İstanbul
Hamilelik sürecinde hanımlara rutin yerine taşıdıkları bebeğin dosdoğru biçimde dünyaya gelip gelmeyeceğine müteveccih ayrışık testler yapılıyor.
Bu testlerde riziko gruplarına gereğince kimi ana adaylarından amniyosentez de isteniyor. Karından hazır mangır katılması şeklinde meydana gelen bu sınav de çocuk düşüncesince özlük başına birlikte riziko taşıyor. Barındırdığı riziko hasebiyle kimi aileler, gelecek çocuklarına dokunca gelmemesi düşüncesince amniyosentez testini yaptırma dair çekimserlik yaşıyor.
Down sendromu riskine karşın amniyosentez testini yaptırmayan ve çocuğunu dünyaya getirmeyi seçen aileler, devir içre kendilerinin bu mevzuda yeteri kadar bilgilendirilmedikleri sebebi öne sürülerek avrat doğum uzmanlarına içsel tazminat açabiliyor.
Hekimler, oluşturulan bu davaların maddesel ve içsel yerine çıkarlarını yıprattığını belirterek, hükümetin bu mevzuda birlikte kanuni organizasyon yapmasını bekliyor.
Ailenin testi zecir sonucu düşüncesince birlikte onam vesikası yok
Tazminat davası tanıdık doktorlardan birisi de Balıkesir'de 31 sene avrat doğum uzmanı yerine etkin tekaüt Dr. Özcan Yılmaz.
AA muhabirine mütekellim Yılmaz, iki canlı izleme protokolleri kapsamında, hamileliğin 11. haftasından itibaren ikili, üçlü, flaşör testler yapıldığını ve neticelere gereğince ailelere bebeklerinin down sendromlu doğmuş ihtimalinin yüzdelik müteaddit bulunduğunun anlatıldığını söyledi.
Eğer riziko yüksekse ana adaylarından, "amniyosentez" ve ya "koryon villus biyopsisi" yerine bildik gelecek incelemelerin istendiğini özetleyen Yılmaz, "Bir gebeye 1/50 riskin mevcut söylediğinde 'Riskim az yahut çok' demiyor. 'Çocuğum down sendromlu evet mu gayrimümkün mı?' diyor. İleri inceleme düşüncesince merkezlere atıf ettiğimizde, hastalanmış kontrolümüzden çıkıyor. Çocuğu down sendromlu doğduğunda 'Bize sebep bunu tafsil etmediniz, anlatmadınız?' diyerek şikayetçi oluyorlar." dedi.
Yılmaz, gelecek tetkikteki riskleri ailelere anlattıklarında, nice ailenin çocuğunu yenilgi riski hasebiyle kimi ailelerin de dini inançları gereği, bunu yaptırmak istemediğini belirtti. Yılmaz, ailelerin testi zecir kararını ise ellerinde resmi birlikte onam vesikası olmadığı düşüncesince ispatlayamadıklarını tabir etti.
Davadaki 40 bin teklik tutar 800 bine çıktı
Dr. Özcan Yılmaz, 2014'te gebeliğinin 9. haftasındaki birlikte ana adayını ultrasonla sağlık muayenesi ettiğini, icra ettiği düet testte down sendromu ihtimalinin 1/50 çıktığını aktardığını, 16 haftalıkken gine kontrole mevrut gebeye, gelecek tetkiki ne yaptığını sorduğunda, "Gitmedik, Allah ne verdiyse kabulümüzdür" cevabını aldığını aktardı.
Bu gebeden müselles sınav istemesine karşın art gelmediğini özetleyen Yılmaz, şöyleki bitmeme etti:
"2 sene sonradan dava ile karşılaştım. Bu gebe, şimdi sonradan bambaşka doktora gitmiş. Doktor benim sevkimi görür görmez amniyosentez önermiş. Kabul etmemiş. Gebe sezaryenle doğum yapacakmış. Bütün bunları (doğum öncesi) kayıtlı biçimde tabir etmiş. 'Bana söylediler, benimseme etmedim. Çocuğun durumuyla ait bilgim var.' diyerek yıvışık imzalı birlikte belge. Fakat duruşma bunu benimseme etmedi. Doğum çabucak ağrılı olunca bası altında yazmış olabilirmiş diye. Halbuki ağrılı değil ki hasta. İsteğe müteallik sezaryen oluyor."
