İstanbul
Çırağan Caddesi'ndeki çınar ağaçlarının İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) kabilinden kesilmesi, kamuoyunda bazısı kesimlerce tepkiye minval açtı. Uzmanlar, inkıta işleminin bu süreçte uygulanacak en meyve değişmeyen olduğunu, bundan ilkin er canlandırma ve dulda şekillerinin mevcut bulunduğunu savundu.
Çınar kanserine minval açan mantarın, ABD'den 2. Dünya Savaşı zamanında Avrupa'nın ticari ciddiyete cemaat Marsilya, Barselona ve Napoli kabil limanlara taşınan, odun, ambalaj materyali ve harpte makbul odun materyalleri ile Avrupa'ya intikal icra ettiği düşünülüyor.
Hastalık, ksilemin (kökten tahsil edilen suyun fotosentez ile yapraklara haiz ısı yayımı yapıları) lekelenmesine, su hareketinin bozulmasına, kansere ve çoğu kat ağacın ölümüne ne için oluyor. En besbelli illet belirtisi, yan kısmının anide ölümü kendisine gözleniyor, 30-40 santim çapındaki ağaçlar enfeksiyondan 2-3 sene sonraları ölebiliyor. Ağaç gövdesindeki pamukçuklar, gelişigüzel devir kalın, kılçıklı fidan kabuğundan görünmese de iç kabuğun nekrozu ve faal odunun mavimsi-siyah ila kırmızımsı-kahverengi nitelik değişikliği ile karakterize ediliyor.
Türkiye'nin saf şekli bulunan şarki çınarı (platanus orientalis) su tutkusu erdemli fidan grupları ortada toprak alırken bitki örtüsü zamanında rutubet gereksinimi duyuyor. Bu nedenden dolayı çoklukla ayak tabanı suyu erdemli alanlar ile sulak bölgelerde ve su kenarlarında yetişiyor, derinliğine devamlı kuraklığa dayanamıyor.
Bu nedenden dolayı yeteri derece sulanmayınca ağacın muafiyet sistemi bulunmayan oluyor, bahis konusu patojenin su tutkusu erdemli bulunan ağacı öldürmesi düşüncesince akla yatkın düzlem oluşuyor.
Budama esnasında ağaçlar ortada makbul makinelerin, gelişigüzel kullanımda dezenfekte edilmesi hastalıkla mücadelede iri ehemmiyet taşıyor.
"Geçmişte ağaçların kesilmesi meyve çareyken bugün siyaset değiştirdi"
İstanbul Orman Mühendisleri Odası Başkanı Nejdet Balcı, AA muhabirine icra ettiği açıklamada, Dolmabahçe ve Çırağan Caddesi çevresinde mevcut ortak tomar sayıdaki zamanı çatı ve firez varlığına çınarların haremlik ettiğini, bu çınarların hem İstanbul'a bununla birlikte ziyaretçilere görsel ortak ziyafet sunduğunu dile getirdi.
Kültürel ve huy varlığının bu derece dip bulunduğu ortak alanda meyve 2 yılda 112 fidan ve en meyve 39 çınar çabucak kesilip alandan uzaklaştırılıyorsa kamuoyunun bu mevzuda bilgilendirilmesi, ne için ve ne için yapıldığının derinlemesine anlatılması icap ettiğini anlatım fail Balcı, "Bu bölgedeki çınar ağaçları tarihe tanıklık eden, korunması düşüncesince elimizden mevrut gelişigüzel şeyi yapmamız gereken, özen ile üstünde durmamız gereken, ortak ağacın ötesinde ortak tomar şimdi ortak tomar atasözü anlatım fail ağaçlar bu ağaçlar." dedi.
