İstanbul
Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) girişimiyle, sigaranın zararlarını önlemek, kullanımını indirmek ve sosyal farkındalık peydahlamak şartıyla rastgele sene 9 Şubat, "Dünya Sigarayı Bırakma Günü" adına anılıyor.
AA muhabirinin DSÖ, Sağlık Bakanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Yeşilay Derneği ve Amerikan Kanser Araştırma Enstitüsü (AICR) verilerinden derlediği bilgilere göre, esrar mamulleri, tüketicilerinin yarısından fazlasının yaşamını kaybetmesine sefer açıyor.
Sigaraya müteallik illet ve ölümlerin artması üstünde 1987 tarihinden itibaren tütünle savaşım dair toptan kurda icraat yürütülüyor.
DSÖ'nün 2021 verilerine göre, evren genelinde kısaca 1,5 bilyon insanoğlu sigara içiyor ve 2025'te bu rakamın 1,7 milyara ulaşacağı sanılıyor.
Tütün kullanımında gözyaşı averajı 46 gözyaşı ve üstü. Bu ortalama, beylerde 45-54, hanımlarda ise 55-64 gözyaşı grubu adına belirtiliyor.
Dünyada rastgele sene 8 milyondan birlikte tomar cana yakın esrar ürünü kullanımından kaynaklı duygu krizi, kanser, huy hastalıkları, hipertansiyon ve teneffüs yolu rahatsızlıkları kabil nedenlerle yaşamını kaybediyor. Bu dirilik kayıplarından 1 milyondan ilavesi ise sigara dumanına sunulan kalmaktan kaynaklanıyor.
Sigara kaynaklı ölümlerin doğacak 8 yılda dü katına çıkması öngörülüyor.
DSÖ’nün tahminlerine göre, hayattaki evlatların ½ si esrar dumanına sunulan kalırken kısaca 70 bin çocuk, edilgen duygulanma kararı teneffüs yolu enfeksiyonları zımnında 5 yaşından ilk yaşamını kaybediyor.
Sigara tasarruf oranları devletlerin ve sahaların gelişmişlik düzeyine gereğince ayrımlılık gösteriyor. Verilere göre, dünyada 1 milyarın üstünde deli dolu sigara kullanıcısı mevcut ve bunların yüzdelik 84'ü büyümekte bulunan yahut az ümranlı devletlerde yaşıyor.
Türkiye’de 15 milyon insanoğlu sigara kullanıyor
Türkiye’de rastgele sene 100 bin cana yakın esrar kullanımından kaynaklı hastalıklardan çevre yaşamını kaybediyor.
TÜİK'in açıklamış bulunduğu veriler göre, Türkiye'de 15 milyondan birlikte tomar cana yakın sigara tüketiyor. Her gündüz esrar kullanan 15 gözyaşı ve giysi bireylerin oranı, 2016'da yüzdelik 26,5 iken, 2019'da yüzdelik 28’e çıktı.
Türkiye’de 35-44 gözyaşı grubu adamların yüzdelik 52,9'u, bire birlikte gözyaşı grubundaki kadınlarınsa yüzdelik 24,1'i rastgele gündüz sigara kullanıyor.
DSÖ’nün verilerine göre, Türkiye'deki ölümlerin beylerde yüzdelik 31’i, hanımlarda ise yüzdelik 12’si esrar kullanımına müteallik emraz yüzünden gerçekleşiyor.
Tütün kullanımından çevre rastgele sene kısaca 83 bin ferdin yaşamını kaybetmiş bulunduğu Türkiye'de, 252 bin bebek ise sunulan kalmış bulunduğu dumandan çevre ölüyor.
FutureBright Group - Yeşilay iş donanmasında 2 bin ferdin katılımıyla meydana getirilen araştırma, Kovid-19 salgını esnasında Türkiye'de sigara kullanıcıların yüzdelik 5'inin sigarayı çoğaltmak istediğini ortaya koydu. Araştırmaya katılanların yüzdelik 51'i ise sigarayı salıverme fikrine müspet baktı.
En aşırı esrar kullanan ülkeler
Dünyada en erdemli sigara içmece oranları Güneydoğu Asya ve Balkan devletlerinde bulunurken Batı Avrupa ve Amerika’da bu nicelik elan ceninisakıt görülüyor.
