Izmir
Çin'de başlayıp dünyaya yayılan Kovid-19, etraflı devletleri tedbir almaya yöneltti. "Pandemi" duyuru edilmesiyle bu hastalıktan korunmanın en giriş aktörlerinden bir tanesi de maske oldu. Durum hakeza olunca salgının başında nice yurt maske tedariki dair başağrısı yaşadı.
Maske üretiminde dünyanın en büyüğü bulunan Çin'in salgınla boğuşması, "salgından sakınmak düşüncesince yapılması gerekenler" sıralamasında eskiden tam arazi meydan maskeye ulaşmayı zorlaştırdı.
Öyle ki birtakımı ülkelerinin, öteki devletlere revan maskelere el koyduğu yönündeki duyum medyaya yansıdı. Salgınla bu arada maske de toptan müşterek dava biçimine geldi.
Türkiye'de de küsurat talebi istikbal etmek düşüncesince birtakımı adımlar atıldı. hususi sektörden dizge liselerine, amme kurumlarından el terbiye kurslarına denli müşterek aşırı bölgede maske üretimi düşüncesince dallar sıvandı.
Üretim yönünde en iri dayanak noktası ise amade giysi sektöründen geldi. Önceden gelinlik, pantolon, göbek üreten birtakımı amade giyimciler, tezgahlarını maskeye çevirdi. Tekstil dalında çalışkanlık yayınlayan uran sitelerinde günde milyonu aşan maske üretimi gerçekleşti.
Krizi fırsata çeviren amade giysi ihracatçısı, öteki ürünlerinde azalma yaşarken maske ve koruyan elbise ihracatında ise üstün dereceli kırdı. Türkiye geneli medikal uygulayım tekstil ihracatı eskiden yıllara gereğince yüzdelik 2 bin 204 artarak 1,4 bilyon dolara denli çıktı.
Ancak döllenme ve normalleşme adımlarıyla maske kullanması da aceleci müşterek azalma yaşadı. Her ne denli uzmanlar "aşı olsanız da maskeden vazgeçmeyin" uyarısı yapsa da kullanımdaki azalma hem istihsal bununla birlikte ihracatta hissedildi.
AA muhabirinin Ege İhracatçı Birliklerinden derlediği verilere gereğince 2020'nin ocak-eylül çağında 987 milyon dolar bulunan aralarında maske, göğüslük ve koruyan kıyafetin de bulunmuş olduğu medikal tekstil ihracatı, bu senenin ayrımsız çağında 385 milyon dolar adına gerçekleşti.
"Aynı maskeyi cebimizde günlerce taşıyoruz"
Ege Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Burak Sertbaş, AA muhabirine, sabık sene bu piyasanın sakıt ihracatta yaralarını medikal tekstille sardığını söyledi.
Son aylarda da maske kullanımının düşmesinin sayılara yansıdığını aktaran Sertbaş, şunları kaydetti:
"Maskede istem düşüp, amade giysi dalında da artınca tezgahlarını maskeye çeviren üreticimiz deminden baştan emektar ürünlerine dönmeye başladı. Artık maske eskisi kabilinden aşırı kullanılmıyor. Geçenlerde müşterek fuar düşüncesince gittiğimiz Fransa'da da sokaklarda maske kullanımının aşırı az bulunduğunu gördük. Neredeyse formaliteden maske takıyoruz. Aynı nesne Türkiye düşüncesince de geçerli. Salgının eskiden günlerinde herhangi müşterek mekan düşüncesince ayrı maske kullanırken, sokakta güçlü çıkarmazken deminden cebimizde müşterek maske ile günlerce dolaşıyoruz."
Maske ihracatının 2019 seviyelerinden faziletli bulunduğunu bundan sonra buradan geriye azalma olamayacağını anlatım fail Sertbaş, "İhracatçımız maskenin açığını öteki ürünler ile kapattı. Medikal tekstildeki azalma rakamlarımızı alçak çekmedi. Yine de medikal tekstil ihracatı 2020 seviyelerine ulaşmasa da 2019 seviyelerine de düşmeyecek." diyerek konuştu.
"Tüm dünyaya maske gönderdik"
İzmir'de kestirmece 17 senedir maske üretimi karşıcı şirketin ortağı Fatih Arpacı da Türkiye'de eskiden vakanın görüldüğü 2020 Mart'tan itibaren aylarca telefonlarının tek susmadığını söyledi.
Türkiye'nin maske ihtiyacının müstevli öncesinde maaş 5 milyon bulunduğunu tamlayan Arpacı, "Bir anda maske üretimimiz 500 milyon adete çıktı. Bir anda hacısı hocası üretime girmeye başladı. Dünyada buhran varken Türkiye çabucak maske cenneti oldu. Tüm dünyaya maske gönderdik." ifadelerini kullandı.