15 Ekim Dünya El Yıkama Günü yardımıyla açıklamada bulunan Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Yorulmaz, Covid-19 salgınıyla uğraş devrinde el yıkama ve hıfzıssıhha mevzusunun öneminin şimdi dobra anlaşıldığına aksan yaptı.
Covid-19 salgını, vatandaşların hepsi alışkanlıklarını bulunduğu az daha el yıkama alışkanlıklarını da değiştirdi. Salgın önceleri daim ellerini yıkayan şahıslar obsesif az daha görülürken, salgınla uğraş devrinde camianın gelişigüzel kesiminin el yıkamayı alışkınlık biçimine getirmiş bulunduğu görüldü.
Her devir yüz kere telefona dokunup apayrı bölgelere dokunulduğunu, zımnında aşırı sayıda mikrobun telefonlara bulaştırıldığını kail Prof. Dr. Yorulmaz, "Sonra o telefonu kulağımıza götürüyoruz. Yüzümüze bulaştırmış oluyoruz. En kalın tercih ettiğimiz araçlardan bir tanesi bulunan cep telefonuyla bedenimize mikrop almış oluyoruz" dedi.
"Bulaşıcı rahatsızlıkların yüzdelik 80'i başkaları kanalıyla taşınıyor"
Çevre ile ilinti sağlamada en ehemmiyetli uzuv bulunan ellerle devir içre sert aşırı yere, eşyalara, insanlara, paraya, çarpıcılık anahtarlarına, besinlere dokunulduğuna yer veren Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Yorulmaz, bu sebeple, rahatsızlıkları gerçekleştiren mikropların ve gayrı kirliliklerin en havadan bulaşacağı organların da gene başkaları bulunduğunu söyledi. Elle dokunulan hepsi maddelerin sayımsız mikrop yahut apayrı kirlilikler bulundurabildiğini kail Prof. Dr. Yorulmaz, bulaşan rahatsızlıkların yüzdelik 80'inin başkaları kanalıyla taşındığını vurguladı.
Eğer başkaları aldığı kadar ak pak değilse bulunan kirlilikler ve mikropların böylelikle vücuda bulaştırılabileceğini anlatım fail Prof. Dr. Yorulmaz, "Buna ek namına ellerimiz aldığı kadar ak pak değilse dokunduğumuz çocuklarımıza, yaşlılarımıza, gayrı eş bireylerine de mikrop ve gayrı kirlilikler ile dert bulamak mümkündür. Dokunduğumuz yiyecekler, tabaklar, kaşıklar, gayrı eşyalar yolu ile de kirlilikleri ve artışını sürdürmekte bulunan güneş tacı virüs de müdahale iktisap etmek az daha mikropları sevdiklerimize bulamak mümkündür" ifadelerine toprak verdi.
"Eldeki mikropların yüzdelik 99,9'u akıllıcasına yıkama ile uzaklaştırılabilir"
Hastalık ve mikroplardan korumanın en havadan ve sansasyonel yolunun, ellerin akıllıcasına halde yıkanması bulunduğunu tamlayan Prof. Dr. Yorulmaz, akıllıcasına müşterek halde yıkama ile eldeki mikropların yüzdelik 99,9'unun uzaklaştırılabileceğini söyledi.
Toplu yaşanılan yerlerde, başta de okullarda akıllıcasına teknikle el yıkama işleminin alışkınlık biçimine getirilmesi icap ettiğini aktaran Prof. Dr. Yorulmaz, "El hijyeni düşüncesince en akla yatkın yol, akar su ve sabunla meydana getirilen minimum 30 saniye mevkut el yıkama ile sağlanabilir. Doğru el yıkama alışkanlığımızın olması, ayrımsız sürede evlatlarımızın da bu alışkanlığı kazanmasında aşırı önemlidir. Çünkü dallar kendilerine söylenenlerden aşırı yaptıklarımızdan etkilenmektedir" dedi.
El yıkamada kullanılacak bulunan sabun ve havluların döşenmemiş olması icap ettiğini dile getiren Prof. Dr. Yorulmaz, "Kalıp şeklindeki sert sabunlar, başta dolgun yaşanılan yerlerde sert aşırı insan kabilinden yüz kere kullanıldıkları düşüncesince üzerlerinde nice mikrop barındırırlar. Bu sebeple dolgun yaşanmış bulunan yerlerde ve hareketli ailelerde sert sabun kullanması akla yatkın olmamaktadır. Eğer sert sabun kullanılıyorsa gelişigüzel kullanımdan sonraları sudan geçirilerek, boyun mekanik namına temizlenmelidir. Bu çeşit ailelerde ve dolgun yaşanılan yerlerde likit sabun şimdi uygundur, çabucak ele tahsil edilen miktarı kullanılır, geriye kalanı ile değinme olmaz. Ancak, likit sabun miktarı azaldığında, sert arttırma yapılmamalı, kaptaki likit sabun boşaltılıp, yıkanıp kurulandıktan sonraları sert baştan acemi likit sabun doldurulmalıdır. Özellikle hareketli grupların kullanması düşüncesince (okullar, alım satım merkezleri gibi) likit sabun ile baş başa elleri kurulamak düşüncesince kağıt silgi kullanılmalıdır" halinde konuştu.
"Ellerimizi şimdi kalın yıkamaya başladık"
Salgından evvela ellerini bu derece tetik ve müşkülpesent müşterek biçimde yıkamadığını kail vatandaşlardan Dilay Dağdevren, "Pandemi bizim nice alışkanlığımızı arka getirdi. Ellerimizi şimdi kalın yıkamaya başladık. Titiz davranıyoruz. Özellikle işten çıkıp eve gittiğimde evvela namına ellerimi yıkamaya ilgi gösteriyorum. Daha tetik yıkıyorum. Sürekli hıfzıssıhha altında oluyorum. Etrafımızdaki kişilerden de bu hıfzıssıhha dair şimdi tetik olmalarını istiyoruz" niteleyerek konuştu.
"Virüs hijyene dikkat etmeyen insanlara şimdi acele bulaşıyor"
Pandemiden evvela hıfzıssıhha mevzusuna aşırı dikkat edilmediğini kail vatandaşlardan Levent Yaçi, "Pandemiden ahir süreçte hepsi şimdi aşırı dikkat etmeye başladı. Covid-19 denilen sebep gelişigüzel manada hijyene dikkat etmeyen insanlara şimdi acele bulaşıyor. O sebepten ellerimizi ferah dolgunca yıkayacağız ve hijyene dikkat edeceğiz" dedi.
Özlem Ceylan
