Çankırı, barındırdığı madenlerle Türkiye'nin en ehemmiyetli tuz istihsal merkezlerinin başlangıcında geliyor. Saflığıyla adından bahsettiren Çankırı tuzu, hayattaki ağır metal barındırmayan mahdut tuzlar arasında toprak alması ile uyanıklık çekiyor. Çankırı Karatekin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hüdayi Ercoşkun kabilinden ayrımlı ülkelerdeki tuzlarla meydana getirilen karşılaştırmada Çankırı tuzunun hayattaki en saf tuzlar arasında almış bulunduğu ve hiçbir ağır metal bulundurmadığı belirleme edildi. Saflığı ile gündeme mevrut Çankırı'da, geçmişi Hititler zamanına yaslanan Çankırı Yer Altı Tuz Şehri de uyanıklık çekmeye başladı. Yerin 150 m. altında, 18 dönüm büyüklüğe ehil Tuz Şehri, vatandaşlardan derin alaka görmeye başladı. İçerisinde barındırdığı mikronlar yüz keyif terapisi rolü gören Tuz Şehri'ni sonuç bir yılda 700 binden bir tomar insan görüşme etti.
“Çankırı tuzunda sağlığa dokuncalı hiçbir bileşeni belirleme edemedik”
Çankırı tuzuyla ilgilendiren meydana getirdiği tetkikat kendince bilim sağlayan Doç. Dr. Hüdayi Ercoşkun, “Çankırı Türkiye düşüncesince aşırı ehemmiyetli bir tuz merkezi. Ülkemizde mevcut beş altı tuz madeninden 5-6 tanesi Çankırı'da bulunuyor. İki pare tuz fabrikamız bulunuyor. Tuz Çankırı düşüncesince önemli. Çankırı Karatekin Üniversitesi Gıda Mühendisliği Öğretim Görevlisi adına ben, Çankırı tuzunun niteliklerini keşfedip bunu evren tuzlarıyla kıyas buyurmak istedim. Bu amaçla, onlarca ayrımlı emlak dışı kaynaklarından tuzları gerçekleştirme ettik. Bu tuzların hepsinde elementer analizler yaptık. Hacettepe Üniversitesi'nin yapmış bulunduğu deri irritasyon testi kararında ise deri tahrişine (yüzde 0) bozukluk bulunmadığı kanıtlanmıştır. Yaptığımız araştırmalara gereğince nice tuzda ağır metal, mikroplastik, ışın işleyen maddeler keşfettik. Ancak, Çankırı tuzunda sağlığa dokuncalı hiçbir bileşeni belirleme edemedik. Çankırı tuzu saf bir tuz. Hiçbir tuz mineral içermez. gereksinim duyduğumuz mineraller hem hacim hem gam itibarıyla hiçbir tuzda bulunmamaktadır. Tuzun nitelik kriteri saflığıdır. Antibakteriyel niteliğine ehil kaya tuzunun ayrımlı bakteri türlerine huzur yüzdelik 99,5 oranında sansasyonel bulunduğu kanıtlanmıştır. Bunun yanı esna vücutta biriken toksin mineralleri ve indirgenmiş öbür tuzları atmaya da asistan olmaktadır. Çankırı tuzu sağlığa dokuncalı bileşen içermemesi ve efdal bekâret seviyesinde olması nedeniyle ehemmiyet taşımaktadır. Günümüzde tuzdan imal edilen kumaşların yapısı incelendiğinde biricik bükülmüş kumaşlara gereğince yüzdelik 35 şimdi az türap tutma, ikiz bükülmüş kumaşlara gereğince ise yüzdelik 80 şimdi az türap destekleme oranına ehil bulunduğu belirleme edilmiştir. Yine ayrımsız halde sonuç senelerde kullanması küsurat tuz lambalarında da kaya tuzunun kullandığını biliyoruz” ifadelerini kullandı.
‘Çankırı şişman bir tuz madenine ehil olmasıyla tuz terapisi yapılabilen gezinsel bir bünye olabilir'
Çankırı tuz şehrinin sağlamış bulunduğu faydalarla ehemmiyetli bir tuz sağaltım merkezi olabileceğini kaydeden Ercoşkun, “Tuz terapisi sonuç yıllarda şişman ehemmiyet taşımaktadır. Özellikle akciğer hastalıkları, astım ve sigara tüketimine ilişkin adına ciğerlerin kirlenmesine yanıt nice ülkede tuz metal terapileri gerçekleştirilmektedir. Tuz madeninde dem alıp verirken mikrometre parçacıkları iklim ile baş başa ciğerlerimize girmekte ve dek ettikleri alanda suyu çekerek o bölgenin yıkanmasını sağlamaktadır. Daha sonraları öksürerek tığ o pislikleri ciğerlerimizden atabiliyoruz. Bu faaliyetin çalışan adına gerçekleşebilmesi düşüncesince tuz mağarasında bir kadro egzersizler yaparak ciğerlerimize şimdi faza iklim girmesini sağlamalıyız. Bu yüz icraat dünyanın nice durumunda var. Polonya'da 2, Ukrayna'da 1 madende, Pakistan'da 1 madende, Nahcivan'da 1 madende gerçekleştiriliyor. Ama vatanımızda tuz terapisi yapılabilen bir gezinsel bünye bulunmuyor. Bu açıdan Çankırı şişman bir tuz madenine ehil olması nedeniyle ehemmiyet sunma ediyor” dedi.
