15 Ekim Dünya El Yıkama Günü sayesinde açıklamada bulunan Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Yorulmaz, Covid-19 salgınıyla uğraş zamanında el yıkama ve hıfzıssıhha mevzusunun öneminin daha güzel anlaşıldığına aksan yaptı.
Covid-19 salgını, vatandaşların hepsi alışkanlıklarını bulunduğu kabilinden el yıkama alışkanlıklarını da değiştirdi. Salgın önceleri sonsuz ellerini yıkayan şahıslar tutturuk kabilinden görülürken, salgınla uğraş zamanında topluluğun herhangi yanında kesiminin el yıkamayı alışkınlık biçimine getirmiş bulunduğu görüldü.
Her güneş defaatle telefona dokunup apayrı bölgelere dokunulduğunu, zımnında birçok mikrobun telefonlara bulaştırıldığını kail Prof. Dr. Yorulmaz, "Sonra o telefonu kulağımıza götürüyoruz. Yüzümüze bulaştırmış oluyoruz. En kesif tercih ettiğimiz araçlardan bir tanesi bulunan cep telefonuyla bedenimize mikrop almış oluyoruz" dedi.
"Bulaşıcı rahatsızlıkların yüzdelik 80'i başkaları eliyle taşınıyor"
Çevre ile nispet sağlamada en ehemmiyetli uzuv bulunan ellerle güneş zarfında nesil çok yere, eşyalara, insanlara, paraya, çarpıcılık anahtarlarına, besinlere dokunulduğuna yer veren Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Yorulmaz, bu sebeple, rahatsızlıkları gerçekleştiren mikropların ve öteki kirliliklerin en bedava bulaşacağı organların da gene başkaları bulunduğunu söyledi. Elle dokunulan hepsi maddelerin sayımsız mikrop yada apayrı kirlilikler bulundurabildiğini kail Prof. Dr. Yorulmaz, bulaşan rahatsızlıkların yüzdelik 80'inin başkaları eliyle taşındığını vurguladı.
Eğer başkaları aldığı kadar bembeyaz değilse bulunan kirlilikler ve mikropların sonunda vücuda bulaştırılabileceğini anlatım fail Prof. Dr. Yorulmaz, "Buna ek namına ellerimiz aldığı kadar bembeyaz değilse dokunduğumuz çocuklarımıza, yaşlılarımıza, öteki familya bireylerine de mikrop ve öteki kirlilikler ile neden bulamak mümkündür. Dokunduğumuz yiyecekler, tabaklar, kaşıklar, öteki eşyalar yolu ile de kirlilikleri ve artışını sürdürmekte bulunan güneş tacı virüs de karışma kazanmak kıl payı mikropları sevdiklerimize bulamak mümkündür" ifadelerine arazi verdi.
"Eldeki mikropların yüzdelik 99,9'u akla yatkın yıkama ile uzaklaştırılabilir"
Hastalık ve mikroplardan korumanın en bedava ve sansasyonel yolunun, ellerin akla yatkın biçimde yıkanması bulunduğunu tamlayan Prof. Dr. Yorulmaz, akla yatkın yanında biçimde yıkama ile eldeki mikropların yüzdelik 99,9'unun uzaklaştırılabileceğini söyledi.
Toplu yaşanılan yerlerde, ilkin de okullarda akla yatkın teknikle el yıkama işleminin alışkınlık biçimine getirilmesi icap ettiğini aktaran Prof. Dr. Yorulmaz, "El hijyeni düşüncesince en akla yatkın yol, akar su ve sabunla meydana getirilen minimum 30 saniye periyodik el yıkama ile sağlanabilir. Doğru el yıkama alışkanlığımızın olması, bire yanında sürede evlatlarımızın da bu alışkanlığı kazanmasında çok önemlidir. Çünkü kollar kendilerine söylenenlerden çok yaptıklarımızdan etkilenmektedir" dedi.
El yıkamada kullanılacak bulunan sabun ve havluların döşenmemiş olması icap ettiğini dile getiren Prof. Dr. Yorulmaz, "Kalıp şeklindeki sert sabunlar, ilkin şişman yaşanılan yerlerde nesil çok ad kabilinden defaatle kullanıldıkları düşüncesince üzerlerinde nice mikrop barındırırlar. Bu sebeple şişman yaşanmış bulunan yerlerde ve cıvıl cıvıl ailelerde sert sabun kullanması akla yatkın olmamaktadır. Eğer sert sabun kullanılıyorsa herhangi yanında kullanımdan sonraları sudan geçirilerek, boyun mekanik namına temizlenmelidir. Bu cins ailelerde ve şişman yaşanılan yerlerde likit sabun daha uygundur, çabucak ele tahsil edilen miktarı kullanılır, geriye kalanı ile değinme olmaz. Ancak, likit sabun miktarı azaldığında, sert arttırma yapılmamalı, kaptaki likit sabun boşaltılıp, yıkanıp kurulandıktan sonraları sert baştan toy likit sabun doldurulmalıdır. Özellikle cıvıl cıvıl grupların kullanması düşüncesince (okullar, alım satım merkezleri gibi) likit sabun ile beraberce elleri kurulamak düşüncesince kağıt silgi kullanılmalıdır" halinde konuştu.
"Ellerimizi daha kesif yıkamaya başladık"
Salgından evvela ellerini bu derece tetik ve güçbeğenir yanında biçimde yıkamadığını kail vatandaşlardan Dilay Dağdevren, "Pandemi bizim nice alışkanlığımızı arka getirdi. Ellerimizi daha kesif yıkamaya başladık. Titiz davranıyoruz. Özellikle işten çıkıp eve gittiğimde geçmiş namına ellerimi yıkamaya uyanıklık gösteriyorum. Daha tetik yıkıyorum. Sürekli hıfzıssıhha altında oluyorum. Etrafımızdaki kişilerden de bu hıfzıssıhha dair daha tetik olmalarını istiyoruz" niteleyerek konuştu.
"Virüs hijyene dikkat etmeyen şahıslara daha acele bulaşıyor"
Pandemiden evvela hıfzıssıhha mevzusuna çok dikkat edilmediğini kail vatandaşlardan Levent Yaçi, "Pandemiden ahir süreçte hepsi daha fazla dikkat etmeye başladı. Covid-19 denilen neden herhangi yanında açıdan hijyene dikkat etmeyen şahıslara daha acele bulaşıyor. O sebepten dolayı ellerimizi gani dolgunca yıkayacağız ve hijyene dikkat edeceğiz" dedi.
Özlem Ceylan
