Dünya genelinde kanser rahatsızlıkları ortada evvela sıralarda arazi düzlük akciğer kanserinin giriş aşamasında ortaya çıkan icmal ve bulguları genellikle ayırt edilmiyor. Özellikle sigara kullanan insanlarda öksürük kabil ehemmiyetli belirtiler de iri miktarda dikkate alınmadığından bu gidişat akciğer kanserinin baş döndürücü geç aşamalarda ayırt edilmesine illet olmakta ve otama periyodunu enine boyuna zorlaştırıyor. Bu hakkıyla yola çıkan Türk Tıbbi Onkoloji Derneği (TTOD), AstraZeneca Türkiye'nin şartsız yardımı ile 2020 senesinde "Akciğerimizi Okuyoruz" genel ağ platformunu, akciğer kanseri riziko faktörleri üzerine topluluğu haberdar etmek amacıyla yaşama geçirdi.
"Akciğerimizi Okuyoruz" platformu üstünden bugüne genişliğinde tahminî 40 bin insandan elde edilmiş ve akciğer kanserinde er kişileştirme dair toplumda farkındalık oluşturacak veriler; Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Murat Dinçer, Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. hasret Sönmez, Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gül Ergör ve AstraZeneca Türkiye Ülke Başkanı Ecz. Serkan Barış'ın katılımları ile planlı matbuat toplantısında halkoyu ile paylaşıldı.
''Akciğer kanseri erkelerde görünme sıklığı olarak 1'inci sırada''
Akciğer kanserinin baylarda meydan sık görüldüğüne özen çekici Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Murat Dinçer, ''Akciğer kanseri erkelerde görünme sıklığı olarak 1'inci sırada, hanımlarda ise görülme sıklığı olarak 4'üncü sıra. Kadınlardaki sigara kullanımının çabucak artışından ötürü avrat bireylerde de akciğer kanseri yukarıya akilane tırmanışta. En iri riziko grubunu sigara içiciler oluşturuyor. Ülkemizde sigara içmece yaşlarının düşüt olması ve sigara içen kitlenin enine boyuna serbest olması, ülkemizi çın açıdan riziko altında bırakıyor. Akciğer kanseri, vatanımızda kansere ilişkin ölümlerde 1'inci sırada arazi alıyor. Bunun sebebi tanının geç konulması, hastaların tahminî yarısının encam evrede karşımıza gelmesidir. Bu muvaffakiyet oranımızı düşüyor'' şeklinde konuştu.
Belirtilere yer veren Prof. Dr. Dinçer, ''Erken mertebe belirtilerinde en bilhassa daim kalan ve geçmeyen öksürük geliyor. Sigara kullananlarda, vakayiname bronşit vb. rahatsızlar sık bulunduğu düşüncesince bilhassa çın içkici kol bu belirtilere enine boyuna alışkan oluyor, bu hali baş döndürücü önemsemiyor. Sigara içicilerin öksürükleri kronikse hekime başvurmaları er mertebe tanıyı arttırabilir. Belirtiler arasından en baş döndürücü balgam, hunriz balgam, öksürükle baş başa kan gelmesi arazi alıyor'' niteleyerek konuştu.
''Akciğerimizi Okuyoruz'' platformu üzerine ilim verici Prof. Dr. Dinçer, ''Akciğerimizi Okuyoruz''un anne amacı, akciğer kanserindeki farkındalığı arttırmaktı. Bu amaçla web platformunu ankete açtık. Ankete 81 ilden yurttaşlar katıldı, soruları yanıtladılar. En baş döndürücü 18-40 gözyaşı grubu katıldı. Her 2 insandan 1'i sigara içmekteydi. Kişilerin ne genişliğinde farkındalığı olduğu, ne çoğunlukla sigara içtikleri ve il bazında dağılımları dair data sahibi olduk. Oldukça iri müşterek data tabanımız oluştu. Son aşama olgun müşterek hocamız çeşidinden sayım bilimi analizimizi yaptırdık. Belki bu verilerin giderek ilmî neşriyat olması düşüncesince elimizden geleni yapacağız. Türkiye'deki sigara içmece alışkanlığı, start yaşları, içmece süreleri, içenlerde ne genişliğinde kanser görüldüğü, sigara içenlerin civarlarında kanser olup bulunmadığı kabil katı baş döndürücü bilgiye eş olacağız. Bu açıdan baş döndürücü kıymetli. Daha evvela Türkiye'de hakeza serbest müşterek data tabanı yoktu. Farkındalığı yükseltmek hesabına enine boyuna güzel olacak'' dedi.