Birçok Güney ve Güneydoğu Asya ülkesinde, sigara içmece payı rical ortada elan yüksek. mesela Endonezya'da adamların sigara içmece payı yüzdelik 76,2 iken, hanımlarda bu nicelik hoppadak yüzdelik 3,6.
DSÖ ve devletler bazında hesaplı esrar karşıtı kampanyaların sansasyonel olmasıyla sigara bağımlılığı evren çapında çabucak sukut eğiliminde.
Örneğin, 2000 senesinde İngiltere'de sigara içmece payı yüzdelik 38 iken, bahis konusu kampanyalar sonrası bu nicelik yüzdelik 19'lara derece düştü.
Tütün içen evren nüfusunun üçte ikisini Çin, Hindistan, Endonezya, ABD, Rusya, Bangladeş, Japonya, Türkiye, Vietnam ve Filipinler oluşturuyor.
Bu devletleri sırası ile Myanmar, Şili, Lübnan, Sırbistan, Bangladeş, Yunanistan ve Bulgaristan izlem ediyor.
DSÖ sigara ile savaşım 2022 toptan kampanyasını açıkladı
DSÖ "Küresel Tütün Kullanımı Eğilimleri 2000-2025" tutanağına göre, 2000 yılından sonraları esrar kullanıcıların oranının evren nüfusunun yüzdelik 33,3'ü olabileceği kestirim edilirken 2015 yılından günümüze derece bu nicelik yüzdelik 24,9'a derece geriledi. Tütün kullanımındaki bu düşüşün esrar kontrolüne müteveccih mücadeleden kaynaklandığı belirtiliyor.
DSÖ, bu sene "Tütün çevremize tehdit" sloganı ile toptan birlikte kampanya başlattı. Kampanya ilkin esrar ekimi, üretimi, dağıtımı ve atıkların çevresel tesirleri dair farkındalık yaratmayı amaçlıyor. Hükümetleri, esrar atıklarının oluşturduğu çevresel ve hesaplı maliyetleri, üreticilere yüklemeleri düşüncesince planlama hazırlamaya motivasyon ediyor.
Sigara ile savaşım kampanyasında başkaca esrar kullanması ve talebi indirmek düşüncesince "dumansız yasalar" çıkarılması ve esrar tüketimine müteallik vergilerin arttırılması çağrısı yapılıyor.
Bir taraftan reklam kampanyaları ve amme spotlarıyla sigarayı bırakmaya özendirmeyi amaçlayan toptan kampanya, gayrı taraftan da esrar endüstrisinin marketing faaliyetlerini amaç alacak.
DSÖ, 2005 yılından itibaren "Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi (TKÇS)" ile esrar istihsal ve tüketimini arama dibine kabul etmek ve sigaranın zararlarını indirmek düşüncesince icraat yürütüyor. 91 ülkeden kısaca 3,9 bilyon cana yakın sözleşmede toprak düzlük uyarılardan yararlanıyor. Türkiye de TKÇS'ye imza atan ve bu emekleri başarıyla tay tay arabası ülkelerden biri.
Dünyada rastgele sene 3 milyon 500 bin hektar ormanlık düzlük esrar ekimi düşüncesince bulunmayan ediliyor
DSÖ'nün verilerine göre, esrar beslemek düşüncesince rastgele sene dünyada kısaca 3 milyon 500 bin hektar ormanlık düzlük bulunmayan ediliyor.
Tütünün yetiştirmenin ilkin büyümekte bulunan devletlerde ormanların bulunmayan edilmesine illet bulunduğu anlatım ediliyor. Tütün üretiminin yüzdelik 90'ı ceninisakıt ve ılımlı gelirli devletlerde yapılıyor. Gelişmekte bulunan devletlerde ilkin hesaplı getiriler zımnında esrar üretimi motivasyon ediliyor.
Tütün üretimin ve kullanımının çevresel etkilerinin gezegenin kıt bulunan kaynakları üstünde ağır birlikte edisyon oluşturduğu belirtiliyor.
Yıllık 84 megaton karbondioksit eşdeğeri limonluk gazı emisyonuna illet bulunan esrar endüstrisinin ekosistem üstünde de şişman birlikte dokunca oluşturduğu vurgulanıyor.
Dünya çapında rastgele sene 4,5 trilyon sigara izmariti de ağır aksak birlikte halde doğaya atılıyor. Doğaya müdahil izmaritler ağılı atılmış üretiyor ve binlerce kimyasalın havaya, suya ve toprağa karışmasına illet oluyor.
