Fransa'ya ilişkin muhtar 270 bin sözü geçen Yeni Kaledonya'da halkı, ahit 3'üncü kez “bağımsızlık” referandumu düşüncesince kasa başına gitmişti. Oy ita işlemenin sona ermesinin arkası sıra resmi sıfır neticeler açıklandı. Referanduma paydaşlık oranının yüzdelik 43,9 bulunduğu tabir edilerek ve yüzdelik 96,5 oranında “hayır” oy oranıyla halkın bağımsızlığı reddettiği aktarıldı.
"Kaledonyalılar Fransız kalmayı seçtiler"
Resmi sıfır sonuçların arkası sıra mütekellim Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, "Kaledonyalılar Fransız kalmayı seçtiler. Buna özgürcesine değişmeyen verdiler" ifadelerini kullanarak, "Seçmenlerin seneler zarfında dip birlikte bölünmüşlük zarfında kaldığını cezaevi arkası edemeyiz. Artık birlikte intikal devri başlıyor" dedi.
“Bu plebisit bizim değil, Fransız devletinin referandumu"
Bağımsızlık yanlısı birlikte reis bulunan Yeni Kaledonya Kongre Başkanı Roch Wamytan icra ettiği açıklamada, Fransız hükümetinin üçüncü referandumu domestik matem geleneklerine hürmet göstererek Eylül 2022'ye tecil çağrısını reddettiğini belirterek, "Bu plebisit bizim düşüncesince üçüncü plebisit değil. Sadece dü yasal plebisit bulunduğunu düşünüyoruz. 2018 ve 2020. Bu plebisit bizim değil, Fransız devletinin referandumu" dedi.
Adada kuvvet olaylarının yarık vermesinden korkuluyor
Adada canlı ve genellikle istiklal talip domestik Kanak halkının, güneş tacı virüs salgını zımnında duyuru edilen 12 maaş matem devri kapsamında sandığa gitmeme çağrısı yapmasının plebisit neticelerini ehemmiyetli miktarda etkilediği tabir edildi.
Analistler ise, "hayır" oyunun istiklal destekçilerini kızdıracağından ve adada dingildeklik meydana getireceğinden korkuyorlar. Fransa çeşidinden 1853'te ilave edilen ve 1946'da Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu'na eklenen Yeni Kaledonya'da, 1980'lerde istiklal yanlıları ile Fransız yanlıları ortada çatışmalar yarık vermişti. Yeni Kaledonya ayrıca, Macron'un Fransa'nın Pasifik'teki tesirini açık açık tezyit planının merkezinde arazi almış bulunduğu biliniyor.
Kaledonyalılar istiklal düşüncesince akıbet şansını kullandı
1998'de meydana getirilen Noumea Anlaşması kapsamında 3 kez istiklal referandumu aranjman hakkı maruf Yeni Kaledonya'da 2018 yılındaki referandumda sandıktan yüzdelik 56.7 oranında “hayır” oyu çıkmıştı. Kayıtlı seçmenin yüzdelik 80'ininden fazlasının sandığa gittiği 2020'deki referandumda ise seçmenlerin yüzdelik 53.3'ü bağımsızlığa “hayır” demişti.
