Hayalet ağlar kükremek kaplumbağalarına ahiret yolculuğu saçıyor

Ankara

Deniz kaplumbağalarının yaşamı, akıbet 70 yılda plastik atıklar, arz yağı sızıntıları, ısıl santrallerin yarattığı pislik ve toptan hava değişikliği zımnında zılgıt dibine girdi.

Balıkçıların, avlanırken kayalıklara takıldığı düşüncesince suda boşamak mecburiyetinde kalmış bulunduğu ağlar "hayalet ağ"lara dönüşürken, çokluk canlıları düşüncesince ahiret yolculuğu saçmaya bitmeme ediyor.

Uzun seneler akıntıyla arazi muhavvil ve önüne mevrut herhangi birlikte canlıyı avlayan fantom ağların, amme kurumları ve gönüllüler çeşidinden toplansa da önüne geçilemiyor. Denizden çıkarılıp üstündeki geberik canlılara bakılınca tesirinin şimdi da kesin görüldüğü fantom ağlar, plonjon turizmi düşüncesince de riziko barındırıyor.

Anadolu Ajansı (AA) muhabiri Muğla, Hatay, Adana, Antalya, İstanbul ve Rize'de değişik çevresel tetkikat tay tay arabası Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi (DEKAMER), Samandağ Çevre Koruma ve Turizm Derneği (SAÇEVKO) ve Dünya Doğayı Koruma Vakfının (WWF) 2 salname verilerini derledi.

Projenin görselleri ise çokluk kaplumbağalarının analıkızlı piyasası bulunan Türkiye'nin en günindi kıyısı İztuzu ve en şarki noktası Samandağ sahili ortada Anadolu Ajansı (AA) fotoğraf muhabirleri Özge Elif Kızıl ve Şebnem Coşkun'un 4 ay devam eden çalışmasıyla yük dibine alındı.

Çekimler, denizlerin kadim canlıları çokluk kaplumbağalarının yaşamlarının çevresel kirlilikle derece derece şimdi kazalı birlikte seyahate dönüşen yaşamlarını gözler önüne serdi.

DEKAMER'in akıbet dü salname verilerine göre, 231 geberik çokluk kaplumbağası Akdeniz sahillerine vurdu. Ayrıca DEKAMER'e iyileştirme düşüncesince getirilen 95 çokluk kaplumbağasının 56'sı denizsel bölgeye arka dönerken, 39'u yaşamını kaybetti.

Balıkçılık faaliyetleri zımnında vurulan 26, çokluk taşıtı çarpması kararı 7, kasti yaralamalar ile 6 ve saf nedenlerle 18 çokluk kaplumbağası DEKAMER'e getirilerek rehabilitasyona alındı.

"Hayalet ağlar kaplumbağalar düşüncesince sorun"

Türkiye'de çokluk kaplumbağaları düşüncesince nice çırçıplak maşer kuruluşu çeşidinden icraat yürütülüyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı Su Ürünleri Genel Müdürlüğü ile eş düzentileme işleyen WWF'nin faaliyetlerine dair bilgiler aktaran, vakfın Türkiye Denizler ve Yaban Hayatı Program Müdürü Ayşe Oruç, alıngan çeşitler ortada arazi meydan çokluk kaplumbağalarının balıkçı ağlarına yakalanmasının bu çeşitler düşüncesince şişman dava bulunduğunu dile getirdi.

"Balıkçılar çağ geçtikçe çokluk kaplumbağalarına hassasiyetle yaklaşıyor." diyen Oruç, Akdeniz havzasındaki alıngan çokluk canlılarına müteveccih sürdürülen Med Bycatch Projesi kapsamında, trol ağlar ve ıvır zıvır ölçekli balıkçıların kullandığı ağların led lambalar kullanılarak, hedeflenmeyen türlerin ağlardan uzaklaştırılmasına dair icraat yürüttüklerini kaydetti.

