Tedarik zincirindeki kargaşa küresel ekonomik büyümeyi gözdağı ediyor

Washington DC

Dünya Kovid-19 salgınının etkilerini atlatmaya çalışırken, küresel ekonomi acemi borda bordaya sorunla gönül rahatlığı karşıya.

Artan incelmemiş husus fiyatlarından yonga kabilinden bileşenlerin eksikliğine, limanlardaki yoğunluklardan, tır şoförü yetersizliğine denli tedarik zincirindeki teessürat küresel ekonomiyi gözdağı ediyor.

Geçen sene Kovid-19 salgını ve meri karantina önlemleri dolayısıyla kesintiye uğrayan tedarik zinciri, aşılamanın artarak çoğalması ve önlemlerin gevşetilmesiyle çabucak küsurat taleple gönül rahatlığı karşıya kalırken, iri borda bordaya toparlanma savaşı veriyor.

Bu durum, müstevli öncesinde bulunduğu kabilinden tedarik sağlayamayan, istihsal gerçekleştiremeyen üreticiler ve distribütörler düşüncesince küresel çapta kaosa hastalık oluyor. Tedarik zincirindeki kaos, üreticilerin küsurat talebi mukabele yeteneklerini sınırlıyor.

Küresel tedarik zinciri, ürünün istihsal evresinden tüketiciye ulaşana kadarki süreci kapsıyor ve bu süreçteki dizi eylem ağını tabir ediyor. Zincirdeki halkalar, bileşenlerin imalatı, iş gücü arzı ve malların lojistiğini içeriyor.

Küresel tedarik zinciri nice sebepten çevre başağrısı yaşarken, uzmanlar en iri sıkıntının bitmeme fail Kovid-19 salgını bulunduğunu belirtiyor.

Salgın güzeşte sene fabrikaların kapanmasına, işçilerin işlerinden bulunmasına ve evren çapında üretimin aksamasına hastalık kendisine belli malların arzını kesintiye uğrattı. Bu, nice verim düşüncesince mahveden talebinde acı borda bordaya düşüşle ayrımsız vakte balya geldi ve evren çapında ekonomileri dip borda bordaya resesyona itti.

Kovid-19 aşılarının çabuk gelişimi, faziletkâr kurda amme teşviki ve mütebeddil masraf alışkanlıklarının etkisiyle mallara müteveccih küresel arzu çabucak arka döndü.

Salgın engellemelerinin gevşetilmesiyle evde kaldıkları çağda tasarrufları küsurat son kullanıcıların hayat koşullarını ıslah arzuları ve ürünlere müteveccih talepleri artarken, üreticiler ve firmalar talepteki çabuk toparlanmaya yetişmekte zahmet çekiyor.

Noel tatilinin yaklaşması ve ümranlı devletlerde kişilerin masraf tutkusunun artmasıyla beraberce arzu de artmaya bitmeme ediyor. Ancak bildirme tarafında, salgının ötesine güzeşte nedenlerle mesail da artıyor.

Gelecek yıla denli sürmesi bekleniyor

Kovid-19 salgını Asya'daki fabrikalarının kapasitesini azaltmaya, taşımalık ve lojistiği hâlâ değerli duruma getirmeye bitmeme ediyor. Küresel ısınmanın hastalık bulunduğu normal dışı iklim vakaları da hâlâ aşkın aksamaya kere açıyor.

Son çağda Çin'de yaşanmış bulunan canlılık kesintileri üretimi aksi etkilerken, İngiltere'de yaşanmış bulunan tır şoförü eksikliği dağıtımı aksatıyor. ABD ve Almanya kabilinden devletlerde ise limanlardaki yoğunluktan bulut duyuluyor.

Nakliye konteynırlarının çıtırbom olmasının, kauçuk, kereste, polat ve nısıf iletkenler kabilinden eleştiri incelmemiş maddelerin azlığının, tır sürücüleri de müdahale müstevli devrinde hâlâ da kötüleşen asliye iş gücü eksikliğinin tedarik zinciri aksamalarında can alıcı bulunduğu belirtiliyor.

Dünyanın ciharıyek indinde devletlerin salgınla mücadeleye müteveccih önlemlerinin ahenksiz olması da işleri kompleks duruma getiriyor. ABD’de müstevli kısıtlamaları hâlâ aşkın gevşetilirken, Asya'da hummalı düzen tedbirler bitmeme ediyor. Bu durumun küresel iş gücü piyasasında, taşımalık işçilerinin gerekseme mahsus limanlara ve merkezlere götürülmesini zorlaştırdığı belirtiliyor.

