Paris
Fransa'nın başkenti Paris'te derinliğine seneler araştırmalarını örümcek Hamidullah, 19 Şubat 1908'de Haydarabad Nizamlığı'nda (bugünkü Hindistan'da) dünyaya geldi, 17 Aralık 2002'de ABD'de yaşamını yitirdi.
Haydarabad Nizamlığı'nda Osmaniye Üniversitesi Hukuk Fakültesinde İslam hukuku ve ülkeler hukuku profesörlüğü karşılayıcı Hamidullah, bire müşterek vakitte sosyal yaşamda karşılaşmış bulunduğu eşhas üstünde bıraktığı etkiyle tanınıyor.
Hamidullah'ın, senelerce haymatlos kendisine yaşamış bulunduğu ve İslam davasını anlattığı Paris'teki yaşamını müverrih Sellam ve Adda'wa Camisi Derneği Başkanı Ahmed Ouali, AA'ya anlattı.
Sellam, iyice tanımış bulunduğu Hamidullah'ın Paris'e önceki defa 1932'de gelmiş şekilde 2 yıldan endamsız müşterek müddette "ilk çevrim İslam diplomasisini" bap düzlük tezini tamamladığını ve ülkesine arka döndüğünü belirtti.
Hamidullah'ın, şimdi sonradan 1948'de Osmanlı yanlısı Haydarabad Nizamlığı'nın bağımsızlığını müdafaa etmek düşüncesince Birleşmiş Milletlere gittiğini anlatım fail Sellam, Haydarabad'ın Hindistan'ın yönetimine geçmesiyle burada isteklerine yanıt verilmemiş Hamidullah'ın bire müşterek sene Paris'e yerleştiğini anlattı.
Sellam, Haydarabad'daki kütüphanesinin yakılmasından sıkıntı duyan Hamidullah'ın Paris'te kütüphanelere benzeyen Latin Mahallesi'ndeki Tournon Sokak 4 numaraya yerleştiğini belirtti.
Hamidullah, Paris'teki Müslüman bilgin
Hamidullah'ın İslam Peygamberi Hz. Muhammed'in yaşamına bağlı müşterek el yazmasını getirdiğini kaydeden Sellam, böylelikle kendisinin Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezine (CNRS) 1954'te bildirme edildiğini söyledi.
Sadek Sellam, Hamidullah'ın üstadı Fransız İslamolog Louis Massignon'un, İslam bilgini düşüncesince "(Muhammed) Hamidullah Bey dinç nesle ait, ancak İslam'ın başlangıcı ile alakalı el yazmaları bilgisi dair bizim rehberimizdir, üstadımızdır." laflarını kullandığını dile getirdi.
Sellam, Hamidullah'ın İstanbul Üniversitesinde de değme sene müşterek çevrim terbiye verdiğini ve başta şarkiyatçıların kaybolduğunu organize ettiği el yazmalarını bulmada uzmanlaştığını anlatım etti.
Hamidullah'ın Paris'teki Müslüman toplumuna müteveccih faaliyetleri
Sellam, Hamidullah'ın Paris'te yaşamış bulunduğu zamanlarda muhacir işçilerden oluşan ağır müşterek Müslüman topluluğunun varlığından bahsetti.
Hamidullah'ın Massignon ile İslam Kültür Merkezini 50'li yılların başlangıcında kurduğunu kail Sallem, Hamidullah'ın giriş dil cambazı bulunduğu Fransa'daki İslami Talebeler Derneğinin de 1963'te kurulduğunu belirtti.
Sellam, Hamidullah'ın nice öğrenci yetiştirdiğini ve Paris Ulu Camisi'nde değme cuma namazı hutbeden ilkin öğüt verdiğini söyledi.
Hamidullah'ın Paris yaşamının sonlarına akıllıca konferanslarını, Adda'wa Camisi'nin açılışıyla Paris'teki serseri müşterek semte taşıdığını kail Sellam, "Görev onu nereye çağırırsa oradaydı." dedi.
"En güzel ilimler, topluma hayır olanlardır"
Sellam, Hamidullah'ın burada el yazmalarında keşfettiği toy şeyleri muhacir işçilere aktardığını ve haftalık derneşik konuşma verdiğini aktardı. Tarihçi Sellam, "(Hamidullah) 'En güzel ilimler, topluma hayır olanlardır' ve 'Allah rızası düşüncesince öğretilendir' (şeklindeki) Müslüman özdeyişlerini uygulamıştır." ifadesini kullandı.
"Birçok Fransızın İslam dinini seçmesine okazyon oldu"
Sellam, "Birçok Fransız, Hamidullah onlara izah zahmetine girmiş bulunduğu ve tinsel araştırmalarında onlara iane etmiş bulunduğu mektuplaşmalardan sonradan İslam'ı seçti." dedi.
Tarihçi Sellam, Hamidullah'la tanışıp onun anlattıklarından etkilenen karabaş Abdelmagid Jean-Marie Duchemin'in, arkası sıra İslam'ı araştırıp Müslüman bulunduğunu aktardı.
Dönemin şarkiyatçılarının, Hamidullah'ın bilginliği karşısında nazikâne eğildiklerini kail Sellam, "(Hamidullah) İslam'ın, ahbaplık devleti ve yazıya, düşünceye, içtihada alakalı müşterek uygarlık kurduğunu belirtmek istiyordu." diyerek konuştu.
"İslam'ı seçmeye mevrut kişilerle şahsen ilgilendi"
Adda'wa Camisi Derneği Başkanı Ahmed Ouali, "Profesör Hamidullah'tan bahsetmeden, bu camiden bahsedemeyiz" diyerek, bu cami vesilesiyle tanımış bulunduğu Hamidullah'ın burada Müslüman topluma verdiği hizmetlerden bahsetti.
Ouali, Hamidullah'ın İslam'ı seçmeye mevrut kişilerle şahsen ilgilendiğini ve kişi tarafından hazırlayıp imzaladığı sertifikalar dağıttığını anlatım etti.
Ouali, Hamidullah'ın titizce yürüttüğü müşterek öbür faaliyetin ise, nikah merasimleri bulunduğunu anlattı.
"(Hamidullah'ın) tevazusu anca ki fotoğrafını araştırmak istediğimde, bulamadım. Çok emektar müşterek foto elime ulaştı." diyen Ouali, Hamidullah'ın foto çektirmeyi reddettiğini, ortaklık etmiş bulunduğu konferanslarda alıcı ve foto olması biçiminde metinlerini müşterek başkasına okuttuğunu aktardı.
