Nablus
İsrail'in 1967'de nehiy etmiş bulunduğu Batı Şeria'da 250'den aşkın gayrikanuni Yahudi yerleşim ünitesi bulunuyor. Bu yerlerde durma fail kestirmece 500 bin Yahudi yerleşimci, nehiy altında canlı Filistinliler düşüncesince yaşamı henüz da ağır bir duruma getiriyor.
Yahudi yerleşimciler, kesif pıtrak Filistinli çiftçilerin en ehemmiyetli barışma deposu bulunan zeytin ağaçlarını kesip ateşe verirken, hassaten hasat çağında aracısız Filistinli çiftçileri erek meydan saldırılar da oluyor. Yerel kaynaklara göre, Ağustos 2020'den buyana Batı Şeria'da 9 binden aşkın zeytin ağacı bozma edildi.
İşgal altındaki Batı Şeria'da Yahudi yerleşim ünitesi kaynaklı hücum ve provokasyonların en aşkın yaşandığı yerlerden birisi de Nablus'un güneyindeki Burin beldesi.
Filistinli çiftçilerin güvenliği ve en asliye barışma kaynaklarının gözdağı altında bulunduğu "ateş hattındaki" kasaba gayrikanuni yerleşimlerle muhat durumda. Burin'in batısında İsrail kalabalık garnizonu yer alırken, güneyinde Yitshar, kuzeyinde Har Braha, doğusunda ise Givat Ronim yerleşim birimleri bulunuyor.
Saldırılar senelerdir kesintisiz sürüyor
AA muhabirine mütekellim Burinli fellah Muhammed Mahmud, köylerinin daim yerleşimcilerin "programlı" saldırılarına verilen kaldığını söyledi.
Yasa dışı yerleşim kaynaklı saldırıların "35 senedir kesintisiz" bitmeme ettiğini tamlayan Mahmud, "Yerleşimci saldırıları İsrail ordusu çeşidinden destekleniyor. İsrail ordusu yerleşimciler (Filistinli) kişilere saldıracağı devir uzakta duruyor. Bir gönül rahatlığı karşıya hulul yaşandığında ise askerler, yerleşimcilerin önüne geçiyor; (Filistinlilere karşı) cezaevi yaşartıcı bomba ve plastik mermiyle onları koruyor." dedi.
56 yaşındaki Filistinli çiftçi, verilen kaldıkları saldırıları şöyleki anlattı:
"Her iki-üç günde müşterek saldırılar oluyor. Bahar ayında ise az henüz herhangi müşterek güneş hücum yaşanıyor. Altıncı ay yerleşimciler düşüncesince kundaklama ayı. Zeytinliklere saldırıp yakmaya çalışıyorlar. Çünkü literatür gelmesiyle dağlardaki diken çırpı bedava yanmaya elverişli bir duruma geliyor. Büyük alanlar yanabiliyor. Burin'de herhangi müşterek sene minimum 2 bin zeytin ağacını hakeza yakıyorlar."
"Her taşında hatıralarımın bulunduğu alana deminden yayan güçlü gidemiyorum"
Bölgede 300 denli zeytin ağacı bulunduğunu aktaran Mahmud, ağaçlarının minimum 5 kez kesilmeye, 3 kez de kundaklamaya verilen kaldığını söyledi.
Kendisinden hoppadak metrelerce uzaklıktaki yeşil alanları ayraç fail Mahmud, müşterek vakitler bolca dakika geçirdiği, deminden ise yerleşim birimlerinin yakınında mevcut bu alanlara girmesinin bundan sonradan "yasak" bulunduğunu tabir etti.
Filistinli çiftçi, şöyleki bitmeme etti:
"Babam çiftçiydi, ego de onun kabilinden çiftçiyim. Hayvanlarımız vardı ve tamamı bu bölgede otlatırdık. Hatta literatür bu dağlarda yatardık. Her taşında, herhangi müşterek tek metrekaresinde hatıralarımın bulunduğu bu alana deminden yayan güçlü gidemiyorum. Hayvan götürmeyi bırakın yayan güçlü gidemiyorum. Üstelik herhangi müşterek güzeşte sene üzerimizdeki bası tedricen artıyor."
Burinli tamamı çiftçilerin vaziyetten bulut duyduğunu vurgulayan Mahmud, "(Yerleşimciler) Tarım niteleyerek müşterek nesne tutmak düşüncesince alana ıssız domuzu ve ceylanlar getirdiler. Filistinli varlığını ağız ağıza bölgeden gidermek için." dedi.
Münferit değil "sistematik ve planlı" saldırılar
Burin Belediye Başkanı Nidar Neccar da beldedeki üç iri yerleşim biriminin binlerce dönüm araziyi nehiy ettiğini belirtti.
Neccar, Filistinli çiftçilerin acemi direk dikmelerine yahut acemi alanlara teşrinievvel yapmalarına müsaade verilmediğine, yılda en aşkın 5 gün, o da hususi izinle zeytin hasadı yapabildiklerine dikkati çekti.
Yasa dışı yerleşim kaynaklı saldırıların ise "sistematik ve planlı" bulunduğunu vurgulayan Neccar, "Burada enstantane ve münferit saldırılardan uydurma etmiyoruz. Bu sistemli saldırıların amacı, Filistin köylerinde henüz aşkın toprağı kaplama geçirmek ve Yahudileştirmektir." niteleyerek konuştu.
Yerleşimcilerin bu eylemleri "İsrail hükümetinin politikasını dah etmek için" yaptıklarına ayraç fail Belediye Başkanı, şunları kaydetti:
"Yerleşimciler şu an tamamı alanlarda topluluklar, firmalar ve yazışma kanalları üstünden örgütlenmiş durumda. Mesajlaşma uygulamaları üstünden haberleşerek filan alana hücum gerçekleştirmek düşüncesince örgütleniyorlar. Yerleşimcilerin tamamı saldırıları örgütlü, üstünde çalışılmış ve düzenlenen saldırılardır."
Filistinli semt sakinlerinin çıkarlarını savunmasının yasal hakları bulunduğunu dile getiren Neccar, yerleşimcilerin saldırılarının önlenmesi ve probleminin çözümü düşüncesince arsıulusal topluma çağrıda bulundu.
- 15-20 nefis grubun saldırısına uğradı
Burin'e yandaki Huvara semtinden esnaf Kaid Avde de bölgede akıbet günlerde yerleşimci saldırılarına verilen küsurat Nabluslulardan biri.
Vitrifiye ürünleri mağazası işleten Avde, İsrailli yerleşimcilerin 23 Ocak'ta iş namına icra ettiği saldırıyı şöyleki anlattı:
"Mağazamızdaki ofiste otururken çabucak 15-20 nefis müşterek yerleşimci ekip geldi. evvel taşlarla otomobile saldırdılar. Adeta çıldırmış gibilerdi. Sonra dükkana saldırıp dağıtmaya başladılar. Bazılarının yüzü maskeliydi.
İsrail ordusunun himayesinde oldu. Askerler durmuş onları izliyordu. Hiç akım etmediler. Benim dükkanımdan sonradan öbür dükkanlara saldırdılar."
Saldırı esnasında 10 yaşındaki oğlunun da iş durumunda bulunduğunu tamlayan Avde, olayın onun düşüncesince müşterek "travma" bulunduğunu söyledi.
Zararının 55 ila 60 bin şekel (yaklaşık 20 bin dolar) bulunduğunu kaydeden Filistinli esnaf, saldırıya bağlı İsrail polisinin müşterek teşebbüste bulunup bulunmadığına müteveccih suali ise şöyleki yanıtladı:
"Polis geldi. Şikayetimizi aldı. Gelip alıcı kayıtlarına aldılar. Ama bu huzursuzluklar tek meyve getirmiyor. (İsrail polisi) Sadece kimin onlara (yerleşimcilere) saldırmış bulunduğu ile ilgileniyor. Bir Filistinli onlara cevap verip saldırırsa ayrımsız güneş bulup tutuklarlar."
- Filistinliler askeri yerlere hapsedilmiş durumda
Uluslararası hukuka göre, nehiy altındaki topraklarda mevcut tamamı Yahudi yerleşim birimleri gayrikanuni ikrar ediliyor.
Uluslararası Af Örgütünün, 1 Şubat'ta yayımladığı ve İsrail'i "apartheid" diyeti şekilde tanımladığı tutanağa göre; Batı Şeria’da kestirmece 3 milyon Filistinlinin yanında İsrail hükümeti çeşidinden resmi şekilde düz yazı edilmiş 132 yerleşim ile 1990’lardan buyana hükümet onayı yapılmaksızın düz yazı edilmiş ve İsrail hukukuna gereğince güçlü yasadışı ikrar edilen 140 destursuz kondu yerleşim dalında durma fail 441 bin 600’den aşkın Yahudi yerleşimci yaşıyor.
