Kudüs
Almanya'nın, 1 Eylül 1939'da Polonya'yı obstrüksiyon etmesiyle başlamış olan II. Dünya Savaşı'nın üstünden 79 sene geçmiş olmasına rağmen, bu iri yıkımın yaşamda küsurat mağdurları ve ölenlerin yakınları, yaşanmış olan insancasına krizlerin acısını hala taşıyor.
II. Dünya Savaşı'nın zihinlere kazınan en biberli yanlarından bir tanesi de alma ve imha kamplarında ilkin Yahudilere erinç işlenen katliamlar. Naziler, şişman kırım ika etmek düşüncesince muhtelif devletlerde imha kampları kurdu.
Polonya’daki Auschwitz-Birkenau Kampı, bu kampların en büyüğüydü. Kampa gönderilen 1,3 milyon insandan 1,1 milyonu katledildi.
İnsanlık tarihinin en iri dramlarından bir tanesi yerine kayıtlara sabık Nazi kamplarında insanoğlu üstünde deneyler yapıldı. Ölenlerin cesetleri, krematoryumlarda yakıldı.
Başta Yahudiler peyda etmek az daha değişik ırklardan milyonlarca insan, Nazilerin yüksek Alman ırkını fotoğraflamak düşüncesince yürüttüğü politikalar çerçevesinde öldürüldü.
İkinci Dünya Savaşı esnasında 6 milyondan birlikte tomar Yahudi katledildi. Bu katliamlar, henüz sonradan Birleşmiş Milletler çeşidinden Yahudi Soykırımı (Holokost) yerine bildirme edildi. Her sene Auschwitz alma kampının kurtarıldığı 27 Ocak'ta Holokost kurbanlarını yâd törenleri düzenleniyor.
Holokost sonrası İsrail'e huruç hızlandı
Nazilerin icra ettiği soykırımın arkası sıra Avrupa genelinden Yahudilerin İsrail'e tarla kayması hızlandı. Siyonizm, Avrupa gözetiminde henüz baş döndürücü lehtar toplamaya başladı. İsrail'de Yahudiler, İngilizler ve Arap nüfusa erinç silahlanmaya, silahlı örgütler kurmaya gayret verdi.
İsrail, 1948 senesinde İngiliz mandasından Filistinlileri topraklarından sürerek kurulunca, Yahudi soykırımına atıfla budun inşasında "Bir henüz asla" lafları İsrail devletinin ve ulusunun mottosu oldu.
İsrail makamlarının paylaşmış bulunduğu sayılara göre, dakika İsrail'de 165 bin 800 denli Holokost'ta yaşamda kalanlar yaşıyor ve bunlardan yüzdelik 90'ı seksen yaşlarının üzerinde.
10 bin bebek baki ülkeye gönderildi
Almanya'da Nazi devri başladıktan sonradan kurtulmaları düşüncesince aileleri çeşidinden trenlerle baki devletlere gönderilen kollar ortada arsa düzlük ve o fasıl 15 yaşlarında İngiltere'ye revan Walter Bingham, yaşadıklarını AA muhabirine anlattı.
Almanya tevellütlü Walter Bingham, dakika 98 yaşında. Naziler iktidara gelmeden ilkin Weimar Cumhuriyeti zamanında okula revan Bingham, İngiltere'de orduya katıldığını, Normandy çıkarmasında cankurtaran şoförü yerine fariza yaptığını, başarıları dolayısıyla Fransa'dan ve İngiltere Kralından yüksek iş madalyaları kazandığını paylaştı.
Bingham, derinlemesine senelerdir gazetecilik mesleğiyle uğraştığını belirtti ve evinin duvarındaki "en nemli gazeteci" ve "en nemli radyo şovu sunucusu" evren rekorlarını gururla gösterdi.
Yahudilerin çocuklarını trenlere bindirip baki devletlere göndermesinin Nazilerin darbesi yerine muazzez Kristal Gece'den sonradan başladığına ayraç fail Bingham, "10 bin bebek harp başlamadan kestirmece 8 ay ortamında baki devletlere gönderildi. Ebeveynler şahsen kendileri gönderiyorlardı zira harp esnasında Yahudiler düşüncesince durumun iyiye gitmeyeceği açık açık ortadaydı. Bu trenlere binip revan evlatların yüzdelik 99'u ailelerini birlikte henüz göremedi. Ben gelişememiş dönerek annemle buluşabildim. Ama editör babam çoktan öldürülmüştü." dedi.
Ailesinin kalanlarının çoğunu kaybettiklerini, eşinin ebeveyn ve benzeyen ailesinin katledildiğini aktaran Bingham, savaştan ilkin kaçmayı başaranların yaşamda kalabildiğine dikkati çekti.
