Kahramanmaraş
AA muhabirinin türlü kaynaklardan derlediği bilgiye göre, Maraş'ta Milli Mücadele'nin simgesi biçimine mevrut ve mazot sattığı düşüncesince "Sütçü İmam" şekilde aşina ulusal kahraman, Fevzipaşa (Bektutiye) Mahallesi'nde 1872'de dünyaya geldi.
Babası "Kireçcioğulları"ndan Ömer Efendi, anası "Tiyeklioğulları"ndan Emine Hanım bulunan Sütçü İmam, Uzunoluk Camisi'nde fahri şekilde imamet yaptı.
Kentin obstrüksiyon edilmiş bulunduğu çevrim 31 Ekim 1919'da düşmana önceki kurşunu sıkan Sütçü İmam, düşmanın kovulmasından sonradan belediyede işe başladı ve Maraş Kalesi'ndeki topun idaresi de ona bırakıldı.
Abdülmecit hükümdar olunca 101 parça ferde alaşağı etmek düşüncesince kaleye çıkan ve barutun biberli alması kararı bedeninde yanıklar oluşan Sütçü İmam, kaldırıldığı Alman Eğitim Hastanesi'nde 25 Kasım 1922'de yaşamını kaybetti. Üç kız, müşterek koca evladı bulunan Sütçü İmam, Çınarlı Camisi Mezarlığı'na defnedildi.
Sütçü İmam adına, önceki kurşunun atılmış bulunduğu Uzunoluk Meydanı'nda müşterek abide ve çeşme, Kıbrıs Meydanı'na Kurtuluş Anıtı yaptırıldı. 1980'den sonradan Sıkıyönetim Komutanlığınca Sütçü İmam'ın Çınarlı Camisi avlusundaki mezarı türbe biçimine getirildi.
Kahramanın adı, şehirde Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi ile mahalle, cadde, çıkmaz ve okullarda yaşatılıyor.
Akademik icraat ilkin kazanmak üzere, Sütçü İmam yerine merkum yüzlerce betik ve sütun bulunuyor. Kahramanmaraş Kurtuluş Destanı Panorama Müzesi'nde genel görünümlü (3D) hususi çizik resimler, enerji ve neva efektleriyle anlatım edilen Sütçü İmam olayı hafızalardaki yerini koruyor.
Kaynaklara göre, Maraş'ın obstrüksiyon girişimi 22 Şubat 1919'da İngiliz obstrüksiyon kuvvetlerinin Albay Max Andriyo komutasında şehre girişiyle başladı. Maraş, 8 ay devam eden İngiliz işgalinden sonra, 29 Ekim 1919'da Fransızlar çeşidinden obstrüksiyon edildi.
Şehrin Fransızlar çeşidinden obstrüksiyon edildiğinin devrisi haset başı dumanlı Ermeni askerlerinin hamamdan çıkan hanımlara tecavüz yazar "Burası bundan sonradan Fransız ülkesi oldu, Fransa'da çarşafla gezilmez." derken hanımlar da acı atarak "Yok mu müşterek insaf eli!" diyerek iane çağırır.
Ortamı razı etmek ve hanımları örtbas etmek talip Çakmakçı Said ve arkadaşları Ermeni askerlerince vurularak yere düşmüş bulunduğu tam fahri imamet meydana getirdiği mescidin altındaki dükkanda mazot satan Sütçü İmam, tabancasını alarak düşmana erinç önceki kurşunu 31 Ekim 1919'da ateşledi.
Torunu dedesini anlattı
Sütçü İmam'ın torunu Göksun Devlet Hastanesi Başhekimi Op. Dr. Alaattin Türkkorur, AA muhabirine, dedesinin vefatının üstünden 99 sene geçtiğini fakat Sütçü İmam ruhunun, Türk milletinin değme müşterek ferdinde yaşamaya bitmeme ettiğini söyledi.