"Sigara, akciğer kanserinin yüzdelik 90'ından sorumludur”
Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. hasret Sönmez ise konuşmasında şunları söyledi: “Sigara, akciğer kanserinin emsalsiz en ehemmiyetli sebebidir ve akciğer kanserlerinin yüzdelik 90'ından sorumludur. Sigaraya start yaşı, günce tüketilen sigara sayısı, birçok senedir sigara içildiği önemlidir. Akciğer kanserinin gayrı müşterek ehemmiyetli sebebi ise iklim kirliliğidir. Hava kirliliği Dünya Sağlık Örgütü çeşidinden kesin kanserojen olarak onama edilmiştir. Asbest (fren tamiri, izolasyon, sefine inşaatı kabil iş ortamlarında çalışanlarda maruziyet artar), radon gazı (toprakta natürel olarak bulunur, güzel havalandırılmayan ev ve işyerlerinin altındaki toprakta mevcut miktara ilişkin olarak gizli mekan havasındaki radon miktarı artabilir) maruziyeti de akciğer kanseri riskini zait nedenlerdendir. Bunların beraberinde ailede 50 yaşından evvela akciğer kanseri tanısı konmuş yakınları olanlarda da riziko dü katına çıkmaktadır.”
"Konulan tanıların yarısından bir çok çok geç tanı”
Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gül Ergör de “2020 senesinde GLOBOCAN data tabanında piyasaya sürülen bilgilere mucibince Türkiye'de rastgele sene 41 bin insana toy akciğer kanseri tanısı konuluyor. Bu şahısların 34 binini koca 7 binini ise hanımlar oluşturuyor. Türkiye Kanser İstatistikleri 2018 yılı sonuçlarına mucibince ise akciğer kanseri tanısı sahaların yüzdelik 19'u bölgesel, yüzdelik 28'i yaklaşan dokulara yayılım (metastaz) ve yüzdelik 53'ü ise ırak dokulara yayılım (metastaz) yapmış durumdadır. Konulan tanıların maatteessüf yarısından çoğunun geç tanılama olması enine boyuna üzücü. 2040 yılına genişliğinde yılda 75 bin bireyin akciğer kanseri hastası olabileceği kestirim ediliyor” şeklinde konuştu.
"Kanseri ahiret yolculuğu sebebi olmaktan emisyon hedefiyle iş birlikleri yapıyoruz”
Projeye şartsız dayanak noktası verici AstraZeneca Türkiye'nin Ülke Başkanı Ecz. Serkan Barış, “Dünya Sağlık Örgütü verilerine mucibince Türkiye'de kanser ölümlerinin yüzdelik 18'i akciğer kanseri zımnında gerçekleşiyor. Bu gerçek, toplumda akciğer kanseri ile ait bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmalarının önemini şimdi da artırıyor. Şirket olarak kılıç de evren çapında 40 yılı müşterek tomar ilim birikimiz ile tanı, tarama, otama ve er muvasala programları peyda etmek kıl payı rastgele evrede hastaların indinde olabilmek düşüncesince iş birlikleri gerçekleştiriyor, planlar geliştiriyor ve paydaşlarımıza dayanak noktası veriyoruz. Kanseri ahiret yolculuğu sebebi olmaktan emisyon hedefiyle hocalarımız, derneklerimiz ve ilim dünyası ile teşrikimesai şeklinde çalışıyoruz. Bu kapsamda akciğer kanserinde er kişileştirme dair toplumda farkındalık oluşturacak verilerin oluşmasına katkıda mevcut ‘Akciğerimizi Okuyoruz' platformuna da şartsız dayanak noktası olduk. Şirket olarak sağlığa muvasala misyonumuz doğrultusunda bilinçlendirme projelerimiz ile milyonlarca insana ulaşmayı desteklemeye ve toplumda emraz üzerine farkındalık kurmayı önceliklendirmeye bitmeme edeceğiz” dedi.
Yapılan araştırmanın neticeleri şöyleki açıklandı:
81 ilin tamamından paydaşlık sağlandı
"Akciğerimizi Okuyoruz" genel ağ platformu üstünden Türkiye genelinde 81 ilde canlı 38 bin 623 insandan baş döndürücü ortaklı halde elde edilmiş verilere mucibince iştirakçilerin yüzdelik 63,4'ü erkeklerden, yüzdelik 36,6'sı ise bayanlardan oluştu. Katılımcıların yüzdelik 52,5'ini 30 - 49 gözyaşı arası eşhas oluştururken bu grubu sırayla yüzdelik 31,5 ile 50 - 69 gözyaşı arası, yüzdelik 13 ile 18 - 29 gözyaşı arası ve yüzdelik 3 ile 70 gözyaşı boyun eşhas izleme etti. Katılımcıların yaşamış bulunduğu illere mucibince dağılımda evvela sırada yüzdelik 24,6 ile İstanbul arazi aldı. Ankara yüzdelik 10,8 ile ikinci olurken İzmir yüzdelik 9,4 ile üçüncü oldu.
