Ankara
Muş, Türkiye Müteahhitler Birliğinde planlı "Yurtdışı Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Hizmetleri 2021 Yılı Değerlendirmesi" programında icra ettiği konuşmada, misyon ihracatına minimum mülk ihracatı derece ehemmiyet verdiklerini söyledi.
Bakan Muş, hizmetler sektörünün, sağlamış bulunduğu açık döviz girdisi, faziletli istihdam ve mülk ihracatına verdiği müspet katkıyla, Türkiye ekonomisinin mükemmel anlamıyla "göz bebeği" konumunda bulunduğunu vurguladı.
Türk yapım sanayisi, 1970'li senelerden itibaren evren yapım sahasının önde mevrut aktörlerinden biri pozisyonuna yükseldiğine ayraç fail Muş, bu piyasanın akıbet devirde yaşamış bulunduğu zorluklara dikkati çekti.
Muş, 2020'de Kovid-19 etkisiyle, Türk müteahhitlerinin gayrimenkul haricinde üstlendikleri planların mecmu bedelinin, müşterek eskiden yıla mucibince yüzdelik 20 yöresinde azalışla 15 bilyon dolara derece gerilediğini belirterek, şöyleki bitmeme etti:
"Küresel salgının etkisiyle 2020 senesinde ehemmiyetli müşterek daralma yaşanmışsa da 2021, Türk yapım sanayisinin toparlandığı müşterek sene oldu. Türk yapım sektörü, 2020'de üstlendiği 15,2 bilyon dolarlık mecmu plan bedelini, 2021 sonu bakımından kısaca 2 katına çıkararak 29,3 bilyon dolara ulaştırdı. Böylelikle, türkiye müteahhitlerince bugüne derece 131 ülkede üstlenilen mecmu plan sayısı 11 bin 93'e, üstlenilen planların mecmu kıymeti ise 451,5 bilyon dolara yükselmiştir. 2021'e ait, şu an bu rakama eklenmeyen planların de eklenmesiyle birlikte, üstlendiğimiz plan ederinin 30 bilyon doları aşmasını bekliyoruz. Bu seviyeyi akıbet namına 31 bilyon dolar seviyeleriyle rekora imza attığımız 2012-2013 yıllarında yakalamıştık. İnşallah, önümüzdeki süreçte iş dünyamızla çiğin omuza çalışmalarımızı sürdürerek, bu seviyelerin aşırı henüz üzerinde çıkacağız. Kovid-19 salgını kabilinden benzeri yepyeni müşterek beklenmeyen karşısında bile, iri müşterek elastikiyet ve dirençle; müstevli evveliyat konumunu yakalayarak bunun da ötesine geçebilmesi, müteahhitlik sektörümüzün ne derece geliştiğinin ehemmiyetli müşterek göstergesidir."
Türk yapım sanayisinin toptan müşterek bellik bulunduğunu ve bugüne derece elde etmiş bulunduğu başarıların düzgün olmadığını müşterek sefer henüz kanıtladığına ayraç fail Muş, "Ekonomimize ve Türkiye markasına aşırı altın katkılar yapan, ağır coğrafyalarda muhtelif güçlüklere sabırla döş gererek on paralık muttasıl etkin müteahhitlerimiz bilhassa akıbet 15 yılda gayrimenkul haricinde averaj 23 bilyon dolar mesabesinde plan üstlenen ülkemize yılda averaj 650 milyon dolar mesabesinde yapım misyon geliri getirmişlerdir. Müteahhitlerimizin ülkemize sağlamış bulunduğu döviz, tabii hoppadak yapım gelirlerinden ibaret değildir. Projeleri yaşama geçirirken sağladıkları istihdamın kararı namına ülkemize aktarma edilen iştirakçi gelirleri ve planların punt bulunduğu yapım malzemeleri ihracatı da menfez gerisi edilemez." diyerek konuştu.
"Rusya'da üstlenilen plan bedelinde rekora imza attık"
Muş, Türk yapım sanayisinin anadan görme pazarları bulunan Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) coğrafyasında hala aşırı çelimli bulunduğunu belirterek, şu ifadeleri kullandı:
"Özellikle akıbet dönemde, Sahra Altı Afrika'da etkinliğimizi enikonu çelimli şekilde artırıyoruz. Değer bazında, 2021 yılı projelerinin, yüzdelik 55'i BDT, yüzdelik 17'si Sahra-altı Afrika, yüzdelik 13'ü Orta Doğu ve yüzdelik 10'u Avrupa bölgesinde üstlenilmiştir. Bu oranlardan, Sahra Altı Afrika'nın bu sene, anadan görme pazarımız bulunan Orta Doğu'nun önüne geçti. Diğer yandan Rusya, esbak senelerde bulunduğu kabilinden en faziletli plan bedeline erişilen devletler ortada gene karşı mükemmel geliyor. Fakat bu sene Rusya'da 11,2 bilyon dolar ile müşterek takvim yılı zarfında müşterek ülkede toplamda üstlenilen plan bedelinde de henüz müşterek tomar müşterek rekora imza atmış bulunmaktayız. Irak ise 2021'de üstlenilen 3,6 bilyon dolarlık plan ile en aşırı plan üstlendiğimiz ikinci iklim pozisyonuna yükselmiştir. Irak tarafı ile 2021'de ehemmiyetli ve velut temaslarımız oldu. Biz bu iletişimi sürdürerek Irak ile ilişkilerimizi geliştirmeyi ve müteahhitlerimizin bu ülkede henüz da önünü açmayı hedefliyoruz. Geçtiğimiz sene en müşterek tomar plan üstlendiğimiz karşı on iklim ortada Ukrayna, Kazakistan, Türkmenistan ve Cezayir kabilinden anadan görme pazarlarımız bulunan devletler yerlerini korunum etmiştir. Ayrıca, üç Sahra-Altı Afrika ülkesi ile Polonya, karşı 10'daki yerini almış vaziyettedir."