Türkkorur, Sütçü İmam'ın 40 torunundan biri olduğunu, yaşamının değme aşamasında bunun gururunu yaşadığını, ona müstahak müşterek torun kazanmak düşüncesince de güç harcama ettiğini belirtti.
Türk milletinin değme neferinin Sütçü İmam'ın birer torunu olduğuna inandığını aktaran Türkkorur, "Edirne'nin Keşan ilçesinde asteğmen şekilde fariza yaptığım tam müşterek toplulukta Sütçü İmam'ın torunu olduğumu söyleyince kâffesi mağaza ayağa kalktı. Kimileri ağladı kimileri kucakladı. Yani Sütçü İmam'ın torunu olmaktan ötürü ister şehrimizin bünyesinde ister etraflı Türkiye'de milletimiz çeşidinden daim başlangıç tacı edildik." diyerek konuştu.
Sütçü İmam vakasının unutulacak yahut es geçilmeyecek derece ehemmiyetli olduğuna ayraç fail Türkkorur, büyükbabası olmasa üstelik Sütçü İmam ile alım çalım duyacağını tabir etti.
Dedesinden bahsederken sesi ışıldamak ve duygularına bilgili olamayan Türkkorur, şu halde bitmeme etti:
"Herkesin müşterek mermi yememek düşüncesince saklandığı gizlendiği müşterek zamanda, askerlerin önüne çıkmamak düşüncesince yöntemini değiştirdiği müşterek sürede çıkıp Türk namusuna, Müslüman kadının peçesine el atan Fransız ve Ermeni askerlerine tabanca çekip onları çarpmak bedava müşterek bilinçlilik değil. 'Ne olacak müşterek silahı hacısı hocası sıkıyor' denilebilir ama o ortamı düşünecek olursak, bunun aşırı şişman müşterek olay olduğunu, bu kurşunun hemen oradaki Fransız askerine yada Ermeni askerine değil gerisindeki şişman müşterek ülkeler topluluğuna, düşünce, düşünüm ve yöntem topluluğuna atılmış müşterek mermi bulunduğunu düşünüyorum."
Atılan mermi Anadolu'da dayanma kıvılcımını ateşledi
Atılan kurşunun hemen Maraş'ın kurtuluşu düşüncesince müşterek punt olmadığını Anadolu'da da müşterek kıvılcımın başlamasına bozukluk olduğuna inandığını özetleyen Türkkorur, olayların hemen görünmüş bulunduğu kısmıyla değil değme yönüyle gitmek icap ettiğini vurguladı.
İşgal edilen Anadolu topraklarının kurtuluşunun fitilini ateşleyen Maraş Milli Mücadelesi'nin dünyada eşine az rastlanan müşterek alplık destanı bulunduğunu özetleyen Türkkorur, laflarını şu halde sürdürdü:
"Bütün Anadolu obstrüksiyon altında düşmanlar değme müşterek köşeyi tutmuş. Müslüman insanımıza, hanımlarımıza değme yerde cehennem azabı var. Ölüm, kalım, yaralanma ve tezellül var. Bunları bu ulus yaşadı. Bu kurşunun hemen o dü bacımıza, annemize değil etraflı Müslüman Türk kadınlarının namusunun kurtuluşuna punt bulunan müşterek mermi bulunduğunu düşünüyorum. Bunun kâffesi evren çapında da düşünülmesini aşırı dilek ediyorum. Yani Müslüman Türk hanımının namusuna uzanan el, değme yerde ve değme devir bu düşünüm ve endişe yaşadıkça kırılacaktır ve katiyen o başkaları güzel olamayacaktır."
