Izmir
Çin'de başlayıp dünyaya yayılan Kovid-19, dört başı mamur devletleri tılsım almaya yöneltti. "Pandemi" duyuru edilmesiyle bu hastalıktan korunmanın en giriş aktörlerinden birisi de maske oldu. Durum hakeza olunca salgının başında nice iklim maske tedariki dair başağrısı yaşadı.
Maske üretiminde dünyanın en büyüğü bulunan Çin'in salgınla boğuşması, "salgından tevakki etmek düşüncesince yapılması gerekenler" sıralamasında önce tam toprak meydan maskeye ulaşmayı zorlaştırdı.
Öyle ki bazısı ülkelerinin, öbür devletlere revan maskelere el koyduğu yönündeki duyum medyaya yansıdı. Salgınla bu arada maske de toptan birlikte dava biçimine geldi.
Türkiye'de de kalan talebi istikbal etmek düşüncesince bazısı adımlar atıldı. hususi sektörden cümle liselerine, amme kurumlarından ahali terbiye kurslarına denli birlikte giriş döndürücü bölgede maske üretimi düşüncesince füru sıvandı.
Üretim yönünde en iri dayanak noktası ise amade çul sektöründen geldi. Önceden gelinlik, pantolon, kuşak üreten bazısı amade giyimciler, tezgahlarını maskeye çevirdi. Tekstil dalında çalışkanlık yayınlayan endüstri sitelerinde günde milyonu aşan maske üretimi gerçekleşti.
Krizi fırsata çeviren amade çul ihracatçısı, öbür ürünlerinde azalma yaşarken maske ve esirgeyici elbise ihracatında ise üstün dereceli kırdı. Türkiye geneli medikal fen tekstil ihracatı eskiden yıllara gereğince yüzdelik 2 bin 204 artarak 1,4 bilyon dolara denli çıktı.
Ancak ilkah ve normalleşme adımlarıyla maske kullanması da aceleci birlikte azalma yaşadı. Her ne denli uzmanlar "aşı olsanız da maskeden vazgeçmeyin" uyarısı yapsa da kullanımdaki azalma hem istihsal tıpkı zamanda ihracatta hissedildi.
AA muhabirinin Ege İhracatçı Birliklerinden derlediği verilere gereğince 2020'nin ocak-eylül zamanında 987 milyon dolar bulunan aralarında maske, göğüslük ve esirgeyici kıyafetin de bulunmuş olduğu medikal tekstil ihracatı, bu senenin bire birlikte zamanında 385 milyon dolar namına gerçekleşti.
"Aynı maskeyi cebimizde günlerce taşıyoruz"
Ege Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Burak Sertbaş, AA muhabirine, güzeşte sene bu sahanın sakıt ihracatta yaralarını medikal tekstille sardığını söyledi.
Son aylarda da maske kullanımının düşmesinin sayılara yansıdığını aktaran Sertbaş, şunları kaydetti:
"Maskede arzu düşüp, amade çul dalında da artınca tezgahlarını maskeye çeviren üreticimiz demin baştan emektar ürünlerine dönmeye başladı. Artık maske eskisi kabil giriş döndürücü kullanılmıyor. Geçenlerde birlikte fuar düşüncesince gittiğimiz Fransa'da da sokaklarda maske kullanımının giriş döndürücü az bulunduğunu gördük. Neredeyse formaliteden maske takıyoruz. Aynı bilinçlilik Türkiye düşüncesince de geçerli. Salgının önce günlerinde rastgele mekan düşüncesince ayrı maske kullanırken, sokakta fark çıkarmazken demin cebimizde birlikte maske ile günlerce dolaşıyoruz."
Maske ihracatının 2019 seviyelerinden efdal bulunduğunu bundan sonra buradan geriye azalma olamayacağını tabir fail Sertbaş, "İhracatçımız maskenin açığını öbür ürünler ile kapattı. Medikal tekstildeki azalma rakamlarımızı aşağılık çekmedi. Yine de medikal tekstil ihracatı 2020 seviyelerine ulaşmasa da 2019 seviyelerine de düşmeyecek." niteleyerek konuştu.
"Tüm dünyaya maske gönderdik"
İzmir'de kestirmece 17 senedir maske üretimi karşılayıcı şirketin ortağı Fatih Arpacı da Türkiye'de önce vakanın görüldüğü 2020 Mart'tan itibaren aylarca telefonlarının tek susmadığını söyledi.
Türkiye'nin maske ihtiyacının müstevli öncesinde maaş 5 milyon bulunduğunu tamlayan Arpacı, "Bir anda maske üretimimiz 500 milyon adete çıktı. Bir anda hacısı hocası üretime girmeye başladı. Dünyada akse varken Türkiye çabucak maske cenneti oldu. Tüm dünyaya maske gönderdik." ifadelerini kullandı.
