Ankara
Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında arazi düzlük karara göre, Osmanlı Devleti çağında 1722'de Adana'da kurulan ve yönetimi Vakıflar Genel Müdürlüğünde bulunan ortak vakfın vakfiyesinde, "vakıfın ölümünden sonraları nesil tertibi kabil koca çocukları denktaş namına sancak beyi olacak, koca çocuklarından kimesne kalmaz ise irsiyet tertibi kabil kız çocukları sancak beyi olacaktır" şartı arazi aldı.
Vakfın mirasçılarından Z.Y, 2012'de vakfın gelirlerinden intifa hakkı bulunan çocuklarının olduğunu belirterek, bunun tespiti düşüncesince Vakıflar Genel Müdürlüğüne gönül rahatlığı Adana 7. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde sorun açtı. Erkek kardeşi Y.Ç'nin açmış yer aldığı davada, Adana 6. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin galle fazlasından yararlanmasına değişmeyen verdiğini anlatım fail Z.Y, 2013'te ölüm etti. Z.Y'nin eş bulunan mirasçıları davayı sürdürdü fakat Adana 7. Asliye Hukuk Mahkemesi, vakfiyede tamlanan hususlar zımnında davanın reddine değişmeyen verdi.
Yargıtayın sonucu onaması üstüne başvurucular, galle fazlasından vakfedenin eş ast soylarının yararlanamaması zımnında ayrımcılık yasağının ihlal edildiğini doğacak sürerek AYM'ye ferdî müracaatta bulundu.
Başvuruyu inceleyici Yüksek Mahkeme, Anayasa'nın 35'inci maddesinde planlı iyelik gerçekten irtibatlı namına Anayasa'nın 10'uncu maddesinde garanti dibine tahsil edilen ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine hükmetti.
Kararın gerekçesinden
AYM'nin kararında, müracaat konusu olayın kalıt hukuku problemi olmadığı, galle fazlasının dağıtımına müteveccih yer aldığı ve vakıfname şartlarına dayanılarak davanın reddedildiği aktarıldı.
Bu durumun eşey temelinde değişik muamelat yer aldığı tamlanan kararda, "Somut vakadaki değişik muamelenin vakfedenin iradesine hürmet gösterilmesi ve hususiyet güvenliğinin sağlanması amacına dayandığı anlaşılmıştır." tespiti arazi aldı.
Kamu makamlarının vakfedenin iradesini himaye amacını gütmesinin anlaşılabilir olduğuna ayraç edilen kararda, "Bununla beraberce vakfedenin iradesine hürmet gösterilmesi ve hususiyet güvenliğinin sağlanması amacının kız evlatlarına galle fazlasından hisse verilmemesini haklılaştıracak seviyede faziletli ortak amme yararı barındırmadığı değerlendirilmiştir." ifadeleri kullanıldı.
"Günümüzde eşey sürekli ayrımlar hem arsıulusal hususiyet bununla beraber millî hususiyet düzeylerinde yasaklanmış ve ülkelere eşey sürekli namına değişik muamelelerde bulunulmasını önlemeye müteveccih tedbirler kabul etme ödevi yüklenmiştir." değerlendirmesine arazi sunulan kararda, Anayasa'nın 10'uncu maddesi gereği eşey sürekli değişik muameleye hoşgörü gösterilmesinin kabil bulunmadığı vurgulandı.
Başvuru konusu olayın iyelik gerçekten da irtibatlı olduğu, mahkemece sunulan kararın ihlal anlamına geldiğine ayraç edilen kararda, şu ifadeler arazi aldı:
"Galle fazlasından başvurucuların vakfedenin kız çocuğu bulunan murisine bire ortak batından canlı koca evladın bulunmuş yer aldığı nedeni öne sürülerek hisse verilmemesi yoluyla eşey temelinde meydana getirilen değişik muamelenin uygun ve yerinde ortak nedeni bulunsa da maksat ile taşıt ortada uygun ortak orantılılık ilişkisine dayanmadığı ve bundan dolayı ayrımcılık yapılanma etmiş yer aldığı kanaatine varılmıştır. Anayasa Mahkemesi açıklayan gerekçelerle iyelik gerçekten irtibatlı namına ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine değişmeyen vermiştir."