İstanbul
.w3-content { max-width: 100%; margin: auto;} .w3-tooltip, .w3-display-container {position: relative;} .w3-black, .w3-hover-black:hover { color: #fff!important; background-color: #000!important;} .w3-display-left { position: absolute; top: 50%; left: 0%; transform: translate(0%,-50%);-ms-transform: translate(-0%,-50%);} .w3-display-right { position: absolute; top: 50%; right: 0%; transform: translate(0%,-50%);-ms-transform: translate(0%,-50%);} .w3-btn, .w3-button {-webkit-touch-callout: none;-webkit-user-select: none; -khtml-user-select: none;-moz-user-select: none; -ms-user-select: none;user-select: none;} .w3-btn, .w3-button {border: none;display: inline-block;outline: 0;padding: 8px 16px;vertical-align: middle;overflow: hidden;text-decoration: none;color: inherit;background-color: inherit;text-align: center;cursor: pointer;white-space: nowrap;}
Yarım asırdır ayrımsız dükkanda takılara altın taş mıhlıyor 
Yarım asırdır ayrımsız dükkanda takılara altın taş mıhlıyor istanbul'da cevahircilik dendiğinde akla Kapalıçarşı gelirken, burada mıhlayıcı ustası arandığında da nice erkek ayrımsız adı bulunak gösteriyor: Partam Derderyan.
Kuyumculukta maden alaşımlarından mamul yüzük, küpe, kolye üzere takıların gövdeleri hesabına taşların ayrı ayrı yollar kullanılarak takılmasına “mıhlama” deniyor.
Kapalıçarşı'da cevahircilik sanatının gelişmesinde ehemmiyetli noktayı bulunan zamanı Varakçı Han'ın en yaşlısı namına bildik usta Partam Derderyan, ömrünü mesleğine adayan ustalar ortada arazi alıyor.
İstanbul'da 16 Şubat 1955'te doğan Derderyan, ilkokulu bitirdikten sonraları babasını kaybedince 12 yaşlarında Varakçı Han'da ustası Harutyun Mathatyan'ın birlikte şakirt namına çalışmaya başladı. Çıraklık ve kalfalık dönemlerinden sonraları yurtsal vazifesini hesabına getirip gine ayrımsız dükkanda maharetlilik hazırlamaya başlayan, 55 senedir da ayrımsız dükkanda mıhlayıcılık fail Derderyan bu müddet zarfında, nice kalfa ve usta yetiştirdi.
"Hakikaten hem ustamdı tıpkı zamanda babamdı"
Tutkuyla ilişkin bulunduğu mesleğini, ömrü yettiği sürece bitmeme ettirmeyi düşünen Partam Derderyan, AA muhabirine, avlu öyküsünü ve mesleğinin inceliklerini anlattı.
Mesleğine babası üzere görmüş bulunduğu ustasının birlikte şakirt namına başladığını dile getiren Derderyan, şu şekilde konuştu:
"Başarılı müşterek öğrenciydim lakin ilkokulu bitirdikten sonraları imkansızlıktan okuyamadık. Annemin, ustamı yolda görmüş bulunduğu zaman, 'Oğlumu yanınıza alır mısınız? ' demesinin arkası sıra bu dükkanda şakirt namına işe başladım. 1972'de babam merhum oldu. Allah benim babamı aldı, hesabına bambaşka müşterek ağababa verdi. Ustamı verdi. Hakikaten hem ustamdı tıpkı zamanda babamdı. Ustam Harutyun Mathatyan 2 ay ilkin merhum oldu. 12 yaşlarında buraya girdik ve 2 yıl yamaklık yaptım. Ondan sonraları elbette ki adım adım tezgaha oturmaya başladık. Bizim çağımızda motorlar filan baş döndürücü azdı ve tığ el matkabı çalışıyorduk. Ustalarımız bizlere motoru vermemişlerdi. Kalemle ilkin yuvalarımızı açmaya başladık. Çıraklık, kalfalık dönemimiz derken askere gidene derece bu dükkandaydım. Askerliğimizi yaptık, kalktık, geldik. Ondan sonraları ustam diyar dışına gitti ve bu dükkan bana kaldı."
Gençlerden teknolojiyi öğrendi
Dükkanda 50 yıllık aletleri bulunduğunu ve hala onları kullanmaya bitmeme ettiğini özetleyen Derderyan, laflarına şu şekilde bitmeme etti:
"Tabii devir ilerledikçe tığ de yaşımızı almaya başladık. Yeni teknolojiler çıkmaya başladı. Bizim çıraklığımızda, ustamızdan gördüğümüz şeylerle acemi teknolojiler baş döndürücü farklı. Dedim ki 'Ben bunları öğrenemezsem, bu mesleğimi bitmeme ettiremeyeceğim.' Onun düşüncesince gittim küçük evlatların yanına, dedim ki 'Çocuklar ne kabil bana bunları öğretin. Şimdi siz ustasınız ego çırağım.' Oturdum yanlarına acemi teknolojiyi öğrendim ve bugünkü bir hale geldik baş döndürücü şükür. Eğer ego bunları yapamasaydım doğrusu şu anda dükkanda bile olamazdım. Yani kapatmam lazımdı şayet ona kadem uydurmamış olsaydım. Şimdi rastgele şeyi gözümüz boğunuk yapabiliyoruz. Senelerin vermiş bulunduğu elbette ki müşterek deneyim var. Kapalıçarşı'da naçizane söyleyeceğim, yüzü sıcak müşterek ustayız. Hiç hiç kimseye müşterek şer yahut hata yapmadık. Onun düşüncesince de 55 senedir ayakta durabiliyoruz."
