İstanbul
Uzmanlar, ABD ile rakiplik süresince bulunan Çin, Rusya üzere nice ülkenin, Güney Çin Denizi'nde manevra esnasında düşen F-35C savaş uçağının enkazına ulaşmaya çalışacağını belirterek, enkaza kavuşması yerinde uçağa ilişik tamamı eleştiri bilgilerin bu devletlerin eline geçeceği, ABD'nin ise bunu duvar olmak düşüncesince iri birim numara güç gider edeceği değerlendirmesinde bulundu.
Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın, defans politikaları uzmanı Arda Mevlütoğlu, 25 Ocak'ta ABD birliğine ilişik "F-35C Şimşek" tipi savaş uçağının Güney Çin Denizi'nde manevra yaparken düşmesini, Çin'in uçağın enkazını ulaşmaya çalıştığına değgin iddiaları ve düşen uçaktan çevre ABD-Çin ortada çıkma mümkün krizleri AA muhabirine değerlendirdi.
Prof. Dr. Caşın, Carl Vinson ve Abraham Lincoln tayyare gemisi filolarının Güney Çin Denizi'nde birim numara manevra icra ettiği tam meydana mevrut kazanın başta alanı zat esmer suları şekilde gören Çin ile ABD'yi dirlik karşıya getirerek gerilimi tırmandırabileceğini söyledi.
Pasifik'te ABD-Çin ihsas savaşının başladığını, ABD'nin 110 milyon dolara servet bulunan faziletli uygulayım bilimi kuvvetli tayyare enkazının Çin'in eline geçişine izin vermeyeceğini kaydeden Caşın, uçağın enkazına ulaşmasının, uçağa ilişik baş döndürücü eleştiri bilgilerin Çin'in eline geçmesi anlamına geleceğini belirtti.
Sadece Çin'in değil, ABD ile defans uran rekabetinde bulunan Rusya ve gayrı devletlerin de enkaza ulaşmaya çalışacaklarını kaydeden Caşın, "Çin, enkaza kavuşması yerinde radardan gizlenme, sensörler ve data el işi donanımları, 5. kuşak doğacak savaş teknolojisine eş bu uçağın dört başı mamur eleştiri bilgilerine ulaşır, donanımını öğrenir ve kopyalar, aynısını yapar." dedi.
Deniz hukukuna layıkıyla denizde mevcut ganimetin bulmuş olana ilişik bulunduğunu kail Caşın, ABD'nin, dört başı mamur sahiplik hakkı namına ilişik bulunan uçağın Çin'in eline geçişine katiyen izin vermeyeceğini vurguladı.
Caşın, Çin'in enkaza ulaşmaması düşüncesince ABD'nin uçağın düşmüş bulunduğu alanı arama dibine alabileceğini ayrıca hukuken de buna bariyer olmaya çalışacağını dile getirdi.
Benzer halde 2018-2022'de 5 uçağın düştüğünü hatırlatan Caşın, "9 Nisan 2019'da Japonya'ya ilişik birim numara F-35 Pasifik Okyanusu'nda, Kasım 2021'de Mısır'dan koruyucu İngiltere'ye ilişik birim numara F-35 Suriye açıklarında düştü. Diğer üç F-35 ABD süresince kaymakamlık yaptı, bunlarla alakalı baş döndürücü birim numara tomar bilgelik yok." dedi.
ABD'nin en önemli uçakları bulunan F-35, F-22, C-17 eriştirme uçağı, savaşın kaderini değiştirecek B-2 başlıca bombalama uçaklarının, Çinliler kabilinden ayrımsız kopyalanarak üretildiğini kail Caşın şunları aktardı:
"Çin, 1 Nisan 2001'de ABD EP-3E ihsas uçağını Hainan Adası'nda acele inişe zorlandı. Pilotları gözaltına aldı. Uçağın tesisat detayları kopyalandıktan sonraları mürettebat ABD'ye teyit edildi. Dolayısıyla Çin, hem ABD'nin 7 Mayıs 1999'da vurmuş bulunduğu Çin'in Belgrad Büyükelçiliği'nin öcünü aldı bununla birlikte uçağını ihsas bilgilerini ele geçirdi. Çin, ABD'nin bu önemli silahlarını kopyalayarak çokluk kuvvetlerinde bulunduğu üzere iklim kuvvetlerinde de ABD'ye avantaj sağladı. Bu gerçekte Çin'in 21. yüzyılda ABD'ye en iri düzlük okuması oldu."
"Enkaza iktiran etmek ABD ile rakiplik süresince bulunan tamamı devletler düşüncesince önemli"
Savunma politikaları uzmanı Arda Mevlütoğlu da doğacak teknolojiye eş uçak, gemi, tahtelbahir üzere sistemlerin bu çeşit kazaları böylecene parçalarının yahut tümünün ele geçirilmeye çalışıldığını tabir ederek buna benzeşim baş döndürücü sayıda kip bulunduğunu aktardı.
Mevlütoğlu, ABD'nin eleştiri sistemler, sensörler ve strüktürel nitelikleri zımnında başlıca istihbari bilgilere eş uçağın enkazına iktiran etmek düşüncesince iri güç gider edeceğine aksan yaparak, uçağın Çin'in eline geçmemesi düşüncesince lazım önlemleri de alacağını aktardı.
Mevlütoğlu, "F-35C baş döndürücü doğacak teknolojiler ihtiva ettiği düşüncesince enkazına birim numara an önceki iktiran etmek Çin üzere birim numara iklim düşüncesince baş döndürücü eleştiri birim numara olay. Aynı sürede Rusya yahut ABD ile rakiplik süresince bulunan devletler düşüncesince sonuç adım önemli. Dolayısıyla bu devletlerin enkaza iktiran etmek düşüncesince rekabete girmeleri beklenebilir." dedi.
Benzer olayların hâlâ önceki de yaşandığını dile getiren Mevlütoğlu, ABD ordusuna ilişik ve görünmeyen durumuna eş F-117 uçağının 27 Mart 1999'da emektar Yugoslavya'da planlı NATO harekatı esnasında Sırplar kabilinden düşürüldüğünü ve Sırpların düşen uçağı Rusya'ya verdiğini anlattı.
Atlantik Okyanusu'nda 1968'de batan Golf II sınıfı birim numara Sovyet tahtelbahir enkazının da ABD kabilinden Glomar Explorer anlı şanlı hususi donatılmış birim numara gemiyle ve baş döndürücü duyurulmayan birim numara operasyonla 1974'te çıkarıldığını hatırlatan Mevlütoğlu, şunları kaydetti:
"Çin, 1 Nisan 2001'de ABD EP-3E ihsas uçağını acele inişe zorlamış mürettebatı gözaltına almıştı. Uçağın istihbari bilgilerini kopyaladıktan sonraları pilotları başıboş bırakmıştı. Diğer birim numara kip İran, 2011 Aralık'ta ABD'nin insansız iklim aracını zat topraklarına zorunlu inişe zorlamış hâlâ sonraları da ele geçirmişti. Araç üstünde tetkikat işleyen İran, hâlâ sonraları benzerini kendisi yapmıştı."
