Ankara
Kamuoyunda "Türkiye'de akıbet istimal zamanı eski BioNTech aşılarının vatandaşlara uygulandığı" iddialarının gündeme gelmesinin peşi sıra Sağlık Bakanlığı dün meydana getirdiği açıklamayla hakeza ortak durumun bahis konusu olmadığını, vatandaşların lisan rahatlığıyla aşılarını yaptırabileceğini bildirdi.
Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi ve Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ateş Kara da aşıların akıbet istimal tarihinin ne kavrama geldiği, bu sürelerin tespitine müteveccih kesinlikle ortak ilmî proses yürütülmüş olduğu mevzusundaki ayrıntıları AA muhabirine anlattı.
Genel kendisine rutin kâffesi aşıların üstünde bulunan akıbet istimal tarihinin ay kendisine belirtildiğine ve bunun aşının ay sonuna denli itimat içerisinde kullanılabileceği anlamına geldiğine ayraç fail Kara, "Uzun devre strateji edilmiş aşılar ise akıbet istimal tarihinden sonradan minimum 3 ay hâlâ alışılagelen şerait altında kullanılabilir. Yani sağlam baş döndürücü başka üründen ayrımlı kendisine aşıların, altın dirim ilmi mamüllerin üstündeki akıbet istimal tarihinden sonradan az buçuk hâlâ emniyet aralığı vardır." ifadesini kullandı.
Prof. Dr. Kara, salgınla mücadelede geçer not mRNA ve inaktif aşıların akıbet istimal zamanı süreçlerine bağlı şu ayrıntıları paylaştı:
"BioNTech, Sinovac yahut önümüzdeki çağda ümit ederim Türkiye'de de klinik kullanıma girecek bulunan aşımız TURKOVAC... Bunların akıbet istimal zamanı umumi kendisine pandemi devrinde daim 3'er maaş yazılır. Örneğin, BioNTech haziran ayında üretildiyse akıbet istimal zamanı eylül, temmuzda üretildiyse huzur teşrin kocaoğlan şeklinde yazılıyor. Bunun esas nedeni, pandemi devrinde aşılar üretildiklerinde evvela laboratuvar içre 'stabilite' dediğimiz aşının metanet düzeyine bakılıyor. Sonrasında da aşının ne denli müddet dosdoğru kaldığını tespit etmek düşüncesince 1 ay, 2 ay, 3 ay kabil derneşik aralıklarla bu testler yeniden ediliyor."
"Aşıların akıbet artırım tarihi, testleri akıllıca sonuçlandıysa uzayabilir"
Bu testlerin aşının gelişigüzel öğür üretimi düşüncesince gerçekleştirildiğini, hâlâ derinlemesine periyodik sonuçların çıkması dair o partideki aşıların akıbet istimal tarihinin bazı bazı 1 yıla denli uzayabildiğini aktaran Kara, "Üzerindeki gün aşı üretildiği anda basılmış olduğu düşüncesince etikette 3 ay görünse de testlerle elde edilmiş müddet evvela müstahsil çeşidinden bildirilir, peşi sıra bu imtihan keyif otoritelerince yeniden yapılmaktadır ve bire ortak meyve çıkıyorsa akıbet istimal zamanı buna mucibince güncellenir." dedi.
Prof. Dr. Kara, laflarını şu biçimde sürdürdü:
"Türkiye'ye mevrut kâffesi aşıların da anlaşılan ortak bölümü, bu laboratuvar incelemeleri düşüncesince kalıp kendisine ayrılır. Bunlar espaslı testlere yayımcı tutulur. Bu testler esnasında rastgele birisinde muhtelif sebeplerle ortak başkalık görülürse o partinin (lotun) kullanımına müsaade verilmez. Diyelim ki kâffesi neticeler düzgün, 3, 6 yahut 9 ay hâlâ kullanılabilmesine müsaade verilir. Şu anda da BioNTech aşılarında umumi kendisine bu müddet 9 ay.
Yani aşıların akıbet artırım tarihi, şayet stabilite testleri akıllıca sonuçlandıysa uzayabilir. Bu müddet de elden huzur günden değil, gelişigüzel öğür düşüncesince sabah akşam meydana getirilen testlere mucibince tahavvül gösterir. Şu anda Türkiye'de kullanıma verilen serilerin hâlâ evvela mamul testleri var, bu yüzden 9 ay diyebiliyoruz. Ama toy ortak hızlı vardığında '9 ay' denilebilmesi düşüncesince gene açıklık testlerinin yapılması lazım. Böyle ortak strateji ve istimara süreciyle gidiyor."