Önce 40 bin teklik oluşturulan davanın şimdi sonradan 800 bine çıktığını dile getiren Yılmaz, bu ücreti sigorta firması karşılamazsa birlikte biçimde karşılayacağını kaydetti.
"Bütün umudumuz dünkü çıkma Malpraktis Yasası"
Özcan Yılmaz, down sendromu davası devam eden 25 doktorla WhatsApp grubu üstünden enformasyon şeklinde olduklarını kaydetti. Geliri 9-10 bin teklik bulunan birlikte tabip düşüncesince bu fiyatları ödemenin baş döndürücü çetin bulunduğunu kail Yılmaz, "Down sendromu ihtimali bulunan birlikte gebeyle karşılaştığın anda bil ki 1-2 sene sonradan dava edileceksin. Şu anda bildiğim, değişmeyen etabında 2,5 milyon teklik içsel tazminat bulunan tabip var. Hepsi yağız bühtan düşünüyor. Bütün umutları dünkü çıkma Malpraktis (Hatalı tıbbi uygulama) Yasası'na bunu eklemeleri." dedi.
Malpraktise müteallik yapılacak düzenlemede, devletin down sendromu davalarına da arazi vermesi talebini dile getiren Yılmaz, şimdilik doktorların özlük önlemlerini aldığını, hastalara vaziyeti anlatıp bilgilendirme belgeleri imzalattıklarını söyledi.
Bunun resmi birlikte geçerliliği olmadığının altını çizen Özcan Yılmaz "Kesin hal türel yerine meri bulunan birlikte yöntemle olur. Bakanlıktan ricamız, 'Bilgilendirme kayıtlı yapılır' diyerek birlikte yasa, basma birlikte evrak çıkarsınlar, tığ de bunu imzalayalım." talebinde bulundu.
"Aydınlatmanın kayıtlı istenmesi birlikte karşıt doğuruyor"
Avukat Ayşe Gül Hanyaloğlu da down sendromu davalarında uzman raporları "gebelik takibinde sorumluluk yoktur" şeklinde gelse de "hastanın aydınlatılmasında eksi olduğu" sebebi öne sürülerek tazminat sonucu çıktığını bildirdi.
Hanyaloğlu, down sendromunun kalıtım bilimi birlikte gestalt olduğunu, tabip ana karnında bunu belirleme etse bile değiştirmesinin belkili olmadığını belirterek, "Davalarda tartışılan yegâne nokta, 'Siz amniyosentez sınav önerdiniz mi? Hasta bunu reddetti mi? Reddettiğine dair, bizlere kayıtlı doküman iletmeniz, bunu kanıtlama etmeniz gerekiyor.' konusu." dedi.
Mevzuatta bilgilendirmenin kayıtlı bulunmasına lüzum olmadığının arazi aldığını aktaran Hanyaloğlu, fakat Yargıtay'ın "hastanın aydınlatıldığının ispatı gerekir" şeklindeki kararıyla dört başı mamur down sendromu dava dosyalarında riziko oluştuğunu kaydetti.
Hanyaloğlu, hekimlerin mesleksel sorumluluklarına müteallik 2010'dan itibaren sigorta yaptırmalarının ıztırar biçimine geldiğini, bu yüzden davaların da doğrudan hekime değil, müteallik oldukları sigorta şirketlerine açıldığını anlatı.
Down sendromu dair oluşturulan davalarda hekimlerin tıbbi infaz yanlışı olmamasına rağmen, sigorta şirketlerine dava açılabildiğini özetleyen Hanyaloğlu, bu mahkemelerde hoppadak ışıklandırma belgesinin tanık yerine istenmesinin kararın hekimler aleyhine çıkmasına bozukluk bulunduğunu kaydetti.
Bu belgelerin Sağlık Bakanlığı çeşidinden da mecburi duruma getirilmediğini vurgulayan Hanyaloğlu, "Mevzuatta bile aydınlatmanın namzet olabildiği dair birlikte tafsil varken, avrat doğum hekimlerinden aydınlatmanın kayıtlı yerine istenmesi birlikte karşıt doğuruyor." dedi.