“Çankırı Yer Altı Tuz Şehri, Çankırı turizminin lokomotifi”
Çankırı Yer Altı Tuz Mağarasında ölçülü çalışmalarla ilgilendiren gazetecilere bilim sağlayan Çankırı Belediye Başkanı İsmail Hakkı Esen ise sonuç 3 yılda yaptıkları icraat yüz vatandaşlardan derin alaka görmeye süregelen Tuz Şehri'nin keyif turizmine de yardım sağlayacağını söyledi. Çankırı toprak Altı Turizmi'nin Türkiye turizmine yardım sağlaması düşüncesince icraat yürüttüklerini tabir fail Başkan Esen, “Çankırı Kaya Tuzu Mağarasına bundan sonraları tığ Çankırı Yer Altı Tuz Şehri diyoruz. Hititler zamanında kalma bir işletme. Akabinde Fransızlar, Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti zamanında de Tekel'e devredilen bir işletme. 2003 senesinde Çankırı Belediyesi'ne devredildi. Ben göreve geldiğimden buyana de elimden mevrut gayreti gösteriyorum. 18 dönüm mestur alanda, içtima 150 m. altındayız. Bulunduğumuz yerin 200 m. dibine denli tuz metal ile dolu. Anadolu'nun yeterli ortasındayız. Alternatif gezim yönünde Çankırımıza, ülkemize ve geçmiş piyade vermek istediğimiz bir bölge. Burası seçenek gezim yönünde hayattaki en eskimemiş alanlardan bir tanesi. Çankırı, ilçeleri, köyleriyle seçenek gezim yönünde gezilmesi, görülmesi müstelzim bir yer. Çankırı turizminin lokomotifi ise Çankırı Yer Altı Tuz Şehri” dedi.
“Bu sene festivalle bu arada ziyaretçi sayısı 700 bini geçti”
Düzenlenen şenlik ve organizasyonlarla Tuz Mağarası'nın binlerce kişiye tanıtıldığını aktaran Esen, “2019'da kestirmece 150 bin, 2020 senesinde 200 bin, bu sene düzenlediğimiz şenlik haricindeki ziyaretçi sayısı 300 bine yaklaştı. Göreve geldiğimizde amacımız 1 milyon ziyaretçiye ulaşmaktı. Biz bunu 5 yılda yakalayacağız. Ağustos ayında Uluslararası Tuz Fest ismi altında bir şenlik düzenledik. O festivalde bura ziyaretçi akınına uğradı. 3 günce müddette 500 bin ziyaretçi ağırladık. Yemek yarışması düzenledik, 120 arsıulusal aşevi başı katıldı. Yöresel ürünlerimizin tanıtımı yönünde da girişimlerimiz çerçevesinde mağaramızı görmeyen bir güruh ziyaretçi geldi. Hayranlık içinde gezdiler. Seneye inanıyorum ki düzenleyeceğimiz festivalde 1 milyon ziyaretçi çekeceğiz. Bu katlanarak gidiyor. Biz burada devir kurnaz çalışmalar, üretimler yapıyoruz. Bu nedenle bir devre mestur bulunmasına karşın birlik arzu vardı. Tur şirketleriyle de şimdi görüşmedik. Onların da talepleri var. ‘Acele etmeyin, anık değiliz' dedik. Bu sene festivalle bu arada ziyaretçi sayısı 700 bini geçti” sanarak konuştu.
“Burayı keyif turizmine de açacağız”
Çankırı Yer Altı Tuz Şehri'nin keyif düşüncesince ehemmiyetli bir düzlük bulunduğunu tabir fail Esen, “Milli Boks Takımımız, Küba Milli Takımı ile baş başa burada egzersiz yaptı. Antrenmana başladıkları ve yaptıkları dinlenme kampı sürecindeki gelişmeyi bizlere yazanak gibi sundular. İnşallah burayı keyif turizmine de açacağız. Güzel etkinlikler yapacağız. Turizm yönünde Çankırı'nın yanı sıra, Türkiye'nin de turizmine aşırı şişman yardım sağlayacağını düşünüyoruz” gibi konuştu.
Murat Kanber - Recep Arslan
