Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İtalya Başbakanı Mario Draghi'nin başkanlığında Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde meydana gelen Türkiye-İtalya 3. Hükümetlerarası Zirve'sinin ardından ortak bildiri yayımlandı. Türkiye ve İtalya'nın, Avrupa'da ve Akdeniz bölgesinde gün süresince ortak değerler, ilkeler ve hedefler çevresinde birleştiği tabir edilen bildiride, bu kayda bedel berk temelin, dü ülkenin herhangi indinde bölgede iş birliğini geliştirmelerini gerçekleştirme etmiş olduğu belirtildi.
Bölgesel ve arsıulusal mevzularda birbirleriyle DOĞRU ortaklaşa iş ve eşgüdüme erbap dü NATO Müttefiki ve G20 ortakları olarak, Türkiye ve İtalya'nın Avrupa ve ötesinde arsıulusal sulh ve istikrara ehemmiyetli katkılarda bulunur olduklarının belirtildiği bildiride, "3. Zirve, Ukrayna-Rusya savaşı, besin ve erke güvensizliği, Covid-19 salgını sonrası normalleşme süreci, kesintili barhana ve hava değişikliğinin yanı sıra, birbiriyle ahenkli tekabül ve çabuk insanca karışma müstelzim natürel afetler basamak lehçe ve global ölçekte ehemmiyetli gelişmelerin yaşandığı indinde çağda toplanmıştır. Bu gelişememiş tasar temelinde, 3. Zirve dü ülkeye herhangi indinde bölgede düet ve aşırı yönlü işbirliğini gözden nakil ve ait amme kurumlarının, parlamentolarının, iş dünyasının, akademinin, araştırı merkezlerinin ve sivil polis polis topluluğun canlı katılımıyla bu işbirliğini elan da geliştirmenin yollarını ve araçlarını gözden nakil fırsatını vermiştir. Bu vesileyle, Taraflar belirgin ve içten diyaloğu temdit mevzusundaki ortak arzularını yinelemiş ve gelecekteki işbirliğine müteveccih dilek ve kararlılıklarını doğrulama etmişlerdir" ifadelerine arsa verildi.
Bildiride indinde ahir zirvenin İtalya'da yapılmasının planlandığı ve tarafların, iktisat ve tecim dair elan DOĞRU diyaloğu temdit ve bu alandaki gelişimin güçlendirilmesine müteveccih ortak yaklaşımları tanımlama ve infaz mevzusundaki kararlılıklarını vurgulandı.
"Karşılıklı direkt envestisman seviyesini bırakmak düşüncesince Türk ve İtalyan yatırımcıları elan indinde tomar isteklendirme etmeye değişmeyen vermişlerdir"
Bildiride Covid-19 salgınına rağmen, 2021 senesinde düet tecim kütlesinin zamanı indinde rekorla aceleci ve çelimli indinde biçimde toparlanmasının taraflarca kıvançla karşılandığı kaydedilirken tarafların, bu gelişme eğilimini bitmeme eylemek ve 30 bilyon dolarlık düet tecim kütlesi hedefine iktiran kılmak düşüncesince baş başa emek vermek mevzusundaki ortak iradelerini, aykırı ticareti ve ait pazarlara erişimi elan da isteklendirme eylemek ve kolaylaştırmak yoluyla gerçekleştireceklerini doğrulama ettikleri tabir edildi. Ayrıca bildiride. "Bu bağlamda taraflar, Ortak Ekonomi ve Ticaret Komisyonu (ETOK) Toplantısının ve İş Forumu'nun 2022 yılının ürün çeyreğinde düzenlenmesinde muvafık kalmışlardır. Taraflar, dü şehir arasındaki direkt yatırımların kazançlı ilişkilerinin ehemmiyetli indinde boyutunu oluşturduğuna inanmaktadır. Bu nedenle, aykırı direkt envestisman seviyesini bırakmak düşüncesince Türk ve İtalyan yatırımcıları elan indinde tomar isteklendirme etmeye değişmeyen vermişlerdir. Taraflar, ticari ilişkilerin geliştirilmesinde karayolu taşımacılığının önemini delik uğrunda bulundurarak, bu sektördeki paydaşların bulunan gereksinimlerini istikbal kılmak düşüncesince Kara Ulaştırması Karma Komisyon Toplantısının akla yatkın bulunan en DOĞRU vakitte yapılması gerekliliğini doğrulama etmişlerdir” denildi.