"Aileler dava açmaya heveslendirme ediliyor"
Avukat Ayşe Gül Hanyaloğlu, sonuç çağda down sendromlu aileleri dava açmaları dair heveslendirme fail aracıların ortaya çıkmaya başladığını da anlattı.
Bu mevzuda hazırlanmakta bulunan kimi afişler de gördüklerini aktaran Hanyaloğlu, şöyleki konuştu:
"(Down sendromu hekimin hatasıdır, zımnında birlikte tazminat hakkınız var.) üzere önceleme ediliyor. Bu yargılamayı mucip birlikte mesele. Ortada YANLIŞ birlikte tutum mevcut ise tazminat olur. Henüz Yargıtay'ın bu mevzuda fikir donanması bulunan birlikte içtihadı, tertip sonucu da yok. Bazı dairelerin ayrımlı görüşleri var. Şu anda tartışılan mesele, gebenin aydınlatıldığının ispatının tabip çeşidinden işlenmiş olması gerekmesi. Bu konu, eksperlik dernekleri çeşidinden da açıklanmış olduğu gibi, hastalanmış tabip ilişkisine sığacak birlikte tutum değil. O devir hastayı gördüğünüz andan itibaren 'Şu belgeleri imza etmek zorundasınız' diyerek dayatmanız gerekir. Bu da hastanın menfaatine birlikte bilinçlilik değil. Çünkü daima dava baskısı altında ve özlük endişeleriyle akıntı fail hekim, hastasının menfaatine davranamayan, bası altında hekimdir. Bunun ilkin düşünülmesi gerekir, davalar yorumlanırken."
Hanyaloğlu, davalarda, down sendromlu ferdin yüzdelik müteaddit sökel olduğuna bakıldığını, şayet yüzdelik 60'ın üstünde birlikte maluliyet lakırtı konusuysa dirim boyu "bakıcı giderleri" denilen birlikte ilginin de maddesel tazminat hesaplanmasının içerisine girdiğini tabir etti.
Tazminat 2 milyon liranın hakkında çıkabiliyor
Manevi tazminatlar dünya 2 milyon liranın üstünde tazminat çıkabilme ihtimali bulunduğunu vurgulayan Hanyaloğlu, sigorta şirketinin fevk limitinin ise 800 bin teklik bulunduğunun altını çizdi.
Tespit edilen tazminatın fevk limitin üstünde olması şeklinde hekime de ek dava açılabileceğini özetleyen Hanyaloğlu, bu riziko hasebiyle hekimlerin sonuç aşama rahatsız bulunduğunu aktararak, "Herhangi birlikte down sendromlu doğumda değme hekim, '10 salname devir aşımı süresinde bana dava sağlık mi?' stresiyle yaşamaya başladı." dedi.
Hanyaloğlu, ailelerin, dava açmadan önceki "Hekime değil sigorta şirketine dava açıldığı, bu kaynaktan mal alınacağı" şeklinde yönlendirildiklerini, esasta hekime birlikte dokunca gelmeyeceği fikriyle dava açtıklarını düşündüklerini dile getirdi.
"Kadın doğum dalının şimdi az yeğleme edilmesine kez açıyor"
Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği (TJOD) 2. Başkanı Prof. Dr. İsmail Mete İtil de bu davaların, avrat doğum dalının şimdi az yeğleme edilmesine, avrat doğum uzmanlığı puanlarının düşmesine, kadroların gereksiz kalmasına kez açtığını söyledi.
Down sendromu taraması ve ya tanısının birlikte tazminat unsuru olmaktan çıkarılmasını talip İtil, "Sigorta şirketlerinin sonuç senelerde on paralık artmayan bu limitlerinin de ilerletilmesini istiyoruz. Çıkarılacak hekimi esirgeyici yasalarda, hususi ve vakıf hastanelerinde çalışanların da kıygın edilmemesini, onları da kapsayacak tensikat yapılmasını Sağlık Bakanlığından ve Adalet Bakanlığından istiyoruz." dedi.
