İstanbul
Türkiye Alzheimer Derneği Başkanı ve İstanbul Üniversitesi (İÜ) İstanbul Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Başar Bilgiç, AA muhabirine icra ettiği açıklamada, yaşlılıkta aşırı ortak tomar görülen, çoğu kez unutkanlıkla başlayan, ilerleyici süreçte apayrı bulguların da eklendiği ve hastaları yatağa mahkum fail alzaymırın, "zihnin yitirilmesi" anlamına mevrut "demans"ın ortak çeşidi bulunduğunu anımsattı.
Bilgiç, alzaymırın çoğunlukla 65 yaş üzerindeki kişide görüldüğünü fakat hepsi hastaların yüzdelik 5 ila 10'unun da 40-50'li yaşlarda bulunduğunu dile getirdi.
Yaşlılarda alzaymırın karakteristik başlangıcının unutkanlık bulunduğunu fakat bunun "Buzdolabını açtım lakin ne alacaktım?" şeklindeki girintisiz çıkıntısız ortak dikkatsizliğe ilişkin olmadığını tamlayan Bilgiç, bu hastaların, 3 ay geçmiş gittikleri geziyi hatırlamama, istifham sorduğunu unutup esasen yine ayrımsız suali istifsar kadar benzeyen geçmişi hatırlamakta zorlandıklarını anlatım etti.
Prof. Dr. Başar Bilgiç, illet ilerledikçe benzeyen devre denilen unutkanlık periyodunun elan geriye akıllıca gitmeye başladığına ayraç ederek, laflarını şöyleki sürdürdü:
"Erken aşamadaki hastalar 3 ay önceyi hatırlayamazlar lakin 40 sene önceyi güzel hatırlarlar. Ama illet ilerledikçe 40 sene önceyi de hatırlamaları bozuluyor. Buna apayrı bulgular da ekleniyor. Yön bulma sorunları yaşıyorlar. Problem nakız becerileri azalıyor. Hesaplama yapmakta zorlanıyorlar. Kişilik değişiklikleri, tutum sorunları oluyor. Olmayan şeylerden bahsediyorlar. Yakınlarını hırsızlıkla suçlayabiliyor, onlara biçimsiz davranabiliyor ve saldırabiliyorlar. Ciddi ortak bunalım olabiliyor. Hastalık ilerledikçe fiziki apayrı mesail ekleniyor. Yürümeleri yavaşlıyor, yutmaları bozulabiliyor, konuşmaları anbean azalıyor, beslenmeleri bozuluyor. Maalesef ki -7 ile 10 sene ortada ortak averaj söyleyebilirim- unutkanlıkla süregelen bu proses yatalaklıkla sonlanıyor."
Dikkat bozukluğuna ilişkin unutkanlığın alzaymır olmadığını vurgulayan Bilgiç, "Dikkat bozukluğunun karakteristik tarzları; odaya gittiğinizde ne yapacağınızı, buzdolabını açtığınızda ne alacağınızı unutursunuz. Alzaymır hastaları vakaları unutuyor. Mesela seçimi, oy verdiğini unutuyor. Alzaymır başladığı düşüncesince hastalar acemi pırtı yapamıyor. Bellek, anılar oluşturamıyor. Bu sebeple şimdiki detayları kaydedemiyor." dedi.
Erken teşhis ehemmiyet taşıyor
Aileleri, buğulanmış civarlarındaki unutkanlığa ve bunun ne cins ortak unutkanlık olduğuna uyanıklık etmeleri dair münebbih Bilgiç, "Örneğin ayrımsız soruları esasen yine soruyor mu? Aynı mevzuları esasen yine anlatıyor mu? Bazı insanoğlu baştan sona ayrımsız soruları sorabilir. O ortak tutum paternidir. Dikkat edilmesi müstelzim şey, benzeyen devre ilişik unutkanlıklar mevcut mı? Alışverişte eksikler mevcut mı? Namaz kılan birinde rekatlarda mesail mevcut mı? Bunlar iyice ehemmiyetli defa fotoğraf bulgular." sanarak konuştu.
Alzaymır hastalığında er tanının önemine dikkati çekici Bilgiç, müdellel dü otama yöntemi bulunduğunu ve bunların, beynin resul molekülleri denilen nörotransmitterler üstünden bulaşık fail ilaçlar bulunduğunu anlattı.
Prof. Dr. Bilgiç, alzaymırda asetilkolin denen resul molekülün seviyesinin azaldığını fakat tedaviyle bunların namına konulabildiğini belirterek, şunları kaydetti:
"Erken teşhis ehemmiyetli zira asetilkolin üstünden bulaşık fail ilaçlar er devirde elan etkili. Bir ilacımız elan var, o da apayrı ortak resul madde bulunan glutamat üstünden bulaşık ediyor. Bunlar hastalığın gidişatını kırıcı ilaçlar değil. Ama hastaların elan nitelikli ortak hayat sürmesini sağlayıcı ve birtakımı semptomlarında arızi de olsa düzelme mucit tedaviler. Onun düşüncesince er devirde teşhis bırakmak ve tedaviyi başlatmak önemli."
Bilgilendirme düşüncesince terbiye verilmesi önerisi
Prof. Dr. Başar Bilgiç, 20 sene geçmiş hazırladığı tezi kapsamında Kadıköy'de 1070 kişiyi taradıklarında hastaların yarısından fazlasının teşhis almadığını gözlemlediklerini fakat ahit farkındalık oluştuğu düşüncesince teşhis oranının da arttığını düşündüğünü belirtti.