Almanya'da ihsas elemanı yerine çalıştı
Nazi zamanında Yahudilere erinç ayrımcılığın er çağda başladığını, Yahudi bulunduğu düşüncesince sınıfın arkasına atıldığını tamlayan Bingham, Yahudilerin öteki çocuklardan ayrılarak yıkı birlikte okula kullanmak durumunda kaldığını söyledi.
Bingham, İngiltere'ye revan çocukların, bazılarının falcı ailelere verildiğini, bazılarının evlat edinildiğini anlatarak 20 yaşlarında da orduya yazıldığını kaydetti.
Orduda cankurtaran şoförü yerine fariza icra ettiği tam Normandy çıkarmasına katıldığını, buradan Belçika ile Hollanda'ya gittiğini ve sonuç yerine da İngiliz Kuvvetleri saflarında Almanya'da ihsas elemanı yerine fariza yaptığını paylaştı.
Savaş esnasında tutsak düşmesi şeklinde Alman ismiyle başağrısı yaşaması dolayısıyla başındaki subaya başvurarak adını değiştirdiğini özetleyen Bingham, adını ayıklamak düşüncesince şeb ezanı telefon rehberine baktığını ve Almanca ismi "Wolfgang Billig"in geçmiş harflerini haiz Walter Bingham'ı seçtiğini söyledi.
"Hepimizin sulh ortamında yaşamasını istiyorum"
Annesiyle İsveç'te buluşmasını özetleyen Bingham, "Annem beni 15,5 yaşımdayken deneyimsiz birlikte eş evladı yerine bıraktı ve beni 22 yaşlarında gördüğünde savaşlara ek birlikte canlı eş yerine karşısına çıktım. Onunla esasen buluştuğumda alelacayip biriydim." dedi.
Holokost'un bugünkü etkilerini değerlendiren Bingham, şunları söyledi:
"Beethoven birlikte senfonisinde kişilerin ahi bulunduğunu söyler. Bizlerin bazısı kullanmakta olanları renklerinden dolayı, inançlarından çevre ayırmamız bildirme edilemez. Benim görüşüme mucibince birlikte oğan mevcut ve bizler; Yahudiler, Hristiyanlar, Müslümanlar, biz ayrı merdivenlerden, ona ulaşmaya çalışıyoruz. Tanrı hepimizi yarattı. İnsanlar sebep birlikte birinden sebep tiksinme boy bos bu benim düşüncesince birlikte bilmece. Hepimizin sulh ortamında yaşamasını istiyorum."
"Altı parça değişik annem ha ve değme bir tanesi bana baki birlikte insan verdi"
Rena Quint, "Friedel Lichtenstein" ismiyle Polonya'nın Piotrkow Tribunalski kentinde 1935 senesinde dünyaya geldi.
AA muhabirine Nazilerin Yahudi soykırımında yaşadıklarını özetleyen Quint, "Benim etap Rena Quint, bu benim altıncı adım. Altı parça değişik annem ha ve değme bir tanesi bana baki birlikte insan verdi. İki parça veladet günüm var. Birini 1945'te edindim, gerçeğini de 1985'te öğrendim. Bir vakitler kız çocuğuydum, birlikte müddet eş çocuğuydum. Uzunca birlikte fasıl 'Polonya'da mı doğdum Almanya'da mı doğdum' bundan sakıncasız yapılmaksızın geçti." niteleyerek konuştu.
Quint, ilerleyici yıllarda, veladet belgesini, anne-babasının dünyaevi kaydını, abilerinin göndermiş bulunduğu kampı, Polonya'da yaşamış bulunduğu evi bulduğunu anlattı.
Nazilerin 1 Eylül 1939'da kendisi 3,5 yaşlarındayken Polonya'ya geldikleri geçmiş kentin Piotrokow bulunduğunu ve burada geçmiş Yahudi gettosunu kurduklarını dile getiren Quint, şehirdeki ve kırsaldaki Yahudilerin bu mahalleye toplanıp etraflarının dikenli telle çevrildiğini paylaştı.
İnsanların evlere, okullara, sinagoglara tıkıştırıldığını, ehliyetli yemek, derman olmadığını ve bazılarının açlıktan yaşamını kaybettiğini kail Quint, babasının birlikte cıncık fabrikasında emek vermek kampına alındığını, dü iri eş kardeşi ve annesiyle evde kaldığını anlattı.
Quint, 1989'da emektar evine gittiğinde habbe kapısına Yahudi hanelerini işaretlemek düşüncesince konulmuş olan işaretin hala orada durduğuna ayraç etti.
