Muğla
Antik şehirde icraat örümcek Pamukkale Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halil Kumsar, AA muhabirine, hafriyat bilimsel verilere mucibince milattan sonraları 4. yüzyılda meydana mevrut iri müşterek deprem kararında Stratonikeia'nın nice yapısında ciddi hasar meydana geldiğini söyledi.
Kentin, tarihin muhtelif dönemlerinde yaşanmış olan apayrı depremlerden de etkilendiğini tamlayan Kumsar, "Antik şehirde tarihî dönemdeki depremlerin izlerini ferah ferah görebiliyoruz. Depremler ayrımlı senelerde ayrımlı etkisinde bırakır yapmış." dedi.
Kumsar, şehrin "Batı Caddesi"nde meydana getirilen satıh kazılarında devrilmiş yapıları ve sütunları gördüklerini ve incelediklerini anlatım etti.
Bu yapıların ve sütunların devrilme yönlerinin, iri deprem kuvvetinin ne yönden geldiğinin işareti olduğuna ayraç fail Kumsar, bölgede 6,5 şiddetinin üzerinde, yüzeye yaklaşan bölgelerde meydana mevrut depremlerin oluşturduğu tesirleri incelediklerini kaydetti.
"İleride de bu fayların can alıcı olması lakırtı konusu"
Gözlemledikleri bölgede devrilmiş sütunlar bulunmuş yer aldığı özetleyen Kumsar, şu biçimde bitmeme etti:
"Devrilen sütunlar, karşıdaki yamacın eteklerinden güzeşte fayın hareketini gösteriyor. Bu faylar antika vakitlerde de can alıcı olmuş. Günümüzde ve gitgide de bu fayların can alıcı olması lakırtı konusu. Meydana mevrut depremlerin büyüklükleri 6'nın üzerinde. Bu bölgede ve yaklaşan bölgelerde 6,5 büyüklüğündeki depremlerin akıbet 100 sene içinde bulunduğunu biliyoruz. Stratonikeia'nın antika tiyatrosunda da müşterek kayşa oluşmuş. Milattan sonraları 3. asrın ortalarına emsal geliyor. O dönemden sonraları orasının kullanılmadığına ilişkin veriler var. "
Kumsar, depremlerin etkisiyle basamakları kullanılmaz duruma mevrut tiyatrodaki kaymanın analizini yaptıklarını aktardı.
Yerel yönetimlerin, tarihî vakitlerde meydana mevrut bu depremleri karşılayacak biçimde kentleri düz yazı etmeleri icap ettiğini vurgulayan Kumsal, antika dönemdeki verilerin bunun düşüncesince ehemmiyetli ipuçları verdiğini bildirdi.
Depremlerde yıkılan binalar baştan ayağa kaldırılmış
Stratonikeia Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Bilal Söğüt de antika şehrin nice branşında hafriyat emek vermesi yürütüldüğünü kaydetti.
Çalışmalarda nice çağa ilişik deprem izlerine rastladıklarını tamlayan Söğüt, şu biçimde bitmeme etti:
"Bölgede antika dönemden itibaren iri depremlerin bulunduğunu biliyoruz. mesela milattan sonraları 139'da iri müşterek deprem beli ve bu depremde şimal kapının yer aldığı yerdeki bap yıkıldı. Stratonikeialılar öz kaynakları ve Roma İmparatoru Antoninus Pius'un 25 bin denarius mal yardımıyla deminden ayakta gördüğümüz dü girişli kapıyı ve pınar anıtını yaptılar."
Antik şehrin milattan sonraları 365'te 7,5 şiddetinde iri deprem yaşadığını aktaran Söğüt, hareket zımnında dayanıklı aşırı binanın yeni baştan yıkıldığını kaydetti.
Kentin, meydana getirilen yardımların da desteğiyle baştan ayağa kaldırıldığını tamlayan Söğüt, "Bu dönemdeki en iri yardımlardan birtanesini Stratonikeialı Maksimus yaptı. Bunların yazıtları var. Daha sonraları milattan sonraları 11. yüzyılda gene iri müşterek deprem oldu. Bunun dört dörtlük zamanı bilemiyoruz. Kentin toplamda minimum 5 iri deprem geçirdiğini biliyoruz." ifadelerini kullandı.
