Ankara
Rekabet Kurulunun toy yüz koronavirüs (Kovid-19) salgını sürecinde zincir marketlerle bunların tedarikçileri konumundaki yetiştirici ve toptancı seviyesindeki teşebbüsler üzerine yürüttüğü soruşturma kapsamında aday defans toplantısı gerçekleştirildi.
Rekabet Kurulu Başkanı Birol Küle'nin başkanlığındaki derinti devre içi yapıldı.
Küle, soruşturmanın, perişan besin ve mertlik ürünleri ticaretiyle iştigal fail zincir marketler (BİM Birleşik Mağazalar AŞ, CarrefourSA Carrefour Sabancı Ticaret Merkezi AŞ, Migros Ticaret AŞ, Yeni Mağazacılık AŞ (A 101), ŞOK Marketler Ticaret AŞ) ile bunların tedarikçileri konumunda bulunan yetiştirici ve toptancı seviyesindeki teşebbüslerin (Procter&Gamble Tüketim Malları San. AŞ, Savola Gıda San. ve Tic. AŞ) fiyatlama davranışlarının incelenmesine müteveccih açıldığını belirtti.
Kurulun, üzerine soruşturma ölçülü tarafların mukayyet defans periyodunun tamamlanmasını peşinden aday defans toplantısının yapılmasına değişmeyen verdiğini dile getiren Küle, CarrefourSA, Migros ve ŞOK'un savunmalarının ticari peçe içeren kısmının duyurulmayan celsede dinlenmesi talebini ikrar ettiğini bildirdi.
Soruşturma heyeti temsilcisi, A101, BİM, CarrefourSa, Migros ve ŞOK şekilde anılan soruşturma tarafı millî zincir marketler ortada direkt yahut eş tedarikçiler marifetiyle bilvasıta temaslar kanalıyla satı fiyatlarının ve paha artışlarının koordinasyonunun sağlandığı, elde edilmiş belgelerde "piyasanın birleştirme edildiği, artırılan fiyatların rakiplerle eş anlı raflara yansıtılacağı" anlamında ve benzeşim özellikte sert baş döndürücü tabir bulunurken, zincir marketlerin paha hareketlerinin de bu bulguları iri seviyede tasdik ettiğini söyledi.
Heyet temsilcisi, A101, BİM, CarrefourSA, Migros ve ŞOK'un satışa sundukları sert baş döndürücü ürünün satı fiyatlarının tespiti amacıyla, Savola ve Procter & Gamble'ın ise zincir marketlerin satı fiyatlarının tespiti gibi topla-dağıt karteli niteliğindeki anlaşmalar yahut ahenkli eylemler kanalıyla 4054 mahdut Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un 4'üncü maddesini ihlal ettiklerini ve firmalara yönetimsel mülk cezası uygulanması gerektiği kanaatine ulaşıldığını bildirdi. Temsilci, ihlal oluşum fail eylemler "kartel" özelliği taşıdığı, eylemlerin umumi bakımından 2018 yılına derece uzanmakta olduğu, soruşturma kararının ismi sabık taraflara tebliğinden sonradan da kartele bitmeme edilmiş olduğu düşüncesince asliye mülk cezasının nısıf oranında yoğunlaştırılmasını istedi.
"Kar yitirilmesine sunulan kaldık"
Ardından, kuruluşların aday savunmaları alındı.
A101'in avukatları, soruşturmaya özellik çağda firmanın brüt kar marjının yüzdelik 1,67 azaldığını, akıbet 2 yılda firmanın hep 1 bilyon 32 milyon teklik kar yitirilmesine sunulan kaldığını belirterek, "Bu, kanaatimizce sektörün ne derece dip birlikte rekabet ortamında bulunduğunun en iyi örneği zira maliyetlerin arttığı birlikte dünyada müvekkil şirketlerin maliyetlerdeki bu artışı satı fiyatlarına ayrımsız miktarda yansıtmadığını yahut yansıtamadığını kemiksiz birlikte biçimde görüyoruz. Bunun da en iri nedeni rekabetin olması ve firmanın Türkiye'deki en ehven market olma iddiasıyla direkt orantılı." dedi.
Şirket avukatı, soruşturmanın müstevli zamanına bağlı olduğunu, bu zamanda ek maliyetlerin oluştuğunu ve ister tedarikçilerin ister perakendecilerin ağırbaşlı miktarda extra maliyetlere sunulan kaldığını tabir etti.
Savola şirketinin avukatları da perakendecilere bası kurulması yahut teşvikte bulunulmasının bahis konusu olmadığını, firmanın sadece maliyetlerini dizelge fiyatlarına yansıttığını belirterek, "Pazarda Savola'nın payının ceninisakıt olması, markalar ortada çelimli ikame tesirinin bulunması ve mahveden tercihlerinin fiyattan çabuk etkilenmesinin muhtemel olması ile perakendecilerin baş döndürücü ağırbaşlı birlikte kesim gücünün bulunması nedeniyle Savola'nın alıcılarının baştan satı fiyatını belirleme etmesi ve sürdürmesi muhtemel değildir." sanarak konuştu.
BİM İcra Kurulu Üyesi Galip Aykaç da iddialara bağlı on paralık kimselerle iletişimin olmadığını, bundan böyle da olamayacağını tabir etti. Şirket avukatları ise şirket marjlarında tanıdık örüntülerin, mamüllerin birlikte kartel marifetiyle satılmaları kararı fiyatlarda ve karda ortaya çıkma değişimlerle ahenkli olmadığını savundu.
ŞOK'un avukatları da kartel iddiası şartlarının soruşturmada bulunmadığını, iddiaya müteveccih konuşu ve türel şartların gerçekleşmediğini tabir etti.
CarrefourSA şirketinin savunmasında, ilmî manada incelendiğinde iddiaların realist bulunmadığı dile getirildi.
Migros Üst Yöneticisi Ömer hür Tort, firması yerine icra ettiği savunmada, kartel iddiasının olanaksız olduğunu, firmada alış fiyatı artmadan satı fiyatını artırmadıklarını ve müstevli sürecinde de bu ilkesi uyguladıklarını, başkaca piyasadan fiyatlı olamayacaklarını kaydetti.
Procter&Gamble Tüketim Malları San. AŞ Türkiye ve Kafkasya Yönetim Kurulu Başkanı Tankut Turnaoğlu da belgelerin ele alınmasında ağırbaşlı türel ve maddesel hataya düşüldüğüne inandıklarını belirtti.
Ardından, derinti duyurulmayan oturumla bitmeme etti. Toplantı kestirmece 16 vakit sürdü
Kurul, soruşturmaya bağlı sonuncu kararını en geç 11 Kasım'da açıklayacak. Karar, henüz er katılması yerinde Rekabet Kurumunun umumi ağ sitesinden duyurulacak.