Arz darboğazları şimdiden bazısı devletlerde ekonomik toparlanmayı karışma sinyali verirken, uzmanlar tedarik zincirinde yaşanmış bulunan sıkıntıların "iyileşmeden ilkin hâlâ da kötüleşeceği" ait uyarıyor.

Tedarik zincirinde yaşanmış bulunan sorunların, üretimi doğacak yıla denli küresel çapta kısıtlayacağı kestirim ediliyor.

Moody's, mevzuya bağlı akıbet raporunda, bitmeme fail tedarik zinciri sıkıntılarının küresel ticaretin baştan canlanmasına saha okuduğunu belirtiyor. Küresel ticaretin 2021'de yüzdelik 9-11 oranında büyümesi beklenirken, tedarik zinciri darboğazlarının toparlanmayı kısıtlayacağı kaydediliyor.

Maliyeti artırıyor

Tüketici talebi artarken, Çin'den ABD ve Avrupa'ya mevrut malların navlun fiyatlarının yükselmesi ve bahis konusu devletlerde yaşanmış bulunan geçmiş hizmet öge yetersizliği malların sonuncu finiş noktalarına ulaşmasını zorlaştırıyor, bu mamüllerin maliyetini artırarak hâlâ faziletkâr fiyatlarla market raflarında arazi almalarına hastalık oluyor.

Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı verileri (UNCTAD), Çin'den Güney Amerika'ya meydana getirilen para sevkiyatının bu senenin başlarında güzeşte yıla nazaran 5 büküm hâlâ pahalıya para bulunduğunu gösteriyor.

Çin ve Kuzey ABD rotasındaki navlun fiyatlarının ise 2 katından aşkın arttığı belirtiliyor.

ABD basınında arazi saha haberde, Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'daki limanların haricinde demirlemeyi gözleyen 500'e DOĞRU iri taşımalık gemisi bulunduğu belirtiliyor.

Kovid-19 salgınının peşi esna baştan masraf hazırlamaya başlamış bulunan tüketiciler, istedikleri ürünleri ya hâlâ pahalıya buluyor veya on paralık bulamıyor.

Uzmanlar, iş gücü kıtlığı ve tedarik zincirindeki aksamaların şiddetlendirdiği kümeli işlerin üstesinden gelmenin aylar sürebileceğini, salon raflarının boşalmasına ve son kullanıcıların acemi sene alışverişine hazırlanırken hâlâ faziletkâr fiyatlarla gönül rahatlığı karşıya kalmasına hastalık olabileceğini belirtiyor.

Büyümeyi aksi etkiliyor

Tedarik zincirinde yaşanmış bulunan mesail Çin, ABD ve Avrupa'da ekonomik faaliyeti yavaşlatıyor.

Çin'de senenin önceki çeyreğinde yüzdelik 18,3 ve ikinci çeyreğinde yüzdelik 7,9 büyüyen ekonominin üçüncü çeyrekte ivmesini kaybederek yüzdelik 4,9 yetiştiği dikkati çekiyor.

Küresel ekonominin bu yıla bağlı büyüme tahminini yüzdelik 6'dan 5,9'a düşüren ve 2022'ye bağlı büyüme beklentisini ise yüzdelik 4,9 kendisine esirgeyici Uluslararası Para Fonu (IMF), bu yıla bağlı büyüme tahmininde meydana getirilen aşağılık taraflı revizyonun ümranlı ekonomilerde bildirme kesintileri kaynaklı düşüşü, büyümekte bulunan ekonomilerde ise iri seviyede kötüleşen müstevli dinamiklerini yansıttığına ayraç ediyor.

Alman fikir kuruluşu Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü de küresel endüstri üretiminin 2021'in başlarında akse önceleri seviyelerin üstüne çıktığını fakat o vakitten beri durgunlaştığına dikkati çekiyor.

Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde da Avro Bölgesi ekonomisinin küreselleşmiş doğasının tedarik zinciri kesintilerinden meydana gelen sistemik şoklara gönül rahatlığı enikonu savunmasız bulunduğu ait uyarıyor ve darboğazların Avro sahasını öbür ekonomilerden hâlâ aşkın etkilediğine ayraç ediyor.

Tedarik zinciri darboğazları, ABD ve Avrupa'da enflasyonist endişeleri de indinde getiriyor. Yükselen para şişkinliği oranları, müstevli devri motivasyon politikalarını kısıntı ait biçim bankaları üstünde edisyon oluşturmaktadır ve bu da küresel ekonomik büyümeyi aksi etkiliyor.