Bildiride Türkiye-AB ilişkilerine müteveccih ise, "Taraflar, Türkiye-AB ilişkilerinin, Türkiye'nin iştirak perspektifi ve Türkiye'nin hepsi Avrupa kıtasının muvazene ve refahına olabilecek yardımı temelinde, elan indinde tomar geliştirilmesinin öneminin altını çizmişlerdir. Gümrük Birliği'nin uygulanmasındaki bulunan hastalıkların giderilmesi ve Gümrük Birliği'nin güncellenmesi müzakerelerine başlanması dahil, herhangi indinde ölçüde ve enli özellik yelpazesinde diyaloğu artırarak Türkiye'nin AB perspektifinin güçlendirilmesi amacıyla, Türkiye-AB ilişkilerinin hepsi boyutlarının geliştirilmesine müteveccih gelecekteki olabilecek adımların araştırılması dair muvafık kalmışlardır. Taraflar ayrıca, Türkiye-AB ara sınav serbestisi diyaloğu, barhana işbirliğinin yenilenmesi, terörle savaşım işbirliğinin güçlendirilmesi ve iştirak evveliyat fonlar (IPA) ve ayrışık AB programları/mekanizmaları bağlamında bulunan işbirliğinin derinleştirilmesi basamak ehemmiyetli bölgelerde konkre neticeler almak düşüncesince çabalarını eş güdümlü eylemek dair muvafık kalmışlardır” açıklamasına arsa verildi.
"Taraflar, terörle mücadele, güneyden meydana gelen tehditler ve sınamalar basamak mevzulara bağlı 360 basamak yaklaşımı temelinde işbirliğini ihya mevzusundaki kararlılıklarını vurguladı"
Bildiride ayrıca, “NATO Madrid Zirvesinde tahsil edilen kararlar ve acemi Stratejik Konsept çerçevesinde taraflar, terörle savaşım bilhassa edinmek neredeyse bilhassa güneyden meydana gelen tehditler ve sınamalar basamak mevzulara bağlı yerine 360 basamak yaklaşımı temelinde işbirliğini ihya mevzusundaki kararlılıklarını vurgulamışlardır. Taraflar, levent boylu süredir bitmeme fail işbirlikleri temelinde NATO-AB Stratejik ortaklığının güçlendirilmesinin önemini ve AB Üyesi Olmayan Müttefiklerin, ve bu bağlamda Türkiye'nin AB defans çabalarına mükemmel katılımının bu ortaklığın gelişim göstermesi düşüncesince lazım bulunduğunu doğrulama etmişlerdir. Türk ve İtalyan defans sanayii şirketlerinin ürün yıllarda başarıyla sonuçlandırdıkları ortak planlara ve bu işbirliğini ilerletmeye müteveccih siyasal iradeye yer veren Taraflar, defans sanayiinin hem bulunan bununla ortak gelecekteki ilişkileri açısından anahtar indinde gösteriş oynadığını doğrulama etmişlerdir. Bu çerçevede Taraflar, 'Savunma Sanayii Alanında Gizlilik Dereceli Bilgilerin Karşılıklı Korunmasına İlişkin Anlaşma'nın imzalanmasını kıvançla karşılamışlardır” denildi.
Kültür, Eğitim, Bilim, Gençlik, Spor ve Arşiv Alanlarında İlişkilere müteveccih ise, "Taraflar, 1951 günlü Kültür Anlaşması temelinde sürdürülen kültür, eğitim, bilim, gençlik, spor ve belgelik alanlarındaki bulunan işbirliğini elan da ilerletme ve ihya mevzusundaki kararlılıklarını doğrulama etmişlerdir. Turizmin halklar arasındaki etkileşimin canlanması üstündeki tesirini dikkate alarak isteklendirme ve lansman faaliyetlerini terviç iradelerini yinelemişlerdir” ifadeleri kullanıldı.