Aşıların ortak iki sene süresince bire ortak biçimde üretilmesinin peşi sıra akıbet istimal tarihlerinin 12 yahut 24 ay kendisine belirlenebildiğini tamlayan Kara, bunun da yalnızca laboratuvar değil, hastaneler, karı sağlığı merkezleri kabil ayrımlı ortamlarda aşı dolaplarında tutulan örnekler üstünde meydana getirilen incelemelerle saptandığını anlattı.
"Türkiye'de kullanılacak bulunan gelişigüzel aşı behemehâl başkaca imtihan edilir"
Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Kara, "Türkiye'de kullanılacak bulunan gelişigüzel aşı behemehâl başkaca imtihan edilir. Dünyanın neresinde üretilirse üretilsin Türkiye'deki aşı kaliteleri daim baş döndürücü efdal tutulur. Özellikle küçüklere uyguladığımız aşılar, evren kalitesi averajının baş döndürücü üstünde aşılardır." diyerek konuştu.
Türkiye'de geçer not Aşı Takip Sistemi (ATS) ile mevrut gelişigüzel aşıya harf yapıştırıldığını aktaran Kara, bu harf üstünden aşının ne zaman, nerede, ne şartta üretildiği, üretildiği noktadan ne devir yola çıktığı, uçakta ne denli gezi yaptığı, birçok derecede korunum edilmiş olduğu kabil kâffesi kayıtların izlendiğini belirtti.
Kara, aşılara kimlik yapıştırabilmek düşüncesince görevlilerin aşıların korunum edilmiş olduğu 2-8 derecelik odalara girdiğini söyleyerek, şu değerlendirmeleri yaptı:
"BioNTech aşısı ise eksiklik 80 derecede saklanıyor. 2-8 derecede de 30 çağ denli kalabiliyor lakin umumi ülkü hıfız koşulları eksiklik 80 derece. Dolayısıyla eksiklik 80 derecedeki ortak odaya girip etiketinin değiştirilme olanağı bulunan değil. Fakat Türkiye'deki Aşı Takip Sistemi yardımıyla aşıya kimlik yapıştırılamasa güçlü üstündeki bulunan koddan elektronik beyin içre aşının akıbet artırım ömrünün ne denli uzayabileceği görülüyor. Uygulanacak aşının kodu da evvela düzene okutuluyor. Diyelim ki aşının rastgele ortak biçimde süresi geçtiyse dizge filhakika 'kırmızı' uyarma veriyor ve o aşı uygulanmıyor."
Kara, aşı taşınırken ve ya dolaptaki muhafazası esnasında rastgele maslahat olması şeklinde de sistemin al uyarma verdiğini anlatarak aşıların üstündeki etiketten çok sistemin ehemmiyetli bulunduğunu vurguladı.
"Aşı edinmek dair lütfen fikir etmeyelim"
Prof. Dr. Kara, "Aşı edinmek dair lütfen fikir etmeyelim. Bugün evren geneline baktığımızda tahminî 9 bilyon düze pandemi aşısı uygulandı ve tehlikesiz oldukları görüldü. Artık içimiz şen olsun." çağrısında bulundu.
Aşının seyrek istenmeyen etkilerinin görülebileceğini aktaran Kara, "Türkiye evren genelinden hâlâ er anımsatma dozu infaz şansına erbap oldu. Avrupa, anımsatma dozunda ortak hacim geciktiği düşüncesince baş döndürücü efdal fenomen rakamları oldu. Türkiye buna er çağda başladığı düşüncesince şahısların sayaç haysiyetiyle gizli ortamlarda hâlâ ortak tomar kalmış olduğu hakeza ortak çağda fenomen sayılarında baş döndürücü iri itila yok. Kendimizi destek edinmek düşüncesince lütfen anımsatma dozlarımızın süresini lütfen geçirmeyelim." şeklinde konuştu.
Kara, vatandaşların umumi kendisine aşılar ve başka kâffesi mamüllerin akıbet istimal geçmişine nazarıitibar etmesi, bu mevzuda ortak endişesi var ise mezun şahıslara danışmasının ehemmiyet taşıdığının altını çizdi.
