İstanbul
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, İstanbul Kongre Merkezi'nde, "Paylaşım, Vicdan ve İslam: Filistin, Göç ve Afganistan" temasıyla planlı İslam İşbirliği Teşkilatı Üyesi Ülkeleri Parlamento Birliği (İSİPAB) 16'ncı Konferansı Birinci Oturumu'na katıldı.
Oturumda mütekellim Şentop, İslam dünyasının parlamenterlerini bir araya getiren İSİPAB'ın devre başkanlığını devralmaktan sevinme duyduğunu söyledi.
Şentop, Türkiye'nin devre başkanlığı boyunca İslam coğrafyasının ve halis muhlis insanlığın huzuruna, güvenliğine, refahına hayır olacak ehemmiyetli icraat etme gayreti içerisinde olacaklarını belirtti.
İslam aleminin devir zamane bölünmüşlüklerle, savaşlarla, kıtlıkla, yoksullukla çabalamak yerinde kaldığına aksan karşılayıcı Şentop, "Eminim ki hiçbirimiz bunların yaşanmasını istek etmiyoruz. Din kardeşlerimizin Filistin'de, Afganistan'da, Suriye'de, Irak'ta, Yemen'de, Libya'da, Rohingya'da ve şimdi nice yerde dökülen kanlarından çevre bizler dert duyuyoruz." dedi.
Şentop, İslam aleminin 1,5 milyardan bir tomar insanoğlunun enerjisini arkasına alarak beşeriyetin kalbinde asırlarca sürecek bir hareketin tohumlarını yeşertebileceğini aktararak, farklılıkları bir tarafa bırakarak milyonlarca mazlumun elinden tutulabileceğine dikkati çekti.
Müslümanları bir araya getiren değerler ve hususların, ihtilafa faktör olabilecek konulardan kıvrım kez bir tomar bulunduğunu dile getiren Şentop, bütünlük ve beraberliğin nedenleri karşısında ağız tatsızlığı nedenlerinin az şimdi bulunmayan mesafesinde bulunduğunu kaydetti.
Şentop, toplantının başlığını gerçekleştiren "paylaşım, vicdan ve İslam" mevzularına değinerek, Filistin problemininin şümullü ve adaletli sulh zarfında çözümünün, işgalin sona erdirilmesinden, 1967 sınırlarına dayalı, başkenti Doğu Kudüs olan, sulh ve düzenlilik zarfında canlı ari ve hükümran Filistin devletinden geçtiğini tabir etti.
Orta Doğu'da barış, hayat ve inanma ortamının sürekli olması düşüncesince bu durumun ön manca bulunduğunu dile getiren Şentop, "İsrail'in nehiy altındaki topraklarda gayrikanuni yerleşme ve mecburi boşaltma kabil uygulamalarının, Kudüs'ün statüsünü aşındırmayı hedefleyen girişimlerinin sona erdirilmesine müteveccih çabalarda bütünlük ve el birliği içerisinde akıntı edeceğiz." değerlendirmesini yaptı.
Şentop, evren genelinde 2 milyara DOĞRU Müslümanın bütünlük içerisinde olamamasının İsrail'in politikalarını şimdi kabadayı uygulamasına faktör bulunduğunu anlatarak, üç gökçül dinin lahut mekanlarının bir arada arazi aldığı, önceki kıbleyi barındıran "peygamberler şehri" Kudüs'ün zamanı ve türel statüsünün muhafazasının hoppadak Müslümanlar düşüncesince değil, halis muhlis evren düşüncesince fariza bulunduğunu vurguladı.
İSİPAB toplumunun İsrail'in hususiyet dışı uygulamasına sonuç vermesi ve Filistin meselesinin arsıulusal topluluğun gündeminde tutulmasına müteveccih çabaları artırarak sürdürmesi icap ettiğini tamlayan Şentop, Filistin devletinin şimdi bir tomar diyar kabilinden tanınması düşüncesince şimdi bir tomar hız gösterilmesi icap ettiğini kaydetti.
"Afganistan'da sulh ve istikrarın tesisi önceliğimiz olmalı"
İslam İşbirliği Teşkilatı üyesi devletler namına Afgan halkının barış, denge ve bolluk içerisinde yaşamasını teminen herhangi bir bölgede Afganistan'la el birliği içerisinde olunması icap ettiğinin altını çizen Şentop, "Afganistan'da sulh ve istikrarın tesisi önceliğimiz olmalı ve bu mevzuda teşrikimesai içerisinde çalışmalıyız. Uluslararası topluluğun Afganistan'da sağlık, terbiye kabil önemlice sektörler dahil, asliye büyüklük yapılarının ayakta tutulması yönündeki çabalarını destekliyoruz. Ancak arsıulusal maşer kabilinden sağlanan ilerlemeler daha aşırı kırılgan durumda. Afganistan'da sulh ve denge sürdürülebilir temellere kavuşturulana derece semt ülkelerinin ve arsıulusal topluluğun desteğinin bitmeme etmesinin ıztırari olduğuna inanıyoruz. Ülkede ölçülü ve etraflıca vadede istikrar, eksiksiz bir hile kurulabilmesi ve hile kapasitesine dair olacaktır. Bununla baş başa sürekli sulh ve denge fakat Afganlar ortada sağlanacak ve semt ülkeleriyle arsıulusal topluluğun destekleyeceği bir uzlaşıyla realizasyon edilebilir." sanarak konuştu.
Afganistan'da insanca durumun hakkıyla aşırı endişe donör bulunduğunu tamlayan Şentop, ülkenin yüzdelik 80'inin alevlenmiş ve ağır kuraklıkla savaş ettiğini, nüfusun hoppadak yüzdelik 5'inin aldığı kadar manca bulduğunu, iveğen açlıkla hakkında karşıya kalanların sayısının 23 milyon ile üstün dereceli seviyeye ulaştığının kestirim edildiğini aktardı.
Şentop, 1 milyon çocuğun açlıktan ve soğuktan ahiret yolculuğu riskiyle hakkında karşıya olduğuna dikkati çekerek, "Dolayısıyla İslam devletleri namına bizlerin Afganistan'a dayanak noktası olma dair en ön sıralarda arazi almamız icap ettiğini tabir buyurmak isterim. Asya'nın kalbinde arazi düzlük bu ciddi ülkede istikrarsızlığın yayılması kimsenin çıkarına işlev etmeyecektir. Terörizm, aşırılıkçı akımlar ve kesintili göçle savaş düşüncesince istikrarın sağlanması rüçhan olmalıdır. Unutulmamalıdır ki Afganistan'da düzenlilik ve istikrar, lehçe ve global sulh ve bolluk düşüncesince elzem bir unsurdur. Bu doğrultudaki çalışmalarımızı sürdürmeye bitmeme edeceğiz." değerlendirmesinde bulundu.
Kuzey Afrika devletleri ile halklar arasındaki kuma tarihe yaslanan çelimli bağların kuvvetlendirilmesi ve bölgenin dengeli duruma gelmesinin herhangi bir sonsuz öncelikleri ortada bulunduğunu özetleyen Şentop, şunları kaydetti:
"Libya da Afganistan kabil bölgenin istikrarı ve arsıulusal sulh düşüncesince dirimlik ciddiyete ehil bir diyar olup, Kuzey Afrika ve Sahra Altı Afrika'nın Akdeniz'e oluşturulan kapısıdır. Bu noktada İSİPAB devletleri namına Libya'da gerçekleştirilecek seçimlerin Libya'nın sulh ve istikrarına, bütünlük ve bütünlüğüne ulama sağlaması düşüncesince elimizden geleni yapmalıyız. Bu çerçevede, seçimlere dair türel yerin ve kararların beklenir bulunan en eksiksiz biçimde ele alınmasının ehemmiyetli bir bap bulunduğunu da uyarmak isteriz."
"Son 9 senedir yerinden edilen eş sayısı 82 milyonu geçmiştir"
Mustafa Şentop, toplantının bir öteki konusunu oluşum fail muhaceret olgusunun, arsıulusal topluluğun el birliğiyle ele alması müstelzim rüçhan meselelerin başlangıcında geldiğini tabir etti.
Dünyanın, 2. Dünya Savaşı'ndan buyana yaşanmış bulunan en şişman insanoğlu hareketliliğiyle hakkında karşