İstanbul
Kaya kardeşler, şişman çikolata fabrikalarının, muhallebicilerin ve çörek firmalarının dev kazanlarını onarıyor, kazanların aşınan diplerini kesip acemi dipleri ilave edip kaynatıyorlar.
Kaya kardeşlerin zamanı handaki mesailerine AA muhabiri şahitlik etti.
Küçükpazar'da Arnavut kaldırımı taşlarında yürürken zamanı Ali Paşa Han'a yaklaştıkça geçmiş çekiç sesleri duyuluyor.
Hanın içine girdikten sonraları ise dü menfez odadan oluşan kazan tamir ustalarının babalarından kalma dükkanı, sizi karşılıyor.
İki kardeş, kazanlar üstünde çalışırken, kapının uğrunda de kazanları almaya mevrut malikleri bekliyor.
Bir tarafta Ali Paşa Han'ın zamanı dokusu, öteki tarafta ise dev kazanların tokmakla buluşmuş olduğu ses...
Saat mefhumu sıfır kazan tamir işinde, ara sıra saatlerce iş olmuyor, ara sıra ise pastacılar, muhallebiciler sıraya girerek bozulma ergin kazanları ustalara gösteriyor.
Kazan kalıbının gergin bölümü üstünde etkin Osman ve Hakan Kaya, ürünün niteliğine gereğince kazana eşme yapıyor. Dip kısımları çıkan kazanlara acemi dipleri kaynakla yapıştıran Kaya kardeşler, hâlâ sonraları en ehemmiyetli fasıl bulunan vuruş işlemine geçiyor.
Çeşitli boyutlarda ve ağırlıktaki tokmaklarla ve çekiçlerle kazanı tokatlayarak şekillendiren ustalar, derinliğine müddet tokmak sesinin altında el işçiliğini sergiliyor.
Kazanlarla buluşan tokmak seslerinin yükseldiği zamanı eğlek içerisinde, Kaya kardeşler senelerdir bu işi isteyerek yapıyor.,
Dev kazanların tamirini özne Kaya kardeşlerin dizge hikayelerinin kökeni, ortak Rum ustaya dayanıyor.
1946 senesinde babaları Mehmet Kaya, Philip isminde ortak ustanın yanı sıra şakirt namına çalışmaya başlar. 1973 senesinde Philip eli uz Yunanistan'a giderken dükkanı Kaya kardeşlerin babaları bulunan Mehmet ustaya devreder. Daha sonraları ağababa Kaya, oğlanları Osman ve Hakan'ı yanı sıra şakirt namına yetiştirmeye başlar.
Babalarının yanı sıra ıvır zıvır yaşta çıraklığa süregelen Kaya kardeşler, kısaca 40 senedir bu mesleği yapıyor.
"Artık şakirt yetişmiyor"
Liseyi bitirdikten sonraları babasının yanı sıra çalışmaya başladığını kail ağa Osman Kaya, "Babam bu mesleği Philip ustadan, ego de babamdan öğrendim. Babam Trabzon Maçka'dan buraya gurbete geliyor ve çalışmaya başlıyor. Babam ölüm ettikten sonraları kardeşimle çalışmaya bitmeme ediyoruz. Ancak bundan böyle şakirt yetişmiyor. Bizden sonraları bu işi meydana getirecek kimesne yok. İstanbul'da kazan tamircisi çabucak beş altı toprak kaldı." ifadelerini kullandı.
"Kazanların ebatları kısaca 50 kilo pişirecek halde olabiliyor"
Kardeşlerden Hakan Kaya, mesleğin emekli yönleri olduğunu, ciddi kazanları kaldırmanın, eşme yaparken ışığın hücre verdiği hastalıkların menfaatlerini zorladığını dile getirdi.
Kaya, "Burası 60 yıllık ortak işletme. Dolayısıyla burayı bilici nice insanoğlu var, ayrıca tercih ettiğimiz telefon üstelik aynı. İnsanlar bizi biliyor ve birbirlerine haber ediyor. Yaptığımız iş de müşteriyi kıvançlı ediyor. Zaten ev ürünü iş de yapmıyoruz, genel anlamda şişman firmalara seslenme ediyoruz. Kazanların ebadı kısaca 50 kilo pişirecek halde olabiliyor, hâlâ şişman boyutlarda da olabiliyor. Verilen siparişe gereğince değişiyor. Ürünün ebat ve türüne gereğince ara sıra onarımı ortak hafta sürüyor, kimi ise ortak günde bitiyor." sanarak konuştu.
Artık şakirt yetişmediğini aktaran Kaya, bu işe mecbur kimsenin olmadığını, evlatlarının da darülfünun okuyup öz mesleklerine yöneldiklerini kaydetti.
Kazanlara meydana getirilen işlemler kendince bilgelik sağlayan Kaya, şunları söyledi:
"Bakırın hâlâ metin bulunduğunu biliyoruz. Biz öz evimizde hala bakır kullanıyoruz. Bakırı kullandıkça aşınmalar meydana gelir. Bu sebepten dolayı o kazanları bizlere tamire getiriyorlar. Gelen kazanın aşınan bölümünü kesiyoruz, çıkarıyoruz. Ona gereğince acemi yoğun ayarlıyoruz. Tırnak dediğimiz nesne var. Altı düşüncesince keski kesiyoruz ve kazana kurup takma ediyoruz, sonraları da kaynatıyoruz. Sonra da kalaya gönderiyoruz ve sonrasında alıcıya teyit ediyoruz."