"Temiz enerjiye geçişe, yenilenebilir enerji, erke verimliliği ve altyapıları, hidrojenin yanı esna saf natürel patırtı yağı lambası piyasasının de karışma edilmesinin önemi vurgulandı”
Tarafların terörün herhangi indinde şekil ve tezahürüne huzur çalışan savaşım maksadı doğrultusunda ortaklaşa iş iradelerinin de vurgulandığı bildiride ,”Paris Anlaşması'na uzuv ve G20'deki şürekâ yerine Taraflar, 1,5 derecelik artma maksadı için, karbon tarafsızlığı yahut kupkuru kullanılmamış limonluk gazı emisyonlarını asrın ortasına genişliğinde yahut bu devre yöresinde gelmek amacıyla mahal dulda ve hava eylemi dalında işbirliğini belirgin bariz tezyit taahhütlerini doğrulama etmişlerdir. Taraflar, “Güney Gaz Koridoru”nda şürekâ yerine erke çeşitlendirmesi mevzusundaki berk işbirliğini kıymetlendirmişler ve enerjinin etraflı kıymetini Akdeniz'de de ortak büyüme, asayiş ve bolluk faktörü yerine bildirme ederek işbirliklerini ilerletme mevzusundaki kararlılıklarını yinelemişlerdir. Bu sebeple Taraflar, sunma güvenliğini ve çeşitlendirmeyi gelmek düşüncesince erke dalında bitmeme fail işbirliğini ilerletme mevzusundaki kararlılıklarını yinelemişlerdir. Temiz enerjiye geçişe, yenilenebilir enerji, erke verimliliği ve altyapıları, hidrojenin yanı esna saf natürel patırtı yağı lambası piyasasının de karışma edilmesinin önemini vurgulamışlardır” denildi.
Ukrayna'nın bağımsızlığına, egemenliğine ve arazi bütünlüğüne verdikleri dayanaklık eylemek vurgulandı
Bildiride Rusya - Ukrayna savaşına yönelik, “Taraflar, Rusya Federasyonu'nun Ukrayna'ya huzur yürüttüğü nahak yere ve hukuksuz harp karşısında Ukrayna ile dayanışmalarını ve Ukrayna'nın bağımsızlığına, egemenliğine ve arazi bütünlüğüne verdikleri desteği tabir etmişler; Ukrayna'ya barışın en çelimsiz müddette getirilmesine müteveccih çabalarını temdit iradelerini yinelemişlerdir. Taraflar, Ukrayna'dan hububat ihracatının önündeki engelleri dağıtmak düşüncesince çabuk önlemler katılması icap ettiğini vurgulayarak, benzeri insanca mevzularda BM ve ait gayrı kuruluşlarla baş başa emek vermek mevzusundaki kararlılıklarını yinelemişlerdir. Taraflar, eşgüdüm ve işbirliklerini arttırarak global besin güvenliğine müteveccih girişimlere katkıda bulunmayı sürdüreceklerini doğrulama etmişlerdir. Taraflar, Türkiye'nin İtalya öncülüğünde 8 Haziran 2022 tarihinde Roma'da başarıyla meydana gelen "Gıda Güvenliği Krizine İlişkin Akdeniz Bakanlar Diyaloğu" eşbaşkanlığının bu yöndeki gayretler bağlamında müspet indinde hamle yapılanma ettiğini vurgulamışlardır” ifadelere arsa verildi.
Uluslararası Platformlarda İşbirliğinin de gündeme getirilmiş olduğu bildiride, "Taraflar, lehçe ve arsıulusal barış, asayiş ve istikrara katkıda bulunan edinmek amacıyla derneşik mühim diyaloğu temdit mevzusundaki kararlılıklarını ve merkezinde Birleşmiş Milletler'in (BM) bulunmuş olduğu aşırı taraflılığa bulunan bağlılıklarını indinde kat elan doğrulama etmişlerdir. Bu bağlamda Taraflar, BM'nin reforma editör tutulması karışma BM içerisinde bitmeme fail düet işbirliğinden duydukları memnuniyeti dile getirmişler ve BM sisteminin sulh ve güvenlik, kalkınma ve insanoğlu hakları edinmek neredeyse üç ayağını korumayı üstenme etmişlerdir” ifadelerine arsa verildi.