Şirket bilançolarını baskılıyor

Tedarik zincirindeki mesail bazısı kuruluşların üçüncü çeyrekte satışları ve karları üstünde de ehemmiyetli seviyede edisyon oluşturuyor. Halka açıkça kuruluşların satı beklentilerinde aşağılık taraflı revizyona gitmesi de müşareket hisselerini hâlâ aşkın edisyon dibine alıyor.

Şirketler küsurat materyal fiyatlarında, tedarik zincirindeki gecikmeler dolayısıyla uzayan teslimat sürelerinden ve bazısı hallerde ısmarlama iptallerinden de yakınma ediyor.

Dünya ekonomisi Kovid-19 salgınının akıbet etabına akıllıcasına ilerlerken, firmalar ve tüketiciler küresel tedarik zincirinin edisyon altında bulunduğunu hissediyor.

Enerji krizi zararlara hastalık oluyor

Özellikle Avrupa'da derinleşen erke krizi, trenle para taşımaktan seralarda göveri yetiştirmeye denli herhangi borda bordaya bölgede ağır zararlara ve bazısı tansık oynaklıklara etken oluyor.

Hükümetler, erke perakendecilerini ve ehemmiyetli karbondioksit kaynaklarını sarsan faziletkâr doğal doğal taş yağı lambası ve canlılık fiyatlarıyla savaşım etmeye çalışıyor.

Enerji derdi Avrupa'nın yanı esna Çin ve Hindistan'ı da vururken bu devletlerde canlılık kesilmelerine hastalık oluyor.

Dünya genelinde besin üretimi alanındaki endişeler de artıyor. Pahalı erke kaynakları dolayısıyla kemre fabrikalarının etraflıca devamlı kapatılabileceğine ilişikli tembihler dillendirilirken, gelecekte hububat arzına bağlı endişeler de artıyor.

Bundan sonraları ne olacak?

Uzmanlar, Kovid-19 salgınında hâlâ da kötüleşen hastalıkların geçmişi olduğuna dikkati çekiyor.

Küresel kendisine ekonominin, tedarik zinciri esnekliği namına ehven para üretimine evleviyet verecek biçimde büyümesi ve biricik ülkeye tabi borda bordaya tedarik zinciri oluşturulması en ehemmiyetli dava kendisine görülüyor.

Uzmanlar, bahis konusu hastalıkların kolay çözülmeyeceğini belirterek, geçmiş hizmet sektöründe çalışanların emek vermek saatlerini uzatmanın tedarik zincirinin sadece borda bordaya bölümünü hedefleyen ıvır zıvır borda bordaya aşama bulunduğunu tabir ediyor.

Altyapı yatırımlarının tedarik zincirindeki sıkıntılara katkısı olacağını tamlayan uzmanlar, küresel aşıya erişimin kolaylaştırılmasının önemini vurguluyor.

Uzmanlar, müşterilerini hâlâ faziletkâr fiyatlara ve borda bordaya ürünün tedariki düşüncesince hâlâ aşkın beklemeye tedarikli olmaları gerektiği ait da uyarıyor.

"Zincirin herhangi borda bordaya halkasında darboğazlar var"

Moody's Analytics Kıdemli Ekonomisti Tim Uy, AA muhabirine meydana getirdiği açıklamada, bulunan tedarik zinciri aksaklıklarının bitmeme edeceğini düşündüğünü söyledi.

Uy, "Nakliye, limanlar, kamyonlar, güçlü yolu, iklim yolu yahut depolar olsun, zincirin herhangi borda bordaya halkasında, bazısı yerlerde teslimat sürelerinin zamanı seviyelerde gecikmelerine kere açan darboğazlar var." dedi.

Bu durumun sayımsız sebebi olduğuna ayraç fail tır ve kamyon şoförü sıkıntısı, evren çapında değişik devletlerin simetrisiz kendisine baştan açılmasıyla ilgilendiren mesail ve faziletkâr erke fiyatlarının bu nedenlerden birileri bulunduğunu aktardı.

Uy, şunları kaydetti:

"Küresel tedarik zinciri aksamalarının en er 2023 yılına denli ağız ağıza düzelmesi sert muhtemel değil. Birçok iklim aksamaların hâlâ da kötüleştiğini görüyor ve buna layıkıyla akıntı ediyor. mesela Beyaz Saray, Los Angeles ve Long Beach'teki liman tıkanıklığını bertaraf etmek düşüncesince hususi şirketlerle beraberce çalışıyor, Birleşik Krallık hükümeti tır şoförü eksikliğini indirmek düşüncesince hâlâ aşkın sığırtmaç istihdam düşüncesince harekete geçiyor. Ancak bu önlemlerin semere vermesi az buçuk devir alacak."