Viyana
Müzakerelere sunulan araya bağlı ortak diplomattan edinmiş olduğu bilgilere göre, kısaca 11 aydır Avusturya'nın başkenti Viyana'da sürdürülen İran çekirdeksel görüşmelerinde mütalaa edilen konuların dışındaki hususlara bağlı Rusya'nın talepleri dolayısıyla görüşmelerin tamamlanmasında dava yaşandı.
Rusya’nın Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) şekilde isimlendirilen İran çekirdeksel anlaşmasının haricinde toprak alan, İran ve Rusya’yı aracısız ait ortak hususa müteveccih talepte bulunduğunu kaydeden diplomat, görüşmelerde ABD'nin 2018'de biricik yönlü şekilde çekilmiş olduğu çekirdeksel anlaşmaya dönmesi, İran'a uyguladığı yaptırımların kaldırılması ve İran'ın çekirdeksel faaliyetlerini 2015'de imzalanan geçim sınırlarına çekmesinin mütalaa edildiğini anlatım etti.
Diplomat, müzakerelerin temelinde İran’ın arsıulusal toplumla ilişkilerinin normalleştirilmesinin ele alındığını, görüşmelerin amacının İran’ın değişik ülkelerle düet ilişkilerini normalleştirmesi üzerinde olmadığını söyledi.
Diplomat, Moskova’nın anlaşmayla aracısız bağlantılı, çırçıplak ortak çekirdeksel projenin korunmasına bağlı talepte bulunduğu, bu isteğin Batılılar çeşidinden uygun görüldüğü fakat elan sonradan mütalaa dışı mevzulara müteveccih taleplerle geldiklerini aktardı.
Bazı uran hususların da çözüme kavuşturulması icap ettiğini kaydeden diplomat, gerçek mevzunun "dış aktif fiil olarak" isimlendirilen Rusya'nın talepleri olduğuna ayraç ederek, final çizgisine aşırı yaklaşılmışken, görüşmelerle aracısız bağlantısı sıfır ortak bap dolayısıyla müzakerelerin durdurulmasının manzara kırıklığına defa açtığını dile getirdi.
İran ile çekirdeksel danışmalar ve Rusya'nın hayret güvence talebi
Nükleer anlaşmanın baştan dört dörtlük anlamıyla uygulanmasını terazi ve ABD'nin anlaşmaya dönüşünün ele alındığı çekirdeksel görüşmeler, Rusya, Çin, Almanya, Fransa, İngiltere ve İran'dan yukarı düzem temsilcilerin katılımıyla Avusturya'nın başkenti Viyana'da yapılıyor.
Eski Amerika Başkanı Donald Trump zamanında 2018'de anlaşmadan biricik yönlü çekilen Washington ise Avrupa Birliği yoluyla görüşmelere bilvasıta ortaklık sağlıyor.
Yaklaşık 11 aydır devam eden görüşmelerde sonuncu evreye ulaşılırken, anlaşmanın taraflarından Rusya, Ukrayna savaşıyla alakalı namına müteveccih yaptırımların İran ile iş donanmasına dokunca vermeyeceğine ilişikli ABD'den bağlanmış garantiler istem etmişti.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, 5 Mart'ta icra ettiği açıklamada, "ABD çeşidinden tetiklenen bulunan sürecin, İran ile ticaret, kazançlı ve envestisman teşrikimesai ile askeri-teknik teşrikimesai hakkımıza nazar boncuğu halde dokunca vermeyeceğine ilişikli bağlanmış ortak güvence istedik." demişti.
Mevcut çekirdeksel anlaşmaya dünkü ortak özdek eklenmesini mucip Rusya'nın bu hayret talebinin sonuncu evreye gelinen müzakerelerde pürüze defa açmış olduğu belirtilmişti.
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de zaman "dış etkenler" dolayısıyla Viyana'da İran çekirdeksel anlaşmasının baştan uygulanması düşüncesince hesaplı müzakerelere açıklık verilmesine gerekseme bulunduğunu açıklamıştı.