Usta Partam Derderyan, mıhlama sanatının tarihini de şu laflarla anlattı:
"Mıhlama sanatı yüzük, küpe, bilezik, broş üzere mevrut dört başı mamur işlerin hesabına takılan taşların sanatıdır. Topkapı Sarayı'nda padişahın tahtına ahcar mıhladıklarını görüyoruz. O yıllarda caba taş müstear sanatı vardı. Size müşterek yüzük oyunu oyunu gösteriyorum. Bu yüzüğün kenarları hapis ve bunların hepsine taş konacak. Şimdi şu yüzüğü bu durumda gördüğünüzde tek bilinçlilik anlamıyorsunuz. Ama iş bittikten, ahcar konulduktan sonraları iş meydana çıkıyor ve o sayaç 'ne güzel' diyorsunuz."
"Atölyemde sabahleyin oturuyorum, gece ezanı kalkıyorum"
Mesleğini doğacak nesillere yaymak düşüncesince terbiye verdiğini de tamlayan Derderyan, öğrencilerine tetik olmaları düşüncesince ilkin ilkin bakırda çalıştırarak alıştırma yaptırdığını kaydetti.
Öğrencileri ortada baş döndürücü yeteneklilerin bulunduğunun altını çizen Derderyan, "Bunların hepsinin yaşı büyük. Biz çocuktuk atölyeye girdiğimiz vakit. Bize ustalarımız müşterek bilinçlilik dediği sayaç anlayamıyorduk. Ne bulunduğunu bilmiyorduk zira çocuktuk. Bir şeyler söylüyorlardı, 'Oğlum şurası şu şekilde yap, bunu hakeza yap.' Fakat aklınız ermiyordu. Ama gündeş gençlere, talebelerime müşterek bilinçlilik anlattığım vakit, bütünü yaşlı insanlar, bütünü okumuş, bütünü darülfünun aydın insanlar, dediklerimi müşterek seferde olmasa da ikinci kere gerçeklenmiş anlıyorlar. Kendilerine iş yaşamlarında lazım bulunan şeylerin hepsini öğreniyorlar." ifadelerini kullandı.
İyi müşterek usta olmanın niteliklerini özetleyen Derderyan, "Bizim zamanımızdaki mıhlama ile gündeş ortada da ayırt var. Çünkü uygulayım bilimi ilerledi. Şimdi mikroskopla bu işi fail gençlerimiz var. Artık bizim yaşımız ilerlediği düşüncesince mikroskopla çalışamıyoruz ve şahıs gözlüklerimizle mesleğimizi bitmeme ettiriyoruz. Hakikaten gözlerimiz baş döndürücü yoruluyor. Atölyemde sabahleyin oturuyorum, gece ezanı kalkıyorum. Kendi gözlüklerimizle yapabildiğimiz derece işlerimizi bitmeme ediyoruz." sanarak konuştu.
"İyi müşterek usta iktisap etmek düşüncesince dürüstlük, faaliyet ve inanma önemlidir"
Partam Derderyan, güzel müşterek usta iktisap etmek düşüncesince dürüstlüğün kayıt bulunduğunu vurgulayarak, laflarını şu şekilde tamamladı:
"İlk ilkin işinizi seveceksiniz. Bizim işimiz dayanak işi. Bir şimdi dünyaya gelsem gene bu mesleği yaparım. Müşterinin size güvenmesi şart. Tabii ki mesleğinizi güzel yürütme etmeniz de lazım. Bugün bizlere alıcılarımız geliyor, müşterek mülk bırakıyor. Güven sağlamışım ki o insanoğlu bu mülkü gelip buraya bırakıyor. Yani bugün şayet Kapalıçarşı'da isminiz kötüye çıkmışsa ağzınızda kuş tutsanız nafile. İyi müşterek usta iktisap etmek düşüncesince dürüstlük, faaliyet ve inanma önemlidir. Eğer müşterek şahıslarda bu 3 bilinçlilik var ise ardı teferruattır. İyi ki bu dükkandayım ve güzel ki ustamın hatıralarıyla yaşıyorum. Bundan sonraları da ömrümüz nereye derece masraf bilmiyorum. İşimizi hazırlamaya bu durumda bitmeme edeceğiz. Ben burada Kapalıçarşı'da Varakçı Han da Partam Usta'yım."
