İstanbul
Özel ihtiyaç duyan bireylerin sosyal, kültürel, sanat içerikli ve mesleksel terbiye gereksinimlerine karşılık özgülemek neredeyse Bağcılar Belediyesince 2011'de nesir edilen Engelliler Sarayı, engellilerin içtimai yaşama katılımlarını gelmek düşüncesince ayrışık terbiye atölyeleri ve kurslar düzenliyor.
Bu atölyelerden bir tanesi de firez ve istiridye mantarı yetiştiriciliği eğitiminin verildiği Mantar Üretim Atölyesi. Burada kursa eklenen engelliler, eğitmenlerinin koordinesinde kompost hazırlanmasından sulama ve toplamaya derece değme evrede mantar istihsal sürecine karışma oluyor.
Bir kompost sürecinde yetiştirdikleri mantarları 3 seferde toplayan kursiyerler, hasat ettikleri mantarları paketleyerek satışa anık duruma getiriyor. Engelliler, merkezin uğrunda kurulan stantta satılan mantarlardan kendileri düşüncesince dirimlik elde ediyor.
Kursiyerler, mart ayında hazırladıkları kompostun üçüncü hasat emek vermesi kapsamında Bağcılar Belediye Başkanı Abdullah Özdemir ile mantar topladı.
"Hayatta dezavantajları fırsata yöneltmek lazım"
Özdemir, mantar hasadının peşi esna AA muhabirine icra ettiği açıklamada, Engelliler Sarayı'nda tahminî 1600 dezavantajlı kişinin 32 branşta terbiye alarak, içtimai yaşama katıldığını söyledi.
Merkezin, hem engelli bireylerin rehabilitasyonuna ve gelişimine dayanak bulunduğunu bununla birlikte ailelerin koyu seyir içinde dem almalarıma olanak tanıdığını dile getiren Özdemir, "Engelliler resim, müzik, ahşap, kuaförlüğün birlikte mantar atölyesinde de terbiye alıyor. Engelli bireylerimiz ile yılın 3 periyodunda mantar yetiştiriciliği yapıyoruz. Şu anda da derç dönemimiz. Burada 400 kiloya DOĞRU mantar elde ediliyor." sanarak konuştu.
Özdemir, işlik çalışmalarına katılmanın engelli gençlerin hayatlarına ilenme noktaları da yarattığını dile getirdi.
Atölye engellilerin mantar üretimine makul adına tasarlandı
Engelliler Sarayı'nda 6 senedir bahçecilik ve mantar yetiştiriciliği eğitmeni adına fariza karşılayıcı tarım mühendisi Derya Köse, Mantar Üretim Atölyesi'nde engelli öğrencileriyle yürüttüğü emekleri anlattı.
Köse, mantar bakmak düşüncesince engellilerin kullanımına makul dü bükülmüş sergen sisteminin bulunmuş olduğu 40 metrekarelik atölyede, devre devir ayrımlı türlerde mantar ürettiklerini söyledi.
Mantar yetiştiriciliğinin baş döndürücü kırılan bulunduğunu ve yazık istediğini tabir fail Köse, istihsal sürecine bağlı şu detayları verdi:
"Önce makul ortamı sağlıyoruz. Kompostlarımızı yerleştirdikten sonraları nice adım var. Mantarlar gurk döneminden geçiyor. Ondan sonraları kompost torbalarını açıyoruz, çocuklarla bu arada topraklıyoruz. Bunları gene bir ısıdam devre hâlâ sokuyoruz. Torbadaki sarım, toprağı da sardıktan sonraları bu defa çocuklarla torbaların üzerindeki toprakları tırmıklamaya başlıyoruz. Tırmıklamada ellerimizi kullanıyoruz. Toprakla dek ediyoruz, bu da bir rehabilite şekli. Bu işlemden sonraları bu defa sınıfı soğutmaya başlıyoruz. Daha sonraları soğutma, nemlendirme, sulama evresi başlıyor. Yaklaşık 36-40 devir ortada bura hav tarlası olacak biçimde önce hasadımızı alıyoruz."
İlk hasatta topladıkları mantarların engelli kursiyerler kabilinden tartıldıktan sonraları paketlenerek satıldığını aktaran Köse, bundan böyle onar devir arayla ikinci ve üçüncü hasadın da ayrımsız biçimde gerçekleştirildiğini kaydetti.
"Özgüven ve çıkarlarını tabir ika becerisi kazanıyorlar"
Köse, bu evrelerden sonraları kompostları atölyeden çıkartarak doğruluk ve dezenfeksiyon yaptıklarını belirterek, "Daha sonraları dünkü mantar kompostlarımız geliyor. Burası bir tedavül halinde, kesiksiz istihsal var, terbiye de kesiksiz var. Aslında bizim gayemiz baş döndürücü bir tomar istihsal değil, terbiye lakin ayrıntılar alışılagelen bir firmada alınabilecek biçimde doğurgan çalışıyorlar ve hakkıyla baş döndürücü başarılılar. Bunların hepsini çocuklarla adım etap yapıyoruz. Çocuklar ayarlıyor aslında, ego manipülasyon yapıyorum. Bu işi yapabilen baş döndürücü değerli öğrencilerim var." sanarak konuştu.
Mantar yetiştiriciliğinde 1 titrem komposttan 300 kilo mahsul katılması icap ettiğini dile getiren Köse, bir hasat zamanında 300-350 kilo ortada mahsul alabildiklerini, önce teşrin ayından bu yana mevrut üçüncü kompostla bir tonu bir tomar mantar topladıklarını, bunun öğrencileri düşüncesince iri bir muvaffakiyet bulunduğunu söyledi.
Köse, atölyede mental, ortopedik ve vakayiname engel gruplarının birlikte otizmli ve down sendromlu 18 gözyaşı üstü bireylerin de terbiye aldığını belirterek, şu değerlendirmede bulundu:
"En iri gayemiz evlatları içtimai yaşama hazırlamak. Bazıları buraya başladığında baş döndürücü içe bulutlu oluyor. Başladıktan sonraları dostlarıyla benimle yazışma kuruyorlar. Mantar satışı yaparken insanlarla iletişime geçiyorlar. Burada sosyalleşiyorlar, maşer içerisine girdiklerinde elbette konuşacaklarını, elbette cereyan edeceklerini öğreniyorlar, çıkarlarını eğitiyorlar. Özgüven ve çıkarlarını tabir ika becerisi kazanıyorlar."
Yeteneğini keşfeden de dizge öğrenen de var
Engelli kursiyerlerden ortaöğretim mezunu 22 yaşındaki Şevval Çıtak, haftanın 5 haset öğrenime katılmış olduğu atölyede mantar yetiştirirken kabiliyetlerini keşfetme olanağı bulduğunu söyledi. Burada sayaç geçirirken kaygılarını gidererek rahatladığını dile getiren Çıtak, "Bu sınıfa elleme ki de gelmişim diyorum." ifadesini kullandı.
Lise mezunu kursiyerlerden 22 yaşındaki Alican Yalçın, atölyede "melek yüzlü" öğretmeni ve elleme dostlarıyla tanıştığını tabir etti. Nem ve su ayarını yaparak ürettikleri mantarları topladıktan sonraları sattıklarını özetleyen Yalçın, burada matrak devir geçirdiğini belirterek, "İyi erke alıyorum. Benim düşüncesince yararlı oluyor. Hem dizge bununla birlikte yararlı bir nesne öğreniyorum." dedi.
