Covid-19 pandemisi, evren genelinde bulunduğu kabilinden Türkiye'de de kişilerin günce alışkanlıklarda değişikliklere menşe oldu. Kalabalık alanlardan ırak ara vermek isteyenler, evde dakika geçirerek virüsten korunmaya çalıştı. Değişen tagaddi trendleri ve sabit yaşamla baş başa bireylerin keyif durumlarında da farklılıklar görüldü. Pandemi şartları yardımıyla aşırı kiloluluk vakalarının arttığını ve bu durumun kanser olaylarında da derinliğine vadede artışa defa açacağını söyledi.
4 Şubat Dünya Kanser Günü kapsamında açıklamalarda mevcut Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. İhsan Oruk, kanser olaylarındaki erken teşhis oranının pandemide ortaya çıkan ‘hastaneye gitme korkusu' dolayısıyla azaldığını söyledi. Virüsün dağılma korkusuyla baş başa vatandaşların, hastaneye gitmediğini fakat tedbirlerin menfez gerisi edilmiş bulunduğu canlılık mekânlarında devir geçirdiğini vurgulayan Oruk, salgını önleme gayeli tedbirlerin en baş döndürücü hastanelerde uygulandığını tabir etti.
“İnsanlar pandemi korkusuyla tarama ve kontrollere gitmemeye başladı”
Artan aşırı kiloluluk oranlarıyla baş başa aktif fiil maraz sayılarında da yücelme bulunduğunu kaydeden Op. Dr. Oruk, “Pandemiyle baş başa baş döndürücü akım etmeyen, vaktini henüz baş döndürücü boş ve oturarak nâkil yan yana maşer biçimine gelmeye başladık. Bütün evren hakeza olmaya başladı. Bunun getirmiş bulunduğu teessürat var. Böyle olunca bizim bumbar sistemimizin yapısı da bozulmaya başladı. Genellikle amade gıdalar tüketiliyor. Sebze ve ürün ağırlıklı istihlak azaldı. Bunlarla baş başa filhakika küsurat yan yana aşırı kiloluluk furyası vardı. Obeziteyle baş başa aktif fiil bulunduğu emraz da artmaya başladı. Bunun indinde insanoğlu pandemi korkusuyla tarama ve kontrollere gitmemeye başladı. Bizim 6 ayda yan yana yahut kimi hallerde 3 ayda yan yana yaptığımız kontroller, gayrimümkün oldu. Mesela yan yana emcek kanseri erken teşhiste kür şansı bulunan yan yana maraz namına karşımıza çıkıyor. Ancak 2 sene doktora gelmeyen yan yana hastada sıhhatsiz santimetrelik tümör; 2, 3 santimetreye yahut tamamı vücuda yayılabiliyor. Artık erken teşhisten bahsetmiyoruz, müterakki kanser olaylarından bahsediyoruz” dedi.
“Halkımız hastanelerden korkuyor, fakat çarşı, canlılık mekânları ve restoranlarda maskesiz oturuluyor”
Vatandaşlarda tanıdık hastaneye gitme korkusunun, kanser olaylarındaki erken teşhis oranının azalmasına defa açtığını kail Oruk, “Maalesef kanserler bundan hakeza encam aşamalarda gelmeye başladı. Salgın korkusuyla baş başa hastalar emcek ve bumbar araştırmaları yaptırmaya gitmedi. Kanserler daima geç zamanda gelmeye başladı. Obezitede baş döndürücü ağırbaşlı yan yana artma var. Kanser olaylarındaki artma da derinliğine vadede karşımıza çıkma fakat kanser olaylarında erken teşhisi göremez olduk. Orta ve encam aşamalarda kanserler gelmeye başladı. Hastaneler bu işin merkezi fakat insanoğlu hastanelerden korkuyor. Burada rastgele ayrışık tedbiri alıp gerçekleştirmek zorundasınız. Bütün hastanelerde salgını önlemeye müteveccih tedbirler alınıyor. Halkımız hastanelerden korkuyor fakat çarşı, canlılık mekânları ve restoranlarda maskesiz oturuluyor. Tatile gidiliyor fakat neymiş orada virüs yok. Asıl orada tedbirsizsiniz fakat hastaneye ulaşınca korkuluyor. Aksine tedbirin bulunduğu yerde siz korkuyorsunuz fakat tedbirin cılız bulunduğu canlılık mekânları, restoranlar ve açıkça bölgelerde rahatsınız. Eğlenceye ulaşınca maşer korkmuyor fakat sağlığa ulaşınca korkuluyor. Bizim toplumda namüsait yan yana alışveriş var” ifadelerini kullandı.
Abdullah Güçlü - Şevket Can Çikot