Muğla
Antik şehirde icraat örümcek Pamukkale Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halil Kumsar, AA muhabirine, hafriyat bilimsel verilere gereğince milattan sonradan 4. yüzyılda meydana mevrut iri ortak deprem kararında Stratonikeia'nın nice yapısında ciddi hasar meydana geldiğini söyledi.
Kentin, tarihin muhtelif dönemlerinde yaşanmış olan ayrıksı depremlerden de etkilendiğini tamlayan Kumsar, "Antik şehirde tarihî dönemdeki depremlerin izlerini ferah ferah görebiliyoruz. Depremler ayrımlı senelerde ayrımlı etkisinde bırakır yapmış." dedi.
Kumsar, şehrin "Batı Caddesi"nde meydana getirilen satıh kazılarında devrilmiş yapıları ve sütunları gördüklerini ve incelediklerini anlatım etti.
Bu yapıların ve sütunların devrilme yönlerinin, iri deprem kuvvetinin ne yönden geldiğinin işareti olduğuna ayraç fail Kumsar, bölgede 6,5 şiddetinin üzerinde, yüzeye yaklaşan bölgelerde meydana mevrut depremlerin oluşturduğu tesirleri incelediklerini kaydetti.
"İleride de bu fayların sansasyonel olması uydurma konusu"
Gözlemledikleri bölgede devrilmiş sütunlar bulunmuş yer aldığı özetleyen Kumsar, şu halde bitmeme etti:
"Devrilen sütunlar, karşıdaki yamacın eteklerinden sabık fayın hareketini gösteriyor. Bu faylar antika vakitlerde de sansasyonel olmuş. Günümüzde ve gitgide de bu fayların sansasyonel olması uydurma konusu. Meydana mevrut depremlerin büyüklükleri 6'nın üzerinde. Bu bölgede ve yaklaşan bölgelerde 6,5 büyüklüğündeki depremlerin akıbet 100 sene içinde bulunduğunu biliyoruz. Stratonikeia'nın antika tiyatrosunda da ortak kayşa oluşmuş. Milattan sonradan 3. asrın ortalarına balya geliyor. O dönemden sonradan orasının kullanılmadığına değgin veriler var. "
Kumsar, depremlerin etkisiyle basamakları kullanılmaz bir duruma mevrut tiyatrodaki kaymanın analizini yaptıklarını aktardı.
Yerel yönetimlerin, tarihî vakitlerde meydana mevrut bu depremleri karşılayacak halde kentleri düz yazı etmeleri icap ettiğini vurgulayan Kumsal, antika dönemdeki verilerin bunun düşüncesince ehemmiyetli ipuçları verdiğini bildirdi.
Depremlerde yıkılan binalar baştan ayağa kaldırılmış
Stratonikeia Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Bilal Söğüt de antika şehrin nice dalında hafriyat emek harcaması yürütüldüğünü kaydetti.
Çalışmalarda nice çağa ilişik deprem izlerine rastladıklarını tamlayan Söğüt, şu halde bitmeme etti:
"Bölgede antika dönemden itibaren iri depremlerin bulunduğunu biliyoruz. mesela milattan sonradan 139'da iri ortak deprem beli ve bu depremde yıldız kapının yer aldığı yerdeki bap yıkıldı. Stratonikeialılar zat kaynakları ve Roma İmparatoru Antoninus Pius'un 25 bin denarius mal desteği ile deminden ayakta gördüğümüz dü girişli kapıyı ve pınar anıtını yaptılar."
Antik şehrin milattan sonradan 365'te 7,5 şiddetinde iri deprem yaşadığını aktaran Söğüt, deprem zımnında dayanıklı baş döndürücü binanın esasen yıkıldığını kaydetti.
Kentin, meydana getirilen yardımların da desteğiyle baştan ayağa kaldırıldığını tamlayan Söğüt, "Bu dönemdeki en iri yardımlardan birini Stratonikeialı Maksimus yaptı. Bunların yazıtları var. Daha sonradan milattan sonradan 11. yüzyılda gine iri ortak deprem oldu. Bunun mükemmel zamanı bilemiyoruz. Kentin toplamda minimum 5 iri deprem geçirdiğini biliyoruz." ifadelerini kullandı.
