Iğdır
Iğdır'da peyk vericisi (GPS) takılan bozkır delicesi (circus macrourus), akıbet 2 yılda 2 kıtadaki 13 dünya ortada 29 bin kilometreyi epey kez katetti.
KuzeyDoğa Derneğince Tuzluca ilçesine ilişkin Yukarı Çıyrıklı köyünde, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün izni ve Iğdır, Koç ile UTAH üniversitelerinin katkılarıyla düzenlenen halkalama emek harcamaları kapsamında kurulan kuş soruşturma ağlarına, 2020 yılının april ayında "bozkır tuygunu" adına da tanıdık ortak bozkır delicesi takıldı.
Araştırma ekibince halkalanan, atmacagiller familyasından ve mahir ortak çeşit bulunan bozkır delicesi, GPS takıldıktan sonradan katıksız ortamına salındı.
AA muhabirinin peyk verilerinden derlediği bilgilere göre, katıksız ortamına salınan kuş bire ortak sene sırası ile Ermenistan, Gürcistan ve Rusya'dan geçip Kazakistan'a yerleşerek sahra burada geçirdi.
Bir günce uçuşla Türkiye'yi geçerek Suriye'ye ulaştı
Yaz sonrası dönüşe sabık kuş, 15 Eylül 2020'de Artvin'in Borçka kazasından yurda girip 1 günde Türkiye'yi geçerek Şanlıurfa'nın Ceylanpınar kazasından Suriye'ye girdi.
Burada kışı nâkil kuş, 25 Mart 2021'de Şırnak'ın Uludere kazasından gene yurda girip 1 devir süresince Iğdır'ın Aralık ilçesi üstünden Ermenistan, Gürcistan ve Rusya güzergahını kullanarak gene Kazakistan'a göçtü.
2021 yılının yazını da Kazakistan'daki dalında nâkil kuş, sonbaharın gelmesiyle dönüşe geçip 30 Eylül 2021'de gene Borçka'dan Türkiye'ye gelip 1 devir süresince Şanlıurfa'nın Akçakale kazasından Suriye'ye geçti.
Bir müddet Suriye'de zaman nâkil bozkır delicesi, elan sonradan sırası ile Ürdün, İsrail, Mısır, Sudan, Çad ve Kamerun'u geçip Nijerya'ya yerleşti.
2022 yılının kışını Nijerya'daki Dusuman bölgesinde nâkil delice, 4 Şubat 2022'de burayı da ayrılma yazar kuzeye çökmek kıl payı gene yola çıktı.
Mısır'da mevcut kuşun Kazakistan'a dönmesi bekleniyor
Yaklaşık 2,5 aydır kuzeye akilane göçünü sürdüren kuş, şu an Mısır'ın Al Wahat çölündeki Dakhla Vahası civarlarında bulunuyor.
Yazı kılmak düşüncesince Türkiye üstünden Kazakistan'a gitmesi muhtemel bozkır delicesinin akıbet 2 senedir Asya ile Afrika arasındaki göçü sırasında 29 bin kilometreyi epey kez katettiği, en erdemli 3 bin 11 m. rakıma çıkmış olduğu ve sayı farkı hızının saatte 68 kilometreye derece eriştiği belirlendi.
Nesli tükenme riski bulunan kuş peyk vericisiyle izleniyor
Aras Kuş Araştırma Merkezi Sorumlusu Kayahan Ağırkaya, AA muhabirine, millî açıdan izlem ettikleri ehemmiyetli türlerden birinin bozkır delicesi bulunduğunu söyledi.
Bozkır delicelerinin Dünya Doğal Hayatı Koruma Birliğinin soyu tükenme riskiyle huzur karşıya bulunan çeşitler sıralaması bulunan al listede arazi aldığını tamlayan Ağırkaya, "Bozkır delicesi soyları andıran yıldırma içerisinde bulunan ortak tür. Kışlama sektörü adına Afrika'nın mutedil ve maşrık kesimini kullanırken tenasül sektörü adına da Orta Asya'da aşırı serbest ortak yayılıma sahip." dedi.
Aras Nehri Kuş Cenneti'nin, bozkır delicesinin bu etraflıca göç rotasında ehemmiyetli ortak konaklama ve tagaddi sektörü bulunduğunu tamlayan Ağırkaya, şunları söyledi:
"2 senedir bozkır delicelerini peyk vericileriyle izlem ediyoruz. Bireylerden ortak tanesi 29 bin kilometrenin üstünde kez katetti. 2006 yılından buyana alanda halkalama emek harcamaları yürütüyoruz. Aras Vadisi'ni kullanan başka kâffesi kuş türleri derece bozkır delicesi de esasta bu bölgenin ne derece ehemmiyetli ortak meydan bulunduğunu gene bizlere gösteriyor."