Akciğer rahatsızlığı baylarda şimdi müşterek tomar görülüyor
Platform üstünden bilgilerini paylaşanların yüzdelik 6,3'ü vakayiname obstrüktif akciğer hastası (KOAH) ve yüzdelik 0,8'i akciğer kanseri hastası olduklarını söyledi. Akciğer kanseri varlığının cinsiyete mucibince dağılımında delege adamların yüzdelik 1'i akciğer kanser hastası olduklarını anlatım ederken bayanların yüzdelik 0,6'sı akciğer kanseri hastası olduklarını söyledi. KOAH varlığının cinsiyete mucibince dağılımında ise koca ve avrat oranları birbirine yaklaşan çıktı. Buna mucibince adamların yüzdelik 6,5'i bayanların ise yüzdelik 6,3'ü KOAH hastası olduklarını belirtti.
Yaş gruplarına mucibince akciğer kanseri varlığında yüzdelik 3,6 ile 70 gözyaşı boyun eşhas evvela sırada. Bunu yüzdelik 1,4 ile 50-69 gözyaşı arası, yüzdelik 0,4 ile 30 - 49 gözyaşı arası ve yüzdelik 0,7 ile 18-29 gözyaşı arası eşhas izledi. KOAH'ın ise en baş döndürücü yüzdelik 19,5 ile 70 gözyaşı boyun insanlarda görüldüğü ortaya çıktı. Bunu yüzdelik 11,3 ile 50-69 gözyaşı arası, yüzdelik 3,5 ile 30 - 49 gözyaşı arası ve yüzdelik 2,2 ile 18-29 gözyaşı arası eşhas izleme etti.
Katılımcılarda dert öyküsüne bakılınca ise rastgele dört insandan birisi (yüzde 25,3) ailede akciğer kanseri bulunduğunu belirtti.
Erkeklerde sigara içenlerin payı şimdi fazla
Neredeyse rastgele dü insandan birisi (yüzde 48,4) sigara içtiğini belirtirken içmeyenlerin payı yüzdelik 26,5 oldu. Sigarayı bıraktığını söyleyenlerin payı ise yüzdelik 18,2. Erkeklerde sigara içtiklerini söyleyenlerin payı yüzdelik 51,7 olurken hanımlarda bu kantite yüzdelik 42,8 oldu. Ortaya çıkan müşterek gayrı ehemmiyetli son ise bayanların baylara nazaran baş döndürücü şimdi müşterek tomar edilgen fiil içkici konumda olması. Erkeklerin yüzdelik 4,8'i edilgen fiil içkici bulunduğunu anlatım ederken hanımlarda bu kantite yüzdelik 10,3'e çıkıyor.
Sigarayı bırakmadan evvela içmece süresi sayı farkı 20 yıl
Halen sigara içenlerin içmece süresini de ortaya çıkaran neticelere mucibince iştirakçilerin yüzdelik 31,3'ü 20 - 29 senedir sigara içtiğini söyledi. Yüzde 26,8'i 10 - 19 yıl, yüzdelik 16,7'si 30 - 39 yıl, yüzdelik 14,6'sı ise 1 - 9 sene sigara içtiklerini belirtti. 40 yıldan müşterek tomar müddet sigara içtiklerini söyleyenlerin payı ise yüzdelik 10,6. Katılımcıların yüzdelik 80,1'i günde 1 - 20, yüzdelik 18,3'ü ise 21 - 40 sayı sigara içtiğini söylerken hep neticelere mucibince günde sayı farkı 15 sigara içiliyor. Sigarayı bırakanlarda sayı farkı salıverme süresi 5 sene oldu. Bırakmadan evvela içmece süresi sayı farkı 20 yıl.
Sigara dışında iklim kirliliği riziko faktörlerinin başlangıcında geliyor
Verilere mucibince sigara dışında akciğer kanseri rahatsızlığına illet olabilecek muhtelif risklere verilen kalım yerinde evvela sırada yüzdelik 7,1 ile iklim kirliliği arazi aldı. Bunu sırayla yüzdelik 3,3 ile verem, yüzdelik 2,9 ile elementler (ağır metaller, dal yağı ürünleri vb.) ve radyoterapi, yüzdelik 1,4 ile kaya lifi ve yüzdelik 0,6 ile radon izleme etti.
Akciğer kanserine etmen olabilecek riziko faktörlerini ve bu faktörlerden hangilerine eş olduğunuzu öğrenebileceğiniz platforma Türk Tıbbi Onkoloji Derneği (TTOD) maşer bilgilendirme platformu kanalıyla akcigerimiziokuyoruz.com/ adresi üstünden ulaşıldığı belirtildi.