"Annem ve abilerim uygulama edildi"
Nazilerin birlikte devir dü bin denli insanı gettodaki sinagoga doldurduğunu, dışarıda kalanların ormana götürülüp uygulama edildiğini kaydeden Quint, "Savaş ego 3,5 yaşlarındayken başlamıştı. Ben o vakitler 7 yaşındaydım. Sinagogun gelişememiş tarafında birlikte kapının yakınındaydım. Sanırım amcam bana koşmamı söyledi. Belki annem, ihtimal de oğan beni itti ve kaçtım. Annem ve abilerim Treblinka'ya götürüldü ve uygulama edildi." niteleyerek konuştu.
Quint, gelişememiş kapıdan kaçtıktan sonradan birlikte insanın kendisini babasının çalışmış bulunduğu cıncık fabrikasına götürdüğünü aktararak, "Kızlar işe yaramazdı. Erkek evlatları 10 yaşlarında olduğunda işe başlayabiliyordu. Babam benim ismimi değiştirdi ve 'Bugünden sonradan eş çocuğusun' dedi. Buna mucibince konuşmam, davranmam gerekiyordu. Dilimizde eş ve avrat yerine bahsetmek farklılığa defa açıyordu. Burada çalıştım. Çok çirkin birlikte yerdi, kirliydi, köpekler vardı." niteleyerek konuştu.
"Anne-babamın neye benzediğini bilmiyorum"
İtilaf Devletleri, Polonya'ya akıllıca ilerledikleri tam Nazilerin Yahudileri alma kamplarından balık istifi denli kamyonetlerle Almanya'ya götürüldüklerini tamlayan Quint, "Babam buradan ayrılırken bana bazısı resimler verdi. 'Merak ika harp bitecek, seninle evimizde buluşacağım' dedi. Ama bu sözünü tutamadı. Beni birlikte meslek öğretmenine denyo etti. Bergen'e soğukta, örtüsüz ayaklarla, meşime üstünde giysiler yapılmaksızın yürüdük. Burada bizi duşlara götürdüklerinde, elimde resimler vardı. Bir er geldi elimdekinin mülk bulunduğunu düşündü ihtimal de. Anne-babamın topu topu resimlerini yırttı, attı. Onların neye benzediğini tek bilmiyorum." dedi.
Kendisine analık fail hanımefendilerin münavebeli öldüğünü, tifusa yakalandığı tam konuştukları dili anlamadıkları baki askerlerin geldiğini özetleyen Quint, Bergen kampında hanımefendilerin neşe çığlıklarını ayırt ettiğini söyledi.
Quint, İngiliz askerlerinin ilkin soykırımda ölen 10 bin denli ölmüş insanı defnetmek ve Nazilerin kurduğu alma kamplarındaki barakaları yakmakla çalışır olduğuna ayraç etti.
"Onun ölümü benim şansımdı"
Başka yetimlerle bu arada İsveç'e götürüldüğünü, burada birlikte merkeze yerleştirildiğini özetleyen Quint, "Anna ismindeki Yahudi birlikte kadının oğlu, annesine huruç düşüncesince topu topu muktezi evraklar ve biletini gönderdi. Bu kadının da 9,5 yaşındaki kızı ölmüştü. Onun ölümü benim şansımdı. Bana onunla gelmemi kızı olmamı öneri etti. Ben de bildirme ettim ve bu sayede ABD'ye huruç ettim. Onun ismini, veladet gününü ve veladet yerini aldım." ifadesini kullandı.
ABD'de yaşamın kendisi düşüncesince dobra gittiğini fakat gine Holokost'tan kurtulan acemi anası Anna'nın çelimsiz müddette yaşamını kaybettiğini tamlayan Quint, cenazede her insanın ağladığını "ama alma kamplarında ölenin takiben ağlanmadığı düşüncesince buna şaşırdığını" aktardı.
Brooklyn'de canlı ve evlatları sıfır birlikte Yahudi aileye evlatlık verildiğini paylaşan Quint, bu ailesiyle acemi birlikte sahn kurduğundan bahsetti.
Holokost'un bugüne etkilerini değerlendiren Quint, şunları söyledi:
"Benim açımdan harp değme daim çirkin şeyleri anımsatıyor. Birileriyle harp sebep yapılmaktadır ki? Ne istiyorsunuz, arazi mı, her insana kafi gelecek denli var. Yemek mi, her insana kafi gelecek denli aşındırmak var. Tamam ihtimal birilerinin henüz birlikte tomar mevcut fakat paylaşabiliriz. Suyu paylaşabiliriz... Savaş hacısı hocası düşüncesince berbat."
