Taşkent
31 Ağustos 1991'de bağımsızlığını duyuru fail Özbekistan'ı, 16 Aralık 1991'de tanıdığı bulunan önce dünya bulunan Türkiye ile Özbekistan arasındaki diplomatik münasebat 4 Mart 1992'de tesis edildi.
Burada önce büyükelçiliği açan Türkiye'nin Taşkent Büyükelçiliği Nisan 1992'de, Özbekistan'ın Ankara Büyükelçiliği ise Ocak 1993'te faaliyete başladı.
Türkiye'nin, bağımsızlığını duyuru fail Özbekistan'ı tanıması sonrası 27 sene dü dünya ortada değişik nedenlerle inişli yokuşlu dönemler yaşandı. Jeostratejik konumu, güzel tarihi, varlıklı kültürel değerleri, iktisadi potansiyeli, 35 milyonu aşan nüfusu ve Orta Asya'nın topu topu ülkeleriyle eş sınırlarının olması dolayısıyla bölgenin anahtar ülkelerinden Özbekistan ile Türkiye ortada levent boylu seneler akışmaz bulunan ilişkilerin seyri, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Kasım 2016'da Semerkant'a meydana getirdiği ziyaretle değişti.
Semerkant ziyaretinde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ile meydana getirdiği görüşme, Özbekistan-Türkiye ilişkilerini canlandırarak, düet ilişkilerde toy birlikte çevrim başlattı. Bunun peşi esna Mirziyoyev, Ekim 2017'de Cumhurbaşkanı sıfatıyla 21 sene aradan sonradan Türkiye'yi görüşme fail en yukarı düzem Özbek salahiyetli oldu.
İki dünya cumhurbaşkanları arasındaki andıran hukuk ve siyasal kâm sonucunda Özbekistan-Türkiye ilişkileri 2017'de izlemsel ortaklaşma seviyesine çıkartılırken, levent boylu senelerden buyana yapılamayan Türkiye-Özbekistan Karma Ekonomik Komisyon Toplantıları düzenlendi. 2018'de ise dü liderin başkanlıklarında Türkiye-Özbekistan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi kurulurken, 2020'de bu konseyin önce toplantısı Ankara'da gerçekleştirildi.
Özbekistan-Türkiye Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’nin ikinci toplantısının andıran çağda Taşkent’te yapılması öngörülürken, bu fırsat ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın degaje birlikte heyetle Özbekistan’a birlikte görüşme gerçekleştirmesi bekleniyor.
İkili tecim kütlesi önce el 3,6 bilyon doları aştı
Türkiye ile Özbekistan arasındaki ticari ilişkilerde de toy birlikte çevrim başlarken, 2016'da 1 bilyon 242 milyon dolar bulunan düet tecim hacmi, 2020 senesinde 2 bilyon 101 milyon dolara, 2021’de ise 3 bilyon 645 milyon dolara ulaştı.
Özbekistan’ın aut ticaretinde 2016 öncesinde önce 5 dünya ortada arazi düzlük Türkiye, sabık sene yüzdelik 8,1'lik hisse ile Özbekistan'ın 4. ticari ortağı oldu. 2021’de dü dünya arasındaki tecim kütlesi 2020’ye nazaran yüzdelik 70 artarak önce el 3,6 bilyon dolara ulaştı. Türkiye, 2021'de birlikte geçmiş yıla layıkıyla Özbekistan ile aut tecim hacmini 1,5 bilyon dolar artırarak, Rusya'nın peşi esna Özbekistan ile aut tecim hacmini en baş döndürücü zait ikinci dünya oldu.
Türkiye’nin Özbekistan'a ihracatı 2021'de 1 bilyon 845 milyon doları buldu. Türkiye, Özbekistan’a, ağırlıklı adına makine, elektronik eşya, möble ve ışıklandırma cihazları, inşa yapılar, motorlu esmer taşıtları, tekstil, besin ve istihlak ürünleri ihraç ederken, bire birlikte sürede Özbekistan'dan esasta plastik mamuller, bakır, çinko, hav ipliği ithal etti.