Türkiye'nin verilen kalmış bulunduğu yıldırı vakaları karşısında şişman başarılar elde ettiğine dikkati çekici Türkkorur, "Türk ordumuzun ve bu 15 Temmuz'da bulunan kalkışmanın akamete uğratılması düşüncesince meydana getirilen kahramanlıkların Ömer Halis Demir üzere Fethi Sekin üzere elan kaç tanınmayan kahramanların değme birinin müşterek Sütçü İmam bulunduğunu düşünüyorum. Bunları da gördükçe aşırı övünç ediyorum. Dedemin ruhu yaşıyor diyerek seviniyorum. Bana nasip olmadı diyerek ihtimal üzülüyorum ama onlara nasip bulunduğu düşüncesince de seviniyorum. Nice Sütçü İmam'lar gizlidir. Allah anca müşterek hatırat ister etmesin diyerek afsun edelim ama ister olduğunda da Sütçü İmam'lar çıkaracaktır bu ulus çıkarır da hamdolsun." diyerek konuştu.
Maraş Milli Mücadelesi
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi (KSÜ) Mustafa Kemal Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölümü Başkanı Doç. Dr. Cengiz Şavkılı da Fransız askerlerinin hamamdan çıkan Türk kadınlarının peçesini açmaya adım etmesi kararı Sütçü İmam'ın silahını ateşlemesiyle Maraş Milli Mücadelesi'nin başladığını hatırlattı.
Yaşanan bu vakada Türk hanımının peçesine uzanan elin Sütçü İmam çeşidinden kırıldığını vurgulayan Şavkılı, olayın peşi sıra Ermenilerin Sütçü İmam'ın ardına düştüğünü fakat kâffesi aramalarına karşın bulamadığını aktardı.
Sütçü İmam hadisesinin Maraş Milli Mücadelesi'nde ünlü müşterek direnişin başladığı gündüz bulunduğunu aktaran Şavkılı, şunları tabir etti:
"31 Ekim 1919 tarihinde Maraş'ın alp müşterek evladı bulunan Sütçü İmam, işgalci Fransız ve Ermeni saldırganlara erinç Türk'ün dürüstlük ve şerefine uzanan murdar elleri kırmış, Milli Mücadele'nin önceki kurşununu atarak bu mübarek mücadelenin fitilini ateşlemiştir.
Sütçü İmam'ın attığı önceki mermi Maraş'ta 72 gündüz sürecek bulunan müşterek mücadeleyi başlatırken, Maraş halkı kadını, erkeği, genci, yaşlısıyla biricik müşterek canevi olmuştur. Sütçü İmam olayı ayrımsız sürede Maraşlıların kemikleşmiş cesaretinin, yiğitliğinin en seçme halde ortaya konulduğu gündür. Maraş halkının bu cesareti, Sütçü İmam'ın şahsında kader etmiştir. Bugünden sonradan kaç yiğitler Sütçü İmam'ın açmış bulunduğu bu yoldan mübarek müşterek mücadeleye kalkışmak için, meydanlara çıkmışlar, Fransız ve Ermenilere erinç 'Maraş bizlere kara yer olmaksızın düşmana gülizar olmaz' parolasıyla amansız müşterek muharebeye girişmişlerdir."
Sütçü İmam olayının, İstiklal Mücadelesi'nde şişman müşterek devletin yüksek tabanca gücüne karşı, şişman imkansızlıklar içre varını yoğunu, canını, kanını ve değme şeyini hürriyet ve istiklal uğrunda gözünü kırpmadan sağlayan müşterek halkın boy yazdığı müşterek günün habercisi olduğuna ayraç fail Şavkılı, o gündüz kâffesi insanlığı hayrete düşürecek müşterek mevcut mekanizma mücadelesine girişildiğinin altını çizdi.
Şavkılı, Sütçü İmam'ın cesurluk ve kahramanlığın biricik müşterek timsali bulunduğunu vurgulayarak, "Sütçü İmam attığı önceki kurşunla zalime kaşı mazlumun birlikte durmuş, O'nun bu hareketi hemen Maraşlılara değil kâffesi mazlum milletlere düş deposu olmuştur. Hiç işkil bulunmayan ki, binlerce salname ecdadımızın namusunu koruyan, zalime erinç 'dur' diyen Sütçü İmam'ın ruhu bu zamanlarda de hepimize enerji tutacaktır." ifadelerini kullandı.