WWF'nin fantom ağlarla ilişik emek harcamaları olduğunu, mevzuyla ilişik arka transformasyon evresinde temelli analizör çıkmak düşüncesince çalışmalara bitmeme ettiklerini tamlayan Oruç, şu detayları verdi:

"Bunlar baş döndürücü güç işler. Denizin altında idman ağır ve hepsi çalışamaz. Su altında o işi yapabilme eğitiminizin de olması gerekiyor. Çok şişman ağlar düşüncesince muktezi teknenizin, ekipmanınızın olması gerekiyor. Hayalet ağlarla ilişik yaygınlaştırmak istediğimiz fikirlerden birlikte tanesi 'hayalet ağlar ağı' kurulması. Yerel yönetimlerin behemehâl zarfında olması gerekiyor. Balıkçılık Su Ürünleri Genel Müdürlüğünün domestik birimleri işin zarfında ve kamudan müsaade almadan bu işleri yapamıyorsunuz. Yetkili kurumlardan çırçıplak maşer kuruluşları birlikte ucundan tutabilir, bu ağların geliştirilmesine dayanak olabilir."

J hile adına C olta

DEKAMER Başkanı Prof. Dr. Yakup Kaska da kaplumbağaların, balıkçılık faaliyetlerinin yapıldığı ortamda ağlara takılmamasını beklemenin baş döndürücü kabil olmadığını vurguladı.

Kaska, ağlara çokluk kaplumbağası takıldığında neler yapılması icap ettiğini balıkçılara anlattıklarını dile getirerek, "Balıkçılara, ağda yığılmış biçimde kaplumbağa gördüklerinde yaşamını kaybetti zannedip denize atmamalarını söylüyoruz. Kafası aşağıda, pöçük tarafı yukarıda olacak biçimde muz tanklara koymalarını ve bizlere elden salık vermelerini istiyoruz. Bu hayvanların şişman çoğunluğunu kurtarabiliyoruz ve bu yaptığımız en ehemmiyetli faaliyetlerden biri." dedi.

Kaska, balıkçıların oltalarını "J" halinde kullandıklarını ve bunların çokluk kaplumbağalarının ağzına şimdi havadan takıldığını anlatarak, bu mevzuda bitirdikleri çalışmada "C" halinde ucu az buçuk şimdi katlı bulunan hile kullanımını boşamak istediklerini, bunların kaplumbağaların ağzına takılmayacağını söyledi.

Yeni birlikte infaz kendisine ağlara yeşil enerji taktıklarını tamlayan Kaska, yeşil ışıkla çokluk kaplumbağalarını çokluk içerisinde uyararak, ağlara takılmalarının önüne geçmeye çalıştıklarını tabir etti.

Diğer birlikte dava da "misina"

DEKAMER Başkanı Yakup Kaska, çokluk kaplumbağalarının yaşamış bulunduğu problemlerden birinin de misina dolanması ve misina yutmaları olduğuna ayraç ederek, şayet misinaların ucunda kanca olmadan tedavilerinin şimdi havadan bulunduğunu söyledi.

Kaska, kaplumbağaların yuttuğu misinaların ucunda hile iğnelerinin de olabildiğini, bu iğnelerin baş döndürücü ıvır zıvır olması yerinde asidik tagaddi ile korozyona uğrayıp, midede çürüyüp gidebildiğini kaydetti.

Yakup Kaska, oltaların saplanması kararı misinanın bumbar düğümlenmesine kez açması yerinde ise kaplumbağaların yaşamını kaybettiğini vurguladı.

Büyük oltaların kaplumbağalara takılması yerinde cerrahi dizi eylem gerçekleştirmek mecburiyetinde kaldıklarına dikkati çekici Kaska, "Misinalar, kaplumbağalara şişman dokunca veriyor. Midenin madun kısmındaysa hayvana baş döndürücü birlikte tomar dokunca vereceğimiz düşüncesince dahil etmiyoruz fakat kemirmek borusu ve midenin baş kısmındaysa, salim tarafa yahut sol tarafa yakınsa kasık alanından dizi eylem yapılarak, kaplumbağayı oltadan kurtarıyoruz." ifadelerini kullandı.