Türkiye, 2021'de Özbekistan'da en baş döndürücü işbirliği kuran dünya oldu
Geçen sene ülkede Türk sermayeli 407 işbirliği kurulurken, Türkiye, 2021'de Özbekistan'da en baş döndürücü işbirliği kuran dünya oldu. Ocak 2022 bakımından ülkede çalışkanlık karşılayıcı Türk sermayeli işbirliği sayısı 2 bin 123'e ulaşırken, Türkiye, şimdiye derece Rusya ve Çin'in peşi esna Özbekistan'da en baş döndürücü işbirliği kuran üçüncü dünya adına kayıtlara geçti.
Türk şirketleri en baş döndürücü Taşkent, Semerkant ve Fergana bölgelerinde kurulurken, Türk iş kullanmakta olanları Özbekistan'da başta tekstil, inşaat, sanayi, sağlık, tecim ve ekincilik sektörlerinde çalışkanlık gösteriyor.
İki dünya ortada haftada 40 tarifeli tayyare seferi yapılıyor
Mirziyoyev'in göreve gelmesinin peşi esna Türk iş kullanmakta olanları çeşidinden levent boylu seneler yüz kere dile getirilen sorunlardan ara sınav dair müspet adımlar atıldı. Özbek hükümeti, 2017'de Türk vatandaşlarına 3 kuvvet içinde ara sınav verilmesini öngören kararnameyi imzalarken, Şubat 2018'de ise Türk vatandaşlarına 30 günce ara sınav muafiyeti tanındı.
Bunun sonucunda dü dünya vatandaşları ortada çapraz ziyaretler artarken, 2016'da 150 bin yöresinde bulunan Türkiye'ye revan Özbek sayısı 2021'de 300 bine ulaştı. 5 sene öncesine derece dü dünya ortada haftada 5 kat meydana getirilen tarifeli tayyare seferleri de sonuç senelerde ehemmiyetli seviyede çoğalma gösterdi. Karşılıklı ilişkilerin artmasıyla dü dünya iklim yollarının uçtuğu güzergahların sayısı da arttı ve İstanbul-Taşkent seferlerinin beraberinde İstanbul ile Özbekistan'ın zamanı Semerkant, Buhara, Ürgenç ve Fergana şehirlerini bağlayan tayyare seferleri de düzenlenmeye başlandı.
Özbekistan ile Türkiye ortada haftada 40, günde ise 4 tarifeli tayyare seferi düzenlenirken, andıran çağda İstanbul’un beraberinde Ankara ve Antalya üzere toy güzergahlardan da Özbekistan'ın değişik şehirlerine uçuşların başlatılması öngörülüyor.
Özbekistan, Türk Konseyi'ne unsur oldu
Merhum Cumhurbaşkanı Kerimov döneminde, 2000'de meydana getirilen Türkçe Konuşan Devletler Devlet Başkanları Zirvesi'ne cumhur reisi düzeyinde, 2001'de planlı zirveye ise sedir başkanı düzeyinde paydaşlık sağlayıcı Özbekistan'ın, Mirziyoyev'in cumhur reisi seçilmesinin peşi esna Türk Konseyi'ne hevesi baştan arttı. Özbekistan, 17 salname aranın peşi esna 2018'de Bişkek'te meydana getirilen Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi toplantısına katıldı, 2019'de ise Türk Konseyi'ne yöntemince unsur oldu.
Özbekistan, Mirziyoyev'in göreve gelmesiyle Orta Asya Devlet Başkanları İstişare Konseyi'nin kurulmasına önderlik ederek, diyalekt iş donanmasına ve Türk Cumhuriyetleriyle ilişkilere ehemmiyet verdiğini birlikte kat hâlâ göstermiş oldu.
Özbekistan bu sene, baştan yapılandırılan Türk Devletleri Teşkilatı zirvesine ev sahipliği yapacak.
