Ankara
İngiltere'nin Ankara Büyükelçisi Dominick Chilcott, eserlerinin üstünden 400 sene eski bulunmasına karşın İngiliz saz şairi ve edip William Shakespeare'in Türkiye'de temaşa ve klasiklerle ilgilenen sevenlerinin bulunduğunu belirterek, "Metne sadık, izafi kendisine muasır dille işlenmiş birlikte çeviriyle Shakespeare'i Türkçe duymak, hâlâ elleme anlamanızı sağlayabilir." dedi.
12. Uluslararası Şefika Kutluer Festivali kapsamında "Shakespeare ve Müzik" temasıyla dün başkentte planlı konserde Devlet Sanatçısı Kutluer'e Shakespeare'in sonelerini okuyarak zevcelik fail Büyükelçi Chilcott, gökçe yazın tutkusunu AA muhabirine değerlendirdi, isimli sanlı şairin 18. Sone'sini seslendirdi.
Chilcott, birlikte iki hafta eskiden görüşmelerinde, eli uz flavta sanatçısı Kutluer'in düzenlenecek festivalde musiki ve Shakespeare'in kimi eserlerinin birlikte arada sunulacağı birlikte aktiflik planından bahsettiğini anlattı.
O toplantıda kendisine, er Barok devri müziğinin sunulacağı bu konserde Shakespeare'den şiirler okuyup okumayacağının sorulması üstünde Chilcott, kulağa aşırı başarılı mevrut bu teklifi ikrar ettiğini söyledi.
"19. yüzyıl, birlikte açıdan romanın İngilizcede filizlendiği birlikte dönemdi"
İngiliz edebiyatını varlıklı birlikte tuval kendisine niteleyen ve gökçe yazın arzusunun aşırı değişik dönemlere müteveccih bulunduğunu kail Chilcott, edip J. R. R. Tolkien'in Yüzüklerin Efendisi yapıtı denli hayalî edebiyata nazarıitibar duyduğunu belirtti.
Çocukken Narnia Günlükleri'nin yazarı Clive Staples Lewis'i sevdiğini özetleyen Chilcott, "J.K. Rowling de sevdiğim yazarlardan. Onun Harry Potter romanları, bebek kitapları kendisine bilinse de muazzamdır. Bence ilkin serinin üçüncü romanı Azkaban Tutsağı, akıbet yılların en elleme romanlarından biri." dedi.
Chilcott, Douglas Adams'ın, dünyanın uzaylılar çeşidinden bulunmayan edilmesine az birlikte devir kaldığında yaşanmış bulunan maceraları fars unsurlarıyla husus düzlük Otostopçunun Galaksi Rehberi isimli bilgi çatı serisini de aşırı sevdiğini belirterek, 20'li yaşındayken birlikte Türkçe sınavında karşısına çıkan "En sevdiğiniz edip kimdir?" sorusuna verdiği yanıtın Jane Austen bulunduğunu anlattı.
Austen'ın romanlarını hala aşırı sevdiğini kail Chilcott, "19. yüzyıl, birlikte açıdan romanın İngilizcede filizlendiği birlikte dönemdi. Jane Austen'ın beraberinde George Eliot da var. Onun Middlemarch yapıtı ihtimal de kâffesi zamanların en iri romanıdır. Charles Dickens da bire birlikte çağda eserleriyle ön plana çıkıyor. 19. çağ yazarlarından Anthony Trollope'u da severim." sanarak konuştu.
Chilcott, sevilmiş olduğu muasır edipler ortada zamanı hikâye yazarları Bernard Cornwall ve Patrick O'Brien'ı sıralayarak William Boyd'un eserlerini de sevdiğini belirtti.
Edebiyatta birlikte iki asırlık devir dilimine bakılınca değişik alanlarla karşılaşıldığını vurgulayan Chilcott, yegâne birlikte devre yahut adalet odaklanmaktan ziyade, aralarından intihap yapılabilecek bu işaret çeşitliliğine dikkati çekti.
"Düzyazıları da koşuk gibi"
Chilcott, Shakespeare'in eserleriyle meslek yıllarında planlı müsamerelerde gösteriş alarak tanıştığını belirterek "Elbette öğüt olarak, sınavlarım düşüncesince de okudum ve bu bana, 400 sene genişliğinde evvela yazan birinin İngiliz dilinde elbette akıbet adım dobra birlikte obje üretebildiğine ilişkin birlikte düşün verdi. Biliyorsunuz, dizelerini kentet seslem ölçüsüyle yazıyor. Üstelik kimi birtakım düzyazıları da koşuk gibi." sanarak konuştu.
Shakespeare'in dili düzgün halde dobra ve üreteç kullanabildiğine dikkati çekici Chilcott, 400 sene öncenin İngilizcesinde kaleme tahsil edilen bu eserlerin anne dili İngilizce bulunan birisi düşüncesince de bedava olmadığını belirtti.
Chilcott, "Biraz zor, odaklanmanız gerek. Çünkü lisan o günden buyana 400 sene ilerledi. Ancak hala anlaşılabiliyor, kısaca az buçuk efor gerektiriyor. Sonuçta Çince değil ve ya olanaksız değil. Okuyarak, onun metinde dediği şeyle çalışır olmanın tadını çıkarabilirsiniz." değerlendirmesinde bulundu.