Bu ağaçlarla ilişik probleminin ön kat 2007 senesinde belirleme edildiğini, Türkiye ve iklim dışındaki akademisyenlerden oluşan heyetin ortak yazanak hazırladığını, çınarlara ortak mantarın dokunca verdiğinin belirlendiğini kaydeden Balcı, laflarına şu biçimde bitmeme etti:
"Bugün de yapılması gereken; retrospektif yapılanlar, bu hastalıkla ilişik hem Türkiye bununla birlikte dünyada yaşanmış bulunan tecrübeler ve meyve gelişmelerin ışığında ortak minval haritası ortaya konması, kamuoyuyla paylaşılması ve ağaçlarla ilişik ortak tasarrufta bulunulması gerekiyor. Bu işle ilgilenen meslektaşların fevk kuruluşu Orman Mühendisleri Odası kendisine güçlü ortak güruh bilgiyi bilmeyince düpedüz bu mevzuda neler bulunduğu dair bazısı soruları istifsar ve cevaplarını öğrenme gereksinimi duyuyoruz. 2007-2015 ortada bu alanda hep 56 fidan kesiliyor. Son dü yılda 112 fidan kesiliyor, zımnında ortak tomar ağır ortak artım var. Bu artışın nedeni nedir? Geçmişte ağaçların kesilerek alandan uzaklaştırılması en meyve çıkar minval kendisine başvurulan ortak yöntemken bugün siyaset değiştirdi ve ön başvurulan formül durumuna mi getirildi? Getirildiyse bunun nedeni mevcut mı? İstanbul Büyükşehir Belediyesi, bu ağaçların kuruduğunu, dirilik ve dünyalık güvenliğini tehlikeye attığını söylüyor. Bu esbabımucibe 112 ağacın kâffesi düşüncesince makbul midir?"
- "Bazı ağaçların diplerinin dimdik bulunduğunu gördük"
Balcı, "Sahada yaptığımız tespitte bazısı ağaçların diplerinin dimdik bulunduğunu gördük. Köklerini dimdik gözlemlediğimiz ağaçlar düşüncesince acep yankı bilimi tomografi fariğ midir? Bu tomografi yorumlanmış mıdır? Kim yorumlamıştır? Eğer çekilmediyse, bu ağaçları kesmeye esbabımucibe ne gösterilmiştir? Eğer çınar ağaçlarına dokunca sağlayan ortak yalan varsa, bu ağaçlar kesildiyse küsurat dimdik ağaçlar düşüncesince İBB ne yapmayı düşünüyor? İBB'nin bu mantarlarla ilişik ortak minval haritası mevcut mıdır? Kesilen şarki çınarı namına ayrıksı ortak çınar türünün dikildiği yahut dikileceği anlatım edildi. Bu değişmeyen neden, ne ilmî gerekçelerle alınmıştır?" diye sordu.
Bu yalan türünün Türkiye'de bulunmaması müstelzim ortak çeşit bulunduğunu tamlayan Balcı, "Buradan şu biçimde ortak meyve da ortaya çıkıyor: Orman ürünlerinin dip kendisine girmiş bulunduğu gümrük kapılarından, benzeşim zararlıların doğamıza dokunca vermemesi düşüncesince behemehâl orman ve orman sanayi mühendisi istihdam edilmesi gerekiyor. Tabiat Varlıklarının Koruma Kurulu'nun raportör kendisine orman mühendisi çalıştırması gerekiyor. Böyle ortak düzentileme olursa, dulda kurulları da bu mevzularda yönlendiren olma hususi durumunu şimdi ortak tomar kazanır diye düşünüyoruz." ifadelerini kullandı.
"Çözüm, izolasyona ehemmiyet verilip, lüzumlu tedavilerin uygulanmasıydı"
Orman Fakülteliler Derneği (ORFAMDER) Başkanı Mehmet Yerli ise 100 salname ağaçların ilişik kurumların "kesilmek durumunda bırakıldı", "yapacak ortak nesne kalmadı" anlamındaki raporların içlerine sinmediğini, mevzuya toy ortak sağ açıklık getirilmesi icap ettiğini söyledi.
Türkiye'de hem kültürel bununla birlikte ilmî değerleri enine boyuna yüksek, mahfazalı yahut korunması lüzumlu ortak tomar değerli abide ağaçların bulunduğunu anlatım fail Yerli, "sessiz tarihçiler" kendisine anlatım edilen abide çınarların, esbak devre ilişik nice vakaya tanıklık ettiğini, bu ağaçların otopark yahut bostan ağacı olmadığını dile getirdi.
Çınar kanserinin, dünyayı kasıp kavuran Kovid-19 ile eş bedel tutulabileceğini vurgulayan Yerli, "Kovid'in elbette otama edildiğini yaşayarak gördük. Bu mevzuda izolasyonla ilişik hal üretildi. Daha sonraları geliştirilen aşılarla bu işin önünün alındığına tanık olduk. Burada da hal ağacın hastalanmasının arkası sıra izolasyona ehemmiyet verilip, lüzumlu tedavilerin uygulanmasıydı." dedi.