"Hindistan katı aşırı ülkeyi geride bıraktı"
Muş, beceri danışmanlık sahasının de akıbet senelerde ehemmiyetli atılımlar gerçekleştirdiği bilgisini paylaşarak, "Bugün Türk beceri danışmanlık firmalarının gayrimenkul haricinde üstlendikleri kümeli plan bedeli 2,7 bilyon doları aşmış; 2021 senesinde üstlenilen plan bedeli ise 137 milyon dolar yöresinde gerçekleşmiştir. Bu rakamla 2020'de erişilen plan büyüklüğü masun durumdadır. Teknik danışmanlık firmalarımızın 2021'de üstlendikleri projeleri lehçe namına incelediğimizde, BDT coğrafyasının öne çıktığını görmekteyiz. Teknik danışmanlık dalında da Azerbaycan, Rusya ve Özbekistan kabilinden anadan görme pazarlarda etkinliğimizi sürdürmekteyiz. Müteahhitlik sektörüne benzeşim biçimde, bu bölgede da Irak, en müşterek tomar plan üstlenilen dördüncü iklim pozisyonuna gelmiştir. Geleneksel pazarlarımızı içeren BDT bölgesinin arkası sıra en çelimli olduğumuz müşterek öbür semt Güney Asya namına karşımıza çıkmaktadır. Nitekim Hindistan, geçtiğimiz sene üstlenilen plan büyüklüğü açısından katı aşırı anadan görme pazarımızı geride bırakarak müşterek numara iklim olmuştur. Pakistan ise karşı on iklim ortada arazi almaktadır. " değerlendirmesinde bulundu.
Hizmet ticaretinin artırılmasına bağlı emek harcamaları da özetleyen Muş, "Teknik danışmanlık sektörüne müteveccih hazırlamış olduğumuz ve başarıyla uyguladığımız mutluluk destekleri programlarımızla, müteahhitlik sektörümüzün acemi işler üstlenmesine müteveccih namına yaptığımız girişimlerle, önümüzdeki devirde de Türk yapım sanayisinin gayrimenkul haricinde henüz müşterek tomar plan üstlenmesi düşüncesince güç masrafa bitmeme edeceğiz. Ayrıca firmalarımızın iş icra ettiği devletlerde karşılaşmış bulunduğu problemlerin çözümüne müteveccih olarak, Bakanlığımızın ticari diplomatlık araçları ile dün bulunduğu kabilinden bundan sonraları da firmalarımızın yanı sıra olacağız." dedi.
"Kredi imkanlarının etkinliğini artıracağız"
Muş, Libya'da 2011 öncesinde üstlenilen projelerden meydana gelen problemlerin çözümüne müteveccih ehemmiyetli açıklık kıvrım ettiklerini belirtirken, bu doğrultuda bazısı şirketlerin baştan işe start sözleşmelerini imzaladığını söyledi.
Müteahhitlik sahasının acemi iş fırsatları yakalamasının önündeki en ehemmiyetli engellerden birisinin finansman sıkıntıları bulunduğunun da bilincinde olduklarını aktaran Muş, "Bu doğrultuda, Türk Eximbank kabilinden sağlanan cesaret imkanlarının etkinliğini artırmaya çalışıyoruz. Bunun yanında, finansman olanakları çelimli devletlerin firmaları ile türkiye firmalarının üçüncü devletlerde teşrikimesai yapmalarını sağlamayı amaçlıyor, bu kapsamda kuma organizasyonlara müteveccih çalışmalarımızı yoğunlaştırıyoruz." ifadesini kullandı.
Muş, ihracatçıların kredide kefillik sorununu ortadan dağıtmak ve krediye ulaşım maliyetlerini ıskat eylemek düşüncesince kurgulanan İhracatı Geliştirme Anonim Şirketi'nin 1 Mart 2022'de faaliyete geçeceğini anımsatarak, şunları kaydetti:
"Önümüzdeki süreçte yayımlamayı planladığımız Uzak Ülkeler Stratejisi kapsamında, rüçhan gizil mülk ve misyon sektörlerimizi belirlemiş durumdayız. Bu çerçevede, gayrimenkul dışı müteahhitlik sektörümüzün de çelimli yapısı yardımıyla bundan sonraları anadan görme pazarlarının ötesinde acemi pazarlara açılmaya apiko bir duruma geldiğine inanıyoruz. Geldiğimiz noktada bilhassa ABD, Brezilya ve Endonezya pazarlarının hem müteahhitlik aynı zamanda beceri danışmanlık sektörümüz düşüncesince ehemmiyetli fırsatlar içerdiğini görmekteyiz. Önümüzdeki devirde bilhassa bu pazarlar kazanmak az daha müteahhitlerimizin acemi pazarlara açılması noktasında sektörümüzle istişarelerimizi artıracağımızı ve çalışmalarımızı yoğunlaştıracağımızı anlatım eylemek isterim."
