Antalya
Antalya'daki ortak çiftlikte, et ve motorin verimi faziletkâr hayvanların ıslahını tacil yapmak üzere koyunlara embriyo transferi yapıldı.
Bursa Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dölerme ve Suni Tohumlama Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Sağırkaya başkanlığındaki baytar ve uzmanlardan oluşan 10 yabanlık ekip, Korkuteli ilçesinde önemsiz ve kocabaş hayvanların bulunmuş olduğu çiftlikte emek vermek gerçekleştirdi.
Yurt dışından getirilen, faziletkâr et miktarı, etinin kalitesi, lezzeti ve aromasıyla öne çıkan "Suffolk" cinsi koyunların ilkah işleminden ortak hafta sonradan birleşen embriyoları, mikroskop sayesinde ayıklanarak yerel ırk koyunlara nakledildi.
Üniversitelerden sahaya taşınan çalışmayla çiftlikte normalde ömrü süresince 8-10 kuzu sağlayan koyunlardan verimi ve kalitesi faziletkâr 80-100 yöresinde kuzu elde edilmesi hedefleniyor.
Kaliteli deneyli ve antrenör sayısını artıracaklar
Sağırkaya, AA muhabirine, 1995'ten buyana hayvanlarda embriyo transferleri ilişkin ilmî icraat yaptığını, akıbet çağda sahadan mevrut talepleri de karşılamaya başladıklarını söyledi.
Yurt dışından acemi ırkların deneyli adına ülkeye getirilmesi hesabına bunların embriyolarının taşınmasının şimdi dimdik bulunduğunu vurgulayan Sağırkaya, "Hayvanla beraberce rahatsızlıkların da hulul riski azalıyor. Embriyoları burada öz hayvanlarımıza naklettiğimizde doğduklarında Türkiye şartlarına şimdi emeksiz uyarlanmış oluyor, anneden antikorlar alıyor. Kuzular şimdi dimdik dünyaya geliyor." dedi.
Sağırkaya, işletmenin iklim dışından getirmiş olduğu şimdi nitelikli hayvanlardan azami sayıda evlat alarak, Türkiye'de nitelikli deneyli ve antrenör sayısını artırmayı hedeflediklerini dile getirdi.
Hayvan popülasyonunda kalıtım bilimi ilerlemenin önemine ayraç fail Sağırkaya, şunları kaydetti:
"Bir kucak yaşamı süresince en ortak tomar 8-10 kuzu veriyor. Biz bu teknolojiyle yılda 30 kuzuyu alabilecek potansiyele sahibiz. Bir koyundan ömrü süresince 100 yöresinde evlat kabul etme şansımız var. Yılda 10 kuzu hesabına 30 adet kabul geçirmek caba Türkiye'deki efsanevi popülasyonunda kalıtım bilimi gelişim açısında ince önemli. Verimi faziletkâr hayvan bilimi ilişkin çalıştığımız düşüncesince et ve motorin verimini katlıyor. En az 1,5-2 kıvrım ortak tomar mahsul elde edebilirsiniz."
Koyunlarda icra ettikleri embriyo transferinin tulum çocuk yöntemine benzediğine yer veren Sağırkaya, yegâne seferde ortak koyundan 5 embriyo toplayabildiklerini bildirdi.
Koyun embriyolarının iklim haricinde satışının 500 avrodan başladığını özetleyen Sağırkaya, "Pahalı ortak ticareti var. Kendimiz üretip, şimdi ucuza para edebiliriz. Yüksek nitelik ortak hayvanı harcamak hesabına embriyosunu harcamak baş döndürücü şimdi karlı. Bu kom de manken olabilir. En dobra damızlığı bulup, embriyolarını ihraç edebiliriz." dedi.
"Suni tohumlamadan ayrımlı ortak yöntem"
Bandırma Koyunculuk Araştırma Enstitüsü Biyoteknoloji Merkezi Genetik Uzmanı Doç. Dr. Yalçın Yaman da bu yöntemin takma tohumlamadan ayrımlı bulunduğunu belirterek, "Suni tohumlamada yavru, yüzdelik 50 annenin genetiğini alıyor. Ama embriyoda yavruyu taşıyacak hayvanın ırkı ne olursa olsun naklettiğimiz nitelik ırkı doğuracak." diyerek konuştu.
Uşak İl Tarım ve Orman Müdürlüğünde Veteriner Hekim Osman Cengiz de embriyoların mestur yöntemle hayvana nakledildiğini, işlemden sonradan hayvanın sürüye gönderildiğini dile getirdi.
Çiftlik sahibi uran mühendisi Hikmet Göksoy ise Jersey cinsi kocabaş ve Suffolk cinsi küçükbaş üretimi yaparak, ekonomiye vermek istediklerini bildirdi.
Suffolk koyununun et dair dünyanın en dobra ırklarından bulunduğunu vurgulayan Göksoy, "Embriyo transferiyle aceleci ve dimdik biçimde en dobra ırkları çıkarmak istiyoruz. Bir hayvanı fiziki adına alıp, harcamak hakkıyla zor. Embriyo emeksiz taşınabilir, çor getirip sevk riski yok." dedi.