"Taraflar, kesintili göçle mücadelede Türkiye-AB 18 Mart 2016 Bildirisi'nin uygulanması da içeri edinmek neredeyse arsıulusal işbirliğinin önemini vurguladı"
Bildiride başkaca kesintili göçle ait de, “Taraflar, Doğu ve Orta Akdeniz barhana metodları da karışma edinmek neredeyse ürün yıllarda ortaya çıkan barhana eğilimlerini ele almışlardır. Taraflar ayrıca, kesintili göçle mücadelede Türkiye-AB 18 Mart 2016 Bildirisi'nin uygulanması da içeri edinmek neredeyse arsıulusal işbirliğinin önemini vurgulamışlardır. Geri dönüşlerin, baştan yerleşimlerin ve finansal yardımın, güzel ortaklaşa iş ve adaletli ağırlık paylaşımını gelmek düşüncesince Bildirinin öngördüğü anahtar vasıtalar bulunduğunu yinelemişlerdir. Taraflar, barhana akımlarıyla ait derneşik istişarelerin başlatılması ve bu alandaki en güzel uygulamaların paylaşılması düşüncesince İtalyan Göç Fonu'nun indinde projesinin uygulanması dair muvafık kalmışlardır” ifadeleri kullanıldı.
Doğu Akdeniz Bölgesi ve Libya ve Suriye meselesine müteveccih ise, "İki kükremek kıyısı ülkesi yerine taraflar, küsurat erke riskleri karşısında, Akdeniz'de trafik serbestisinin ve etraflı indinde işbirliğinin teşviki dair muvafık kalmışlardır. Taraflar, nasfet temelinde indinde çözüme iktiran kılmak amacıyla kükremek sınırı ihtilaflarının, arsıulusal hususiyet temelinde mutabakata varılarak çözülmesinin önemini vurgulamışlardır. Taraflar, lazım şerait sağlandığı takdirde, Doğu Akdeniz mevzulu Çok Taraflı Konferansın gerçekleştirilmesinin bölgede etraflı indinde ortaklaşa iş mekanizması kurulması düşüncesince indinde vesile bulunduğunu belirtmişlerdir. Taraflar, ülkede şiddete yahut elan iri bölünmelere usul açabilecek biricik yönlü eylemleri kesme yerine reddederek, Libya'nın egemenliğine, arazi bütünlüğüne ve millî donanmasına bulunan çelimli bağlılıklarını indinde kat elan doğrulama etmiş; özgür, adaletli ve şehir çapında cumhurbaşkanlığı ve yasama kurulu seçimlerinin belkili bulunan en çelimsiz müddette berk indinde kanuni temelde yapılmasının önemini vurgulamışlardır. Libya'nın öncülüğü ve sahipliğinde, BM'nin kolaylaştırdığı siyasal sürece desteklerini yinelemişlerdir. Taraflar Suriye'deki krizle ait yoğun endişelerini dile getirmiş ve BM Güvenlik Konseyi'nin 2254 mahdut Kararı uyarınca, Suriye'de sürmekte bulunan çatışmaya siyasal hal bulmayı amaçlayan ve BM'nin kolaylaştırdığı siyasal sürece desteklerini yinelemişlerdir. Bu bağlamda Taraflar, Suriye'deki grupları Anayasa Komitesi'nde manalı ve müspet müzakerelere katılmaya isteklendirme etmektedirler. Taraflar, BM Güvenlik Konseyi'nin 2585 mahdut Kararı layıkıyla Suriye'deki insanca krizin çabucak ele katılması icap ettiğinin altını çizmişler ve BM Güvenlik Konseyi üyelerine Kararın yenilenmesi düşüncesince çağrıda bulunmuşlardır. Taraflar ayrıca, sığınmacılar problemi ve sığınmacıların güvenli, fahri ve insanoğlu onuruna şayeste şekildeki gelişememiş dönüşleri de karışma edinmek neredeyse Suriye krizinin hepsi yönleriyle ait ayrıntılı istişarelerine bitmeme ika sonucu almışlardır” değerlendirilmesi yapıldı.
Bildirinin ürün beyanları
Bildirinin ürün beyanları ise şu şekilde:
"Taraflar derneşik ve yukarı düzeydeki düet görüşmeleri temdit hususunda muvafık kalmışlardır.
Taraflar başkaca düet ve AB mevzularındaki derneşik toplantıları, Doğu Avrupa, Akdeniz Bölgesi, Orta Doğu, Balkanlar, Asya ve Afrika'daki ve gayrı ait arsıulusal meselelerdeki gelişmelere bağlı ve lehçe hususlardaki istişareleri sürdürmeye değişmeyen vermişlerdir.
Taraflar, ait Dışişleri Bakanlıklarının Diplomasi Akademileri ve Stratejik Araştırma Merkezleri ve/veya yöntem planlama birimleri arasındaki işbirliğini sıklaştırma dair anlaşmışlardır.
Taraflar, dü ülkeyi ilişik aut yöntem mevzularındaki amme diplomasisinde işbirliğini ihya ve mühim haberleşme yaklaşımlarını ele bildirme ika hususunda muvafık kalmışlardır.
Zirve vesilesiyle aşağıdaki anlaşmalar imzalanmıştır. Taraflar, bu anlaşmaların imzalanmasının, hâlihazırda enli çerçeveli indinde geçim altyapısından yararlanan düet ilişkilerini elan da geliştireceğine bulunan inançlarını vurgulamışlardır.”
İki şehir ortada 9 geçim imzalandı
İki şehir ortada görüşmelerin ardından ayrışık bölgelerde iş birlikleri içeren 9 geçim imzalandı.
Buna göre, "Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ile İtalya Cumhuriyeti Bakanlar Konseyi Başkanlığı Sivil Koruma Dairesi Arasında Sivil Koruma Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Muhtırası" AFAD Başkanı Yunus Sezer ile İtalya'nın Ankara Büyükelçisi Giorgio Marrapodi kabilinden imza dibine alındı.
"Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile İtalya Ekolojik Dönüşüm Bakanlığı ortada Sürdürülebilir Kalkınma Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı" Strateji ve Bütçe Başkanı İbrahim Şenel ile İtalya Ekolojik Dönüşüm Bakanı Roberto Cingolani kabilinden imzalanırken "Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ile İtalya Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı Arasında Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Uygulama Programının 2023-2025 Yılları İçin Yenilenmesine Yönelik Ortak Açıklama" Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile İtalya Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Luigi Di Maio kabilinden imza dibine alındı.
"Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile İtalya Ekonomik Kalkınma Bakanlığı ortada Mikro, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı' Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank ile Ekonomik Kalkınma Bakanı Giancarlo Giorgetti kabilinden imzalandı.
İki şehir hükümetleri ortada "Savunma Sanayiinde Gizlilik Dereceli Bilgilerin Karşılıklı Korunmasına İlişkin Anlaşma" Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile İtalya Savunma Bakanı Lorenzo Guerini kabilinden imza dibine alındı.
İki şehir hükümetleri ortada "Sürücü Belgelerinin Karşılıklı Olarak Tanınması ve Değiştirilmesine İlişkin Anlaşma"ya İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile İtalya İçişleri Bakanı Luciana Lamorgese imzaladı.
"Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı ve İtalya Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı Arasında Siyasi İstişarelere İlişkin Mutabakat Zaptı" ve "Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı ve İtalya Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı Arasında Diplomatların Eğitimi Alanında İşbirliği Mutabakat Muhtırası" Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile İtalya Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Di Maio kabilinden imzalandı. Çavuşoğlu ile Di Maio elan sonra, "Antalya Diplomasi Forumu (ADF) ile MED Diyalogları Arasında İşbirliği Niyet Mektubu"nu da imzaladı.
Hülya Keklik
