Ankara
Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yücel Yüzbaşıoğlu, AA muhabirine icra ettiği açıklamada, şita mevsiminde soba, şofben ve kombilerin kullanımının artmasıyla karbonmonoksit zehirlenmelerinin çoğaldığına dikkati çekti. Doğal gaz, kömür üzere yakıtların yanmasıyla ortaya çıkan karbonmonoksit gazının yanıcı ve zehirleyici bulunduğunun altını çizen Yüzbaşıoğlu, "Karbonmonoksit, boyasız ve kokusuz beraberinde doğal taş yağı lambası yağı yer aldığı düşüncesince ev ve iş noktayı üzere bağlı ortamlarda yayıldığında ayırt edilemiyor. Bu nedenden karbonmonoksite 'sessiz katil' diyoruz. Bu gazı soluyanlarda öksürük üzere belirtiler de olmuyor fakat doğal taş yağı lambası yağı kana karışarak kişiyi oksijensiz bırakıyor. Bu da maatteessüf ölümle sonuçlanabilen zehirlenmelere kere açıyor." dedi.
Yüzbaşıoğlu, karbonmonoksitin soba, şofben ve kombilerin bacalarının tıkanması yahut çekişinin azalması kararında hariç atılamadığını belirterek şu uyarılarda bulundu:
"Sobalı evlerde, yatmadan ilkin sobaya kömür arttırma edilmemesi ve sobaların söndürülmesi gerekiyor. Kullanılan yakıtın standartlara makul olması ehemmiyet taşıyor. Ayrıca sobaların çok doldurulmaması, bacasının çekişini azaltacak beraberinde tıkanmanın olmadığı için ve borularının sızdırmadığından tehlikesiz olunması gerekiyor. Banyolardaki şofbenlerin bacalarının da yanmayla ortaya çıkan karbonmonoksit gazının atılması düşüncesince dışarıya açılması gerekiyor."
"Kombinin yer aldığı odalarda pencerelerdeki menfezler kapatılmamalı"
Ev yahut büro ve ofislerde kombinin yer aldığı odalarda pencerelerdeki menfezlerin kapatılmaması icap ettiğini vurgulayan Yüzbaşıoğlu, şunları söyledi:
"Kombinin bulunmuş yer aldığı yerdeki menfezler, 'soğuk geliyor' sanarak kapatılabiliyor. Kombiler, yanmaya başladığında ortamdaki müvellidülhumuza azalıyor, müvellidülhumuza azalmasıyla beraberce karbonmonoksit üretimi artıyor. Pencerelerdeki menfezler yardımıyla içeriye esasen müvellidülhumuza girmesi sağlanıyor. Bu nedenden menfezlerin kapatılmaması ehemmiyet sunma ediyor. Herhangi beraberinde kaçak yerinde ise menfezler bağlı ortamdaki doğal taş yağı lambası yağı yoğunluğunun artmasını önlüyor."
"Lodoslu havalarda şimdi tetik olunmalı"
Yüzbaşıoğlu, rüzgarlı havalarda karbonmonoksit zehirlenmesine gönül rahatlığı şimdi tetik olunması icap ettiğini dile getirerek "Lodosun yer aldığı rüzgarlı havalarda bacadan doğal taş yağı lambası yağı çıkışı hazırlop olmaz. Dolayısıyla bacadan çıkamayan doğal taş yağı lambası yağı arka teperek esasen eve gelebilir. Bu nedenden şimdi tetik olunması, lodoslu havalarda mümkünse soba yakılmamasını öneriyoruz. Ayrıca evlerdeki havalandırma menfezlerinin kapatılmaması da gerekiyor." dedi.
Yaşlı, bebek ve gebeler ile duygu ve akciğer hastalarının karbonmonoksit zehirlenmelerinde efdal riskli grupta olduklarını tamlayan Yüzbaşıoğlu, "Karbonmonoksit zehirlenmelerinde çoğunlukla baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma, hab hali, halsizlik, rüyet bozukluğu ve döş ağrısı üzere özellikli sıfır belirtilerle karşılaşıyoruz. Kişiler bu belirtileri enflüanza üzere hastalıklara benzetebiliyor. Dolayısıyla rastgele beraberinde şek yerinde tetik olunması gerekiyor. Zehirlenme durumlarında genel anlamda familya bireylerinin hepsi etkilendiği düşüncesince ailenin kaybedilmiş yer aldığı felaketlerle karşılaşabiliyoruz." dedi.
"Zehirlendiğinden şüphelenilen eşhas hızlıca dışarıya çıkartılmalı"
Yüzbaşıoğlu, karbonmonoksit zehirlenmesinden şüphelenilen hallerde yapılması gerekenlere bağlı şunları kaydetti:
"Karbonmonoksit zehirlenmesinden şüphelenildiğinde ilkin yerine evin, bap ve pencereler açılarak beraberinde an ilkin havalandırılması gerekiyor. Daha sonraları zehirlendiğinden şüphelenilen şahısların hızlıca dışarıya çıkartılması ve bembeyaz iklim almalarının sağlanması gerekiyor. Bu tam 112 Acil Çağrı Merkezi aranarak hastaların ambulansla en DOĞRU çabuk servise götürülmelerinin sağlanması gerekir."
Doç. Dr. Yücel Yüzbaşıoğlu, vatandaşlara soba, şofben ve kombilerin bakımlarını derneşik yaptırmaları, doğal taş yağı lambası yağı sızıntısı yahut mutfak tıkanıklığından şüphelendiklerinde meraklı insanları çağırmaları tavsiyesinde bulundu.
