İstanbul
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, TBMM Başkanlık İstanbul Ofisi'nde planlı basın toplantısında, gündemi değerlendirdi.
Dün sona aziz İslam İşbirliği Teşkilatı Üyesi Ülkeleri Parlamento Birliği (İSİPAB) 16. Konferansı'nı gerçekleştirdiklerini hatırlatan Şentop, 16. toplantının Tunus'ta yapılmasının bahis konusu bulunduğunu fakat müstevli nedeniyle gerçekleştirilemediğini hatırlattı.
TBMM Başkanı Şentop, Tunus'taki siyasal gelişmeler sonucunda de toplantının orada yapılamayacağının ortaya çıktığını, teşkilatı canlandırmak, harekete buyurmak düşüncesince bazısı devletlerin de önerisiyle toplantıya Türkiye'nin isteyen bulunduğunu ve gerçekleştirildiğini aktardı.
Konferansla bu arada Türkiye'nin İSİPAB Dönem Başkanlığını da aldığını hatırlatan Şentop, önceki gündüz yürütme ve umumi madun kurul toplantılarının düzenlendiğini, ikinci gündüz ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın teşrifleriyle umumi kurulun açılışının yapıldığını anlattı.
Birçok düet görüşmenin yapıldığı konferansa teşkilatın üyesi 32 ülkeden iştirak bulunduğunu dile getiren Şentop, hakeza nezdinde teşkilatın canlı şekilde çalışmasını lazım gördüklerini tabir ederek, konuşmasını şöyleki sürdürdü:
"Salgın çağında elbette fiziksel toplantılar ince zorlaştı fakat mesail bitmeme ediyor. Yeni mesail ortaya çıkıyor. Ortak davranışlar tespit mecburiyeti sâdır oluyor. Bunun düşüncesince kesinlikle nezdinde toplantı yapmak gerekiyordu. Burada iki ehemmiyetli etap atıldı. Birisi atıldı, başkası atılacak. Birisi şu, siyasal ve aut münasebat komitesi var. Bu sürekli nezdinde komite. Komitenin altında, Müslüman azınlıkların insanoğlu haklarıyla ilgilendiren problemlerini idman neredeyse nezdinde madun aşağı kurul oluşturuldu. Bu madun kurul Müslümanların azınlıkta bulunduğu ülkelerde, dünyanın değme yerinde, bunların insanoğlu haklarıyla ilgilendiren problemlerini dolaysız inceleyecek yahut namına meydana getirilen bu mevzuyla ilgilendiren başvuruları değerlendirecek, bu mevzularda raporlar yayınlayacak. Belki belli derneşik raporlar, en azından yıllık, ihtimal maaş raporlar halinde nezdinde strateji heyeti, komitesi oluşturulacak.
Diğeri de ayrıksı arsıulusal toplantılarda İslam ülkelerinin en azından eş gündemleri bulunan mevzularda beraberce akıntı etmelerini sağlayacak sekreterya içinde nezdinde çatı oluşturduk. Birçok görüşmede bunun sıkıntısını yaşıyoruz. Her ülkenin namına gereğince nezdinde gündemi mevcut ve o gündemlerin hiçbirisi genel, arsıulusal toplantılarda kalburüstü olmuyor, akıbet müşteri biçimde gündeme getirilemiyor. Çünkü dayanaklık etmek bulamıyor. Onun adına eş gündemimiz bulunan mevzularda ilkin tekâsüf etmek vasıtasıyla bunları umumi şekilde dünya kamuoyunun gündemine taşıyacak biçimde düzentileme yürütecek sekreterya içinde nezdinde ünite oluşturduk, değişmeyen aldık, oluşturacağız."
"21. yüzyıldan itibaren dünyada arsıulusal geçerli durum değişti"
Mustafa Şentop, 21. yüzyıldan itibaren dünyada arsıulusal konjonktürün değiştiğini dile getirerek, şöyleki bitmeme etti:
"20 .yüzyılın ikinci yarısından itibaren 2. Dünya Savaşı'ndan sonradan dünyada oluşan iki kutuplu nezdinde kol vardı. Her dünya bloklardan birisine mensuptu. Uluslararası münasebat dalında değme ülkenin başkaca nezdinde gündem, eda belirlemesi, yöntem oluşturması gerekmiyordu. Tabi oldukları blokun umumi çerçeveleri içinde hacısı hocası kısmını belirliyor, tavrını koyuyordu. Kolay nezdinde dünyaydı nispeten. Ancak bu iki kutuplu dünya yıkıldı. Bu kol çöktü. Artık dünyada aşırı kutuplu yahut kutupsuz, elbette bazısı devletlerin öne çıktığı, çarpıcı bulunduğu fakat o açıdan kesin, sert hatları, çerçeveleri bulunan kutuplardan oluşan nezdinde dünya yok. Dolayısıyla değme ülkenin değme duruma, vakaya gereğince baştan nezdinde yöntem geliştirmesi, davranış belirlemesi gerekiyor. Hatta anca nezdinde noktaya geldik ki bundan sonradan umumi tavır, tutumların ötesinde günce şekilde değme fenomen karşısında baştan nezdinde tavır, davranış değerlendirmesi gerekiyor. Bu bakımdan bazısı ülkelerle bazısı mevzularda beraberce akıntı ediyorsunuz fakat nezdinde ayrıksı mevzuda hâlâ evvela beraberce akıntı ettiğiniz ülkelerden ayrışarak ayrı nezdinde tavır, davranış tespit mecburiyetiniz var. Böyle nezdinde devim bilimi nezdinde arsıulusal münasebat döneminden geçiyoruz."
"Yeni nezdinde dönem, baştan biçimlenme gır konusu"
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, hakeza nezdinde çağda o 20. asrın bundan sonradan çökmüş, geride eskimiş paradigmalarıyla dünyaya bakmanın bahis konusu olmadığına ayraç ederek, konuşmasını şöyleki tamamladı:
"Daha evvela hakeza demiştiniz de bugün hakeza böyle oluyor, hâlâ evvela bununla aranız bozuktu da demin niçin hakeza olmaktadır kabilinden değerlendirmeler bundan sonradan tarihte kalmış, eskimiş, bugün işimize yaramayacak, kendilerinden yararlanma edilemeyecek yaklaşımlardır. Yeni nezdinde dönem, baştan biçimlenme gır konusu. Özellikle ABD Birleşik Devletleri'nde acemi başkanın seçilmesinden itibaren alanımızda de değişik arayışları mevcut nice ülkenin. Bu bağlamda İslam İşbirliği Teşkilatı'nın vekil asamblesinin canlı bir duruma getirilmesinin şişman yararları olacağını düşünüyoruz. Bu proses içinde devletlerin ağırlıklı şekilde aralarındaki yakınlıkları, uygun oldukları, bağlaşık oldukları konuları, değerleri öne çıkararak aralarındaki ilişkilere bakmaları, aralarındaki fikir farklılıklarını, ihtilaflı noktaları da art plana atarak meselelere yaklaşmak, ilişkileri görüşmek, kullanmak icap eder diyerek düşünüyorum. Bunu yaptığımız takdirde nezdinde mütalaa ve diyalog ortamı olur. Görüş farklılıklarını konuşabileceğimiz nezdinde düz kabil fakat ihtilaflar, fikir farklılıkları üstünden birbirimize yaklaşırsak o devir tek nesne konuşamaz bir duruma geliriz. İhtilaflarımızı, fikir farklılıklarımızı da değerlendiremeyiz. Biz bu gözle bakarak hem bu toplantıyı yaptık bununla beraberinde düet görüşmeler çerçevesinde nice ülkeyle baştan Türkiye ve aralarındaki ilişkileri yorum olanağı bulduk."
