğunu, bunu artırabilmek düşüncesince 3 boyutlu görüntüleme yapılması icap ettiğini tabir fail Esmer, holografik şekilleri kullanarak hücrelerin enstantane 3 boyutlu profillerini çıkartabildiklerini, bunun da hücre kendisince kanser ve öbür faktörler açısından fiziki özelliklerin hesaplanmasına olanak sağladığını bildirdi.
Holografide kavga kabilinden nice engel bulunduğuna dikkati çekici Esmer, "Geliştirdiğimiz yöntemde, kavga faktörlerini en uzuv indiriyoruz. Gürültü olduğunda hücreyi belirleme bile edemeyebilirsiniz lakin bu faktörü azalttığınızda 3 boyutlu derinlik bilgisini, nanometre boyutunda kırılan yerine çıkartabiliyorsunuz. Doğruluk payını erdemli oranda artırıyorsunuz." bilgisini paylaştı.
Prof. Dr. Esmer, tekniğin gittikçe deva sektörü, taşınabilir yerine iklim kalitesinin ölçümü ile su düşüncesince de kullanılabileceğini laflarına ekledi.