Yakup Kaska, Eylül 2021'de Fethiye'de yurttaşlar çeşidinden mevcut ve bölge yaralanması ve misina yutması yardımıyla otama dibine alınan, "Ufuk Duru" adı sunulan yeşil çokluk kaplumbağasının DEKAMER ekiplerince otama dibine alındığını anlattı.

Kaska, kaplumbağanın röntgeninde 7 kanca mevcut birlikte misina belirleme ettiklerini ve tamamı tedavilere karşın birlikte dü ay sonraları yaşamını yitirdiğini belirtti.

Deniz kaplumbağalarının yüzgeçleri kopartılıyor

Veteriner Koray Kabadayıoğulları da çokluk kaplumbağalarının balıkçı ağlarına takıldığında yüzgeçlerinin kopabildiğini yahut başta yüzgeçlerin koparılmaya çalışıldığını söyledi.

Kabadayıoğulları, Midas adlı 8-10 yaşında birlikte kaplumbağayı otama dibine aldıklarını zorla derinliğine müddet yaşama tutunamadığını kaydederek, "Midas, bizlere ulaştığında üstünden baş döndürücü devir geçmişti ve yüzgeçlerinin fay uçları, kesildiğini gösteriyordu. Eğer birlikte misinaya dolanmış olsaydı yahut birlikte fantom ağa asılmış olsaydı yüzgeç şimdi aklık biçimde ampute evet ve kopardı. Maalesef Midas’ın dü ön yüzgeci koparılmıştı. Zaten gözünün de gitmiş olması onun çarpış aldığını gösteriyor." niteleyerek konuştu.

Turistler besliyor, bölge pervaneleri dokunca veriyor

Uzmanlar, Akdeniz'in korku altındaki türlerinden çokluk kaplumbağalarının yaşamını tehlikeye atan birlikte öbür unsurun ise bölge pervaneleri olduğuna dikkati çekiyor.

Muğla'nın Ortaca ilçesine dair Dalyan bölgesindeki biçim üstünde Dalyan Tekne Kooperatifine dair kestirmece 500 bölge bulunuyor ve bu tekneler çağ içerisinde yüzlerce evcil ve ecnebi turisti ağırlıyor.

Tekne volta programlarda caretta caretta kumsalı kendisine da aşina İztuzu kumsalına geziler de yapılıyor. Yasaklanmasına karşın tuğra eklenmiş bulunan turistler, caretta carettaların baş döndürücü sevilmiş bulunduğu gökçe yengeçleri satın alarak onları bu yengeçlerle besliyor.

Kanalda gökçe yengeçleri kemirmek düşüncesince birleşen caretta carettalar teknelerin pervanelerine takılarak yaralanıyor yahut ölüyor.

DEKAMER Başkanı Yakup Kaska, çokluk kaplumbağalarının bu denli bölge ve momentum motorunun bulunduğu yerde yaralanmasının mübrem bulunduğunu vurguladı.

İztuzu sahiline mevrut turistlerin kaplumbağaları değerlendirmek istedikleri düşüncesince onları gökçe seretan ile beslemesiyle çokluk kaplumbağalarının adeta evcilleştirildiği uyarısını işleyen Kaska, şunların kaydetti:

"5-10 ekü kahve parası vererek sönümsüz o kaplumbağalar, teknelerin çevresinde dönerek dolaşmaya başlıyorlar ve hayvan bilimi da bu tagaddi sistemine alışınca, 'dün beni beslemiştin, bugün beni sebep beslemiyorsun' davranışıyla alanda yüzen bireylere ıvır zıvır ısırıklar atmaya başlıyorlar. Biz, bu yüzden mezun Bakanlık, Valilik gözetiminde de girişimlerde bulunarak, turistlere kaplumbağa açıklamak düşüncesince hizmetçi faaliyetlerini yasakladık. Ancak elbette hakeza alışkın bulunan kaplumbağaların elden saf tagaddi sürecine geçmediklerini de biliyoruz. Kaplumbağaları denizde kafeslerin içerisinde saf tagaddi sürecine yayıncı sara rehabilitasyonlarını sağlıyoruz."