Raporda, İsrail'in arsıulusal hukuku ihlal ederek nehiy altındaki Filistin topraklarında Yahudi yerleşimlerini daim genişlettiği ve yerleşimlerle çevrilmiş Filistinli toplulukları adeta “askeri bölgelere” hapsettiği vurgulandı.
Batı Şeria'da yerleşim birimleriyle muhat vaziyetteki Filistinliler, İsrail'in askeri idaresine ve günce yaşamı iyice zorlaştıran çok kaba kan dolaşımı kısıtlamalarına tabi.
Askeri arama noktaları, bariyerler, çitler ve öbür yapılardan oluşan müşterek ağ, nehiy altındaki Filistin topraklarında Filistinlilerin dolaşımını arama ediyor ve İsrail’e yahut yurtdışına seyahatlerini kısıtlıyor.
- Batı Şeria'da "yerleşimci terörü"
Batı Şeria'daki gayrikanuni yerleşimlerden meydana gelen ve akıbet devirde sertliğini tedricen artı "Yahudi yerleşimci terörüne" gönül rahatlığı İsrail kamuoyunda ve arsıulusal bölgede da tepkiler yükseliyor.
İsrail Kamu Güvenliği Bakanı Omer Barlev, İsrail Kamu Yayın Kuruluşuna (KAN) icra ettiği açıklamada, Yahudi yerleşimcilerin Batı Şeria’da Filistinlilere müteveccih saldırılarının "organize terör" bulunduğunu ikrar etmişti.
Nablus kırsalında 25 Ocak'ta birisi 3 yaşlarında bebek 3 Filistinlinin yaralandığı yerleşimci saldırısı üzerine mütekellim Barlev, "Benim görüşüme gereğince bu, bu arada akım fail müşterek yıldırı grubunun düzenleme faaliyetidir." ifadelerini kullanmıştı.
İsrail Meclisindeki Ortak Arap Listesi önderi Eymen Avde de içtimai komünikasyon araçları hesabından icra ettiği açıklamada, yerleşimci sertliğinden İsrail hükümetini mesul tuttu.
Şiddet görüntülerinin, "suçluların hükümet desteği almasının sonucu" bulunduğunu korumak için çaba sarfeden Avde, "İşgalin derinleştirilmesi politikası, yerleşimci şiddetinin temelidir." ifadelerini kullandı.
- İsrail ABD'nin tepkisinden endişeli
Öte taraftan İsrailli yetkililer ortada acemi gayrikanuni yerleşimler dair ilkin Amerika iktisap geçirmek bunun şeklinde arsıulusal maşer çeşidinden tepkilere verilen kalma endişesi hakim.
Son şekilde 2 Ocak'ta, İsrailli Başsavcı Avichai Mendelblit'in, fariza süresinin sona ermesinden hoppadak biraz güneş önceki Batı Şeria'da kurulan "Evyatar" yerleşimine yasallık statüsü verilmesi İsrailli yukarı dozaj yetkilileri böldü.
Dışişleri Bakanı Yair Lapid, Başbakan Naftali Bennett'e kaba müşterek dille name yazarak, Amerika hükümetinden yukarı dozaj yetkililerin, yerleşim planına bitmeme etmenin neticeleri dair İsrail'i uyardığını aktardı.
Lapid, Savunma Bakanı Benny Gantz ve İçişleri Bakanı Ayelet Şaked kabilinden adların önderlik etmiş bulunduğu Evyatar hamlesinin doğurabileceği menfi diplomatik neticeler üzerine namına danışılmamasını eleştirdi.
ABD'deki 7 sansasyonel Yahudi örgütü de 25 Ocak'ta, Batı Şeria'da aşırılıkçı Yahudi gruplar çeşidinden Filistinlilere ve İsrailli sivillere gönül rahatlığı bitmeme fail "terörizm ve siyasal şiddeti" kapatmak düşüncesince İsrailli yetkilileri harekete geçmeye çağırdı.
İftira ve İnkarla Mücadele Birliğinin de yer almış bulunduğu 7 kuruluş, İsrail Başbakan Naftali Bennett, Dışişleri Bakanı Yair Lapid ve Savunma Bakanı Benny Gantz'a yazdıkları kuma mektupta mevzuya bağlı uyarılarını sıraladı.
