Artvin
Artvin'in coğrafi işaret tescilli ürünleri "Laz böreği" ve "hamsili ekmek", civar hanımlarına istihdam kapısı oldu.
Hopa Ticaret ve Sanayi Odasının (TSO) girişimleriyle Artvin'in en ehemmiyetli lokal lezzetlerinden Laz böreği 6 Ocak 2019'da "Hopa Laz Böreği", hamsili ekmek ise 24 Eylül 2021'de "Hopa Hamsili Ekmeği" adıyla Türk Patent ve Marka Kurumunca tescillenerek coğrafi işaret vesikası aldı.
Coğrafi işaretli mamüllerin cimri üretimle ekonomiye kazandırılması ve alanda istihdam sağlanması üzere Hopa TSO öncülüğünde "Sınır Sorumlu Hopa Girişimci Kadınlar Kooperatifi" kuruldu.
Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (DOKA) ve Hopa TSO iş birliğiyle kestirmece 350 bin lira bütçeyle kaymakamlık merkezinde oluşturulan imalathanede 2 ay ilkin üretime başlandı.
İmalathanede, birleşke çatısı altındaki 15 kadının ürettiği Laz böreği ve hamsili ekmek satışa sunuluyor.
Hopa TSO Yönetim Kurulu Başkanı Osman Akyürek, AA muhabirine, lokal lezzetlerin coğrafi işaret tescil vesikası almasının, ürünün ek değerinin artmasında baş döndürücü ehemmiyetli ortak etmen bulunduğunu söyledi.
Son senelerde coğrafi işaretin öneminin şimdi güzel anlaşılmasıyla baş döndürücü çabuk halde alanda değer sunma fail mamüllerin tespiti düşüncesince düzentileme yaptıklarını özetleyen Akyürek, evvel namına Laz böreğinin, arkası sıra hamsili ekmeğin coğrafi işaret tescilini aldıklarını belirtti.
Akyürek, coğrafi işaret aldıktan sonradan bu lezzetlerin sınai ortak mahsul biçimine getirilip semt ekonomisine ve istihdamına katkıda bulunulmasının önemine işaret ederek, laflarını şöyleki sürdürdü:
"Biz de avrat kooperatifi kurup coğrafi tescil aldığımız bu mamüllerin üretimini yaparak ekonomiye kazandırıyoruz. Bu mahsulat hanımefendilerin elinde ortak bellik biçimine gelmiş şekilde Hopa'dan hepsi Türkiye'ye ve dünyaya tanıtılacak. Yeni mahsul belirleme çalışmalarımız bitmeme ederken 2022 senesinde hamsili ekmeği Brüksel'e taşıyarak evren markası biçimine gelmek düşüncesince düzentileme başlattık."
"Artık günce üretimimiz var"
Kısa müddette tanınır bir duruma mevrut kooperatifin bölgeden ve değişik illerden siparişler aldığını aktaran Akyürek, "Önceden dü ürünün ilçeye mevrut rastgele ortak yurttaş kabilinden tadılabilmesi düşüncesince ortak ev hanımına hususi ısmarlama verilmesi gerekiyordu. Artık günce üretimimiz var. Bu mahsul ortak telefonun ucunda, talip istediği derece alabilir. Bu 3 sene ilkin ortak hayaldi." niteleyerek konuştu.
Akyürek, Laz böreğinin üretildikten sonradan 72 saatte, hamsili ekmeğin ise 5 güneş süreyle kıstak rahatlığıyla tüketilebileceğini tabir ederek, "Buradan Türkiye'nin ciharıyek yanına ısmarlama göndermeye başladık. Türkiye'nin en ırak noktasına 24 saate ulaşıyoruz." dedi.
Kadınların buradan elde etmiş olduğu gelirle karı ekonomisine katkıda bulunduğunu, hesaplı özgürlüğüne kavuştuğunu vurgulayan Akyürek, üretime eklenmiş olan hanımlar ile alın teri dökenlere teşekkürname etti.
Üretim önleyen bayanlardan Ayten Demirbaş, kooperatifin müessis üyelerinden bulunduğunu söyledi.
Hem Laz böreği aynı zamanda hamsili ekmeğin Karadeniz mutfağının elzem lezzetlerinden olduğuna işaret fail Demirbaş, "Bu dü ürünü atalarımızdan aldığımız tariflerle doğacak nesillere taşımayı hedefliyoruz. Hopa'ya haricen mevrut turistlerin bu lezzeti tatmadan gitmesini istemiyoruz." ifadesini kullandı.
Demirbaş, burada çalışmaya başlamadan ilkin ev kadını bulunduğunu belirterek, "Kooperatifin kurulmasıyla 15 avrat burada el ele verdik. Burada hem coğrafi işaretli ürünlerimizi geçmişten geleceğe taşıyoruz aynı zamanda mamüllerin satışını yapmış olup servet kazanıyoruz. Kadının elinin değdiği rastgele ortak nesne güzelleşir. Bunu burada ortak el şimdi kanıtladık." niteleyerek konuştu.
"Geçmişi 200 yılı bulan tarifi uyguluyoruz"
Neziha Topaloğlu ise Laz böreği ve hamsili ekmek yapımında geçmişi 200 yılı bulan tarifi uyguladıklarını anlattı.
"Sadece Laz böreği ve hamsili ekmek yapmıyor ortak zamanı de yaşatmaya çalışıyoruz." diyen Topaloğlu, üretime başlamadan ilkin Hopa Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğünce oluşturulan kursta hem hamsili ekmeğin aynı zamanda Laz böreğinin yapımını aslına makul öğrendiklerini ve eli uz olduklarını aktardı.
Topaloğlu, üretimde katıksız ve örgensel mahsulat kullandıklarını kaydederek, "Hamsili ekmeğimiz baş döndürücü erke verici ortak besin. İçinde yeşillik var. Balık var. Bu nedenden dolayı her insanın dosdoğru halde tüketeceği ortak ürün." dedi.