Mehmet Yerli, Dolmabahçe'de tahsil edilen nazik endam sonucuna ilişkin, "Bu bölgenin trafiğe besbelli olması, dip ortak güzergah olması ve insanoğlu sağlığı kabil unsurlar hasebiyle kurumlar, oluşabilecek ağır sıkıntıların önünü bu biçimde kabul etmek durumunda bırakıldı. Bununla ilişik ortak tedbirin ortak tomar başlangıçta başlamış olması gerekiyordu. Biz şu an kararı konuşuyoruz. " dedi.
Dolmabahçe'deki ağaçlara normal tanıdık yöntemlerin uygulanamayacağını, tabiri caizse pamuklar ortamında saklanması icap ettiğini anlatım fail Yerli, "İnsan baskısı ve ortak tomar ruhsal gerilim altındaki bu canlılar çabucak tükenirken şimdi itinalı ortak çabayı olağandan adalet ettiklerini düşünüyoruz. Ağacı susuz bıraktığınız devir patojenlerin ağacın su almasını engelleyecek bir duruma gelmesine etmen olabilir. Oradaki dip insanoğlu trafiği, fidan çanaklarının elverişsiz olması, asfaltların ağaca getirmiş bulunduğu baskı, başta şita aylarında tuzlama işlemlerinin savruk işlenmiş olması bütün bu illet sebeplerini ortaya çıkaran unsurlar kabil görünüyor." diye konuştu.
- Tedavi düşüncesince dü yöntem: Yerinde dulda ve nakil
Söz konusu hastalığın ortaya çıkmasından sonraları ağaçların çalışkan kendisine korunması düşüncesince durumunda dulda ve aktarım seçeneklerinin bulunduğunu aktaran Yerli, hal kendisine memul taşınma yönteminden vazgeçildiğini anlattı.
Şu anda hastalığa ne için bulunan mantara erinç sansasyonel ortak kimyevi yahut dirim ilmi kontrolün bulunmadığını anlatım fail Yerli, bu nedenden dolayı bu hastalığın kontrolünün fakat engelleyici tedbirlerin alınmasıyla sağlanabileceğini vurguladı.
Özellikle budama işlemlerinden ilkin ve sonraları budama aletlerinin dezenfekte edilmesi, bulaşın dek kanalıyla geçtiğinin bilinmesi icap ettiğini özetleyen Yerli, başkaca sakat fidan dokusunu yakmanın, budama sonrası talaşları temizlemenin, gelişigüzel ayrışık çıban ve yaralanmayı yalan engelleyici yıkamalarla otama etmenin, kirlenmiş alanlara kırılan ağaçları dikmekten kaçınmanın önemine değindi.
Yerli, yaralanmış içtima behemehâl koruyan husus ile dezenfekte edilmesi ve budama emek vermesi yapılmaması icap ettiğinin altını çizerek, "Tespit edilmiş bulunduğu tarihten itibaren budama işinin tek yapılmaması gerekirdi. 2007 raporlarında da görüldüğü kabil bu çeşit metodlar istilayı arama dibine edinmeyi sağlamakta yahut yayılmasını yavaşlatıyor. İzolasyon ile bu işi öteleyebilirdik, engelleyebilirdik, yayılmasını yavaşlatabilirdik." dedi.
"Korularda da yüzdelik 25 oranında bu illet mevcut"
Ağaçların tamamının bu kansere yakalandığıyla ilişik ağır şüphelerinin olduğuna dikkati çekici Yerli, "Bildiğimiz kadarıyla korularda da yüzdelik 25 oranında bu illet mevcut. Bunların yüzdelik 5'inin de ayakta zorla ölmüş olduğuyla ilişik tespitlerimiz var. İfade ettiğimiz şeyler, bu ağaçların ne düşüncesince kesildiğiyle ilişik ortak endişe değil. Tabii ki insanoğlu sağlığı gelişigüzel şeyin önünde. Yarın olabilecek ortak sıkıntı önceleri tedbirlerin katılması gerekiyor. İlla ki 'Bu ağaçlar kesilecek' diye hükümranlık verildiyse bilirkişiler kabilinden kesilmesi gerekir. Bu, mobilyasız kuruya 'Ağaçlar ne düşüncesince kesildi?' kaygısı değil. Dünyanın gelişigüzel durumunda bu metodlar uygulanıyor." halinde konuştu.
