Tunus
Cumhurbaşkanı Said’in 25 Temmuz dehşet kararlarının peşi sıra ülkede siyaset, iktisat ve yargı dalında yaşanmış bulunan krizler artarak bitmeme ediyor.
Sivillerin askeri mahkemelerde yargılanması, ev hapsine tahsil edilen siyasiler ve yargı mensuplarına müteveccih siyasal edisyon tartışmaları nice siyasal tümen ve büyüklük kurumunu endişelendiriyor.
YYK üyelerine maruf bazı maddesel imtiyazların sabık hafta Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kaldırılması, nice kamet çeşidinden bulunan yönetimin yargıya müdahalesi namına değerlendirildi.
Tunuslu uzmanlardan Anayasa Hukuku Profesörü Rabih el-Herayifi ve Yargıtay Tetkik Hakimi Reca el-Becavi, ülkedeki yargının niteliğine değgin AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
"Yargıya dokunulması bahis konusu değil"
Cumhurbaşkanı Said’in YYK üyelerine maruf imtiyazları kaldırmasının kanuni bulunduğunu korumak için çaba sarfeden Herayifi, "Cumhurbaşkanı Said’in 22 Eylül'de yayımladığı 117’nci maddeye göre, YYK üyelerinin imtiyazlarını anayasa mesabesinde kararname (KHK) ile kaldırması yasaldır." dedi.
Said, 25 Temmuz'da Meclisin çalışmalarını dondurması ve başbakanı azletmesinin peşi sıra 22 Eylül'de yetkilerini genişleten toy birlikte kararname yayımlamıştı.
Yeni kararnameyle teşri ve icra yetkisine müteveccih dehşet tensikat yapılmış oldu ve hukuk tekliflerinin Anayasa'ya uygunluğunu denetleyen eğreti alt kurul feshedildi.
Tunus kamuoyunda 117. konu namına aşina kararnameyle Tunus Cumhurbaşkanı teşri ve icra yetkisini kendinde topladı.
Cumhurbaşkanı Said’in yargıya dokunmasının bahis konusu olmayacağını vurgulayan Herayifi, şöyleki bitmeme etti:
"YYK'nın bulunan üyelerine maddesel iane ve imtiyazları belirlemesini ahlaki bulmuyorum. Konsey üyelerinin zat kendilerine maddesel imtiyazlar sağlaması ikrar edilemez, zira göz boncuğu kurumun zat başına değişmeyen vererek üyelerine eksiklik sağlayamayacağı inancındayım."
Said’in imtiyazları kaldırmasının yargının istiklaline bozma getirmediğini kail Herayifi, "Yargının bağımsızlığını korumak için çaba sarfeden baş döndürücü sayıda yargı personeli istiklal sloganı atarken, gayrı taraftan yargıda reform yapılmasına gönül rahatlığı çıkıyor. 2016 yılından beri yargı reformu gündemde bulunmasına karşın göz boncuğu etap atılmadı." ifadelerini kullandı.
"Yargının bağımsızlığı korunmalı"
Yargının bağımsızlığının önemine dikkati çekici Yargıtay Tetkik Hakimi Becavi ise "YYK, anayasal birlikte amme kurumudur ve siyasal çatışmalarda yan değildir. Yargıçlar kâffesi siyasal anlaşmazlıklardan ve tartışmalardan ırak ara vermek suretiyle, hür kalmaya kararlı." değerlendirmesinde bulundu.
Becavi, Cumhurbaşkanı Said’in yargıya vasıtalı namına dahil ettiğini savunarak, şöyleki bitmeme etti:
"117. maddeye uyarınca devletin umumi politikasını Cumhurbaşkanı belirliyor, başkaca hükümet Cumhurbaşkanı'na gönül rahatlığı sorumlu. Adalet Bakanı Cumhurbaşkanı'nın direktifleri ve yönlendirmesiyle yargıya müteveccih kararları uyguluyor."
YYK üyelerine maruf imtiyazların kaldırılmasını kurula doğranan birlikte "ceza" namına nitelendiren Becavi, "2018 senesinde planlı YYK bütçesi duyurulmayan birlikte biçimde belirlenmedi. Bütçe resmi gazetede yayımlanmasının ardından, imtiyazlar YYK üyeleri düşüncesince yürürlüğe girdi. İmtiyazların ve maddesel yardımların kaldırılması YYK’ya bırakılmış birlikte ceza. Çünkü bulunan yönetimin muhaliflerine gönül rahatlığı maksut adımları atmadı." görüşlerini savundu.
Becavi konuşmasını şu biçimde sürdürdü:
"Yıllık 500 bin doların (YYK üyelerine maruf maddesel desteğin toplamı) Tunus’un finansal ve konuşu krizini çözebileceğini zannetmiyorum. YYK üyelerine maruf imtiyazların kaldırılması birlikte tümsekli şet politikası ise bunun ayrıcasız kâffesi kurumları kapsaması icap ettiğini düşünüyorum."
"Yargıçlar da reformdan yana"
Yargı personellerinin da reformdan yana olduklarını kail Becavi, "Yargıda strüktürel reform yapılmasını kılıç de istiyoruz lakin gelişigüzel şeyden önceki reformdan neyin kastedildiğini belirlememiz gerekiyor. Yargıdaki reform yargıda çalışanların marifetiyle yapılabilir, yargı mensupları hiçe sayılarak rastgele birlikte reform yapılamaz." dedi.
Becavi, yetkilerin yegâne elde toplanmasının tehlikelerine dikkati çekerek, "Çöküşün eşiğinde bulunan büyüklük kurumlarından ayakta küsurat akıbet kermen yargı kurumları. Yetkilerin yegâne elde toplandığı birlikte iktidarda rastgele birlikte bağımsızlıktan uydurma geçirmek kabil değil." ifadelerini kullandı.
Hakim Becavi laflarını şöyleki tamamladı:
"Yargıya müteveccih müsvedde kampanyaları, fiziki tasfiyenin kapısını açan sakıncalı birlikte konudur. Cumhurbaşkanı YYK’ya gönül rahatlığı tutumunu bu biçimde bitmeme ettirirse, yargı mensuplarını maksat almaya bitmeme ederse, yargıyla bulunan yüklülük artar ve bu gerginliği büyüklük kaldıramaz."