Artık elan ortak tomar insanoğlunun bu cins şikayetleri olduğunda doktora başvurduğunu aktaran Bilgiç, kentte canlı nüfusta teşhis düzlük hastaların oranının yarıdan ortak tomar bulunduğunu düşündüğünü dile getirdi.
Bilgiç, rustik alanlarda ise durumun aşırı değişmediğini duyduklarını anlatarak, "Kırsalda hala illet bulgularının alışılagelen yaşlanma bulgusu bulunduğu düşünülüyor ve bunun ortak illet kendisine bildirme edilmemesinden çevre hastalar hekime getirilmiyor. Öncelikle kırsalda bu farkındalığı yaratmamız gerekiyor. Yaşlılıkta süregelen zihnî bulgular, ilkin unutkanlık ortak hastalıktır. Kırsaldaki bu cins hastaların da er devirde hekime gelmesi ve birebir tedaviyi almaları düşüncesince bu farkındalığı gerçekleştirmek gerekiyor." değerlendirmesinde bulundu.
Bu farkındalığın oluşturulabilmesi düşüncesince Sağlık Bakanlığı, Türkiye Alzheimer Derneği ve nice çırçıplak maşer kuruluşunun çalıştığını kail Bilgiç, "Kırsalda bence nazik meslekler var; muhtarlar, öğretmenler, sağlıkçılar, kült kullanıcılarını gibi. Oradaki nüfusla enformasyon ortamında bulunan bu kullanıcılarını eğitmek, illet dirlik bilim vermek, bu insanların de çevresindeki kullanıcılarını bilgilendirmesi en akla yatkın hal kadar gözüküyor." dedi.
Alzaymırı ağız ağıza sona erdirecek çıkar defa daha bulunmuyor
Prof. Dr. Başar Bilgiç, bu sene ABD'de alzaymır rahatsızlığına dirlik geliştirilen acemi ortak ilacın koşullu da olsa izin aldığından bahsederek, bu ilacın hastalığın er etabında beyinde biriken amiloid proteinini temizlediğini aktardı.
İlacın tesirinin daha mükemmel kendisine gösterilmediğini fakat beyindeki proteini açık ortak biçimde temizlediğinin bilindiğini özetleyen Bilgiç, bu proteinin temizlenmesinin hastalarda elbette ortak iyiliğe defa açacağının ise daha bilinmediğini, bunun düşüncesince çalışmaların bitmeme ettiğini kaydetti.
Birçok apayrı molekülün de denendiğini ve bunlardan birinin safha 3 evresinin müspet sonuçlandığını aktaran Bilgiç, "Alzaymır hastalığında etkinliğini ifşa etmek düşüncesince 2 pare safha 3 çalışmasının yapılması gerekiyor. Bir safha 3 emek vermesi müspet sonlanırsa -ki bu hayvanlarda geçer not ortak dokunmabana ilacı- şahısların kullanımına girecek anlamına geliyor." bilgisini verdi.
Alzaymırı ağız ağıza durduracak ortak ilacın daha bulunmadığını tamlayan Bilgiç, "Tamamen şifayla sonlanacak ortak çıkar defa benzeyen devirde çelim gözüküyor. Ama emek harcamaları devam eden ilaçlar, şayet müspet sonlanırlarsa, hastalığın gidişatını gevşetmek muhtemel olacak kadar duruyor." değerlendirmesini yaptı.
Kaybolmalar itidalli evrede başlıyor
Prof. Dr. Bilgiç, alzaymır hastalığının er evresinde, insanların sorumluluk etme risklerine dirlik denetleme dahilinde dışarıya çıkabildiğini, otomobil kullanabildiğini, kasacı işlemlerini yapabildiğini anlattı.
Orta evrede ise kayıp durumunun yaşanabildiğini aktaran Bilgiç, ailelerin bu aşamadaki hastaları izlem cihazlarıyla izleyebileceğini veya hastanın enformasyon bilgilerinin arazi almış bulunduğu künye takabileceğini anlatım etti.
Bilgiç, itidalli aşamadaki ortak hastaya haricen bakıldığında, alışılagelen ortak insan kadar görüneceğini fakat kendisiyle enformasyon kurulduğunda zihnî kendisine "yıkık" ortak halde bulunduğunun ayırt edileceğini belirterek, "Orta aşamadaki ortak parasız bundan sonra kasacı işlemi yapamaz. Araba kullanamaz. Sosyal haklarını da kullanabilecek halde değildir. Öyle ortak halde eş yakınlarının yapacakları şey, ona rastgele etapta araştırma görevlisi olmaktır." dedi.
İleri evrede ise fiziki yıkımın da başladığını, yürümenin yavaşladığını, hacet sorunlarının ve yutma bozukluklarının görüldüğünü ve hastaların yatağa tabi bir duruma geldiklerini aktaran Bilgiç, şunları kaydetti:
"İleri evrede aileler, hastalarının yiyecek ve içmesine uyanıklık edecekler. Yutma problemi mevcut ise akciğere kaçmamasına uyanıklık edecekler. Hatta aşırı ati devirde hastaları mideden beslememiz gerekebiliyor. Hastalar tedenni riski taşıyabilirler. Halılara uyanıklık etmeleri lazım. Etrafta kaba cisimler olmaması lazım. Yıkanma, hıfzıssıhha sorunları yaşayabiliyorlar. Yatalak bulunan hastalarda yaralar açılabilir. Bunun düşüncesince katılması müstelzim önlemler var."
Prof. Dr. Başar Bilgiç, Türkiye Alzheimer Derneğinin genel ağ sayfasında bu cins hastalara yaklaşım dair bilim ve videoların arazi aldığını laflarına ekledi.