"Shakespeare'in bugün hala söyleyecekleri var"
Chilcott, Hamlet, Romeo ve Juliet, On İkinci Gece denli temaşa oyunlarının yılgı hikayeler bulunduğunu belirterek "Karakterlerin duyguları, oyunlardan çıkarılacak dersler adamlık haliyle direkt ilişkili. Ve aradan sabık 400 yılda adamlık kûhi aşırı değişmedi. Bu sebeple (eserlerde) bugüne de dersler var." sanarak konuştu.
Shakespeare'in, Venedik Taciri oyununda şefik Yahudi karaktere arazi verdiğini, Kuru Gürültü oyununda hanımlara çelimli roller biçtiğini hatırlatan Chilcott, Shakespeare'in eşitlikçi yanına ve öz çağında kimi mevzulara saha okuyan eserlere imza attığına dikkati çekti.
Chilcott, eserlerin bundan dolayı bugünün kari ve seyircisine seslenme ettiğini belirterek "Macbeth'teki istek ve ihtirası, Hamlet'teki manzara kırıklığını, gayz ve depresyonu ele alırsak, Shakespeare'in bugün hala söyleyecekleri var. Ve söyleyeceklerini aşırı dobra dile getiriyor." ifadelerini kullandı.
"Türkiye'de Shakespeare'in tiyatroyla, klasiklerle ilgilenen sevenleri var"
Türk kari ve seyircilerin Shakespeare'e beğenisini değerlendiren Chilcott, Shakespeare'in endirekt ve ya direkt tanındığını, örneklerle anlattı.
Chilcott, Shakespeare'in yazdıklarının muasır kültürde nice eseri, filmi ve oyunu etkilediğini anlatım ederek aşırı yüzü sıcak birlikte film bulunan Aslan Kral'ın, esasta Hamlet'in hikayesinin değişik birlikte versiyonu olduğuna ve Türkiye'de Batı Yakası'nın Hikayesi kendisine bildik müzikal filmin de Romeo ve Juliet'in öyküsünü yansıttığına dikkati çekti.
Shakespeare'in oyunlarına revan ve şiirlerini okuyanların yazarla direkt kelep kurduğunu dile getiren Chilcott, eserlerin Türkiye'de aşırı elleme çevirilerinin bulunduğunu belirtti.
Chilcott, "Türkiye'de Shakespeare'in tiyatroyla, klasiklerle ilgilenen sevenleri var. Ana dili İngilizce olanlar düşüncesince Shakespeare'i anlamanın çetin olabileceğinden bahsetmiştim. Ancak metne sadık, izafi kendisine muasır dille işlenmiş birlikte çeviriyle Shakespeare'i Türkçe duymak, hâlâ elleme anlamanızı sağlayabilir." sanarak konuştu.
Chilcott'tan Shakespeare'in 18. Sone'si: "Seni birlikte yaz gününe taklit etmek mi, ne gezer?"
Shakespeare'in İngilizceye toy kelimeler ve doğurucu deyişler de katığını özetleyen Chilcott, eserlerdeki çelimli benzetmelere dikkati çekerek, Shakespeare'in 18. Sone'sini İngilizce okudu.
Sone 18, Türkiye'nin civar Kültür Bakanı Prof. Dr. Talat Halman'ın çevirisiyle şu dizelerden oluşuyor:
"Seni birlikte yaz gününe taklit etmek mi, ne gezer?
Çok hâlâ güzelsin sen, aşırı hâlâ cana yakın:
Taze tomurcukları kaba rüzgârlar örseler,
Kısacıktır süresi yeryüzünde birlikte yazın:
Işıldar göğün gözü, yakıt genişliğinde sıcak,
Ve kalın pıtrak sonucu da yaldız düşer yüzünden;
Her güzel, güzellikten er geç mahrum kalacak
Kader ve ya varlığın bozulması yüzünden;
Ama hiçbir solmayacak sendeki ebedî yaz,
Güzelliğin yitmez ki katiyen imkânsız ki hurda;
Gölgesindesin sanarak ecel afi satamaz
Sen çağları aşarken bu layemut satırlarda:
İnsanlar dem alsın, gözler görsün elverir,
Yaşadıkça şiirim, sana da avlu verir."
Chilcott, Shakespeare'in sonelerinde 5'li seslem ölçüsü kullandığını ve değme dizede 10 hecenin arazi aldığını hatırlatarak 14 dizelik bu eserlerin derneşik birlikte uyak şemasında yılgı mecazi anlamlar barındırdığını belirtti.
İngiltere'de yaz günlerinin de çoğunlukla bulutlanmış bulunduğunu kail Chilcott, Shakespeare'in bu dizelerde aşkını birlikte yaz gününden hâlâ iyi, temelli ve deli dolu bulunduğunu dile getirdiğini anlattı.
"İyi sermek kupkuru düşünmeyle bağlantılı"
Chilcott, kendisinin de 15 yaşında hacısı hocası genişliğinde sevda şiirleri yazdığını güçlükle üniversitedeyken koşuk yazmayı bıraktığını belirterek rolü nedeniyle daima sahra yazdığını fakat bu yazılarda aşırı bürokratik görünmemeye çalıştığını söyledi.
Büyükelçi Chilcott, "İyi yazmanın ehemmiyetli ve kupkuru düşünmeyle irtibatlı olduğuna inanıyorum. Eğer kendinizi bariz ve elleme halde anlatım etmeye çalışırsanız, bu sizi sorunları hâlâ kupkuru düşünmeye zorlar, elleme neticelere ulaştırır. Yaratıcı edip olmasam da birlikte dış ilişkiler uzmanı kendisine bu mevzuda efor göstermenin ehemmiyetli bulunduğunu düşünüyorum." sanarak konuştu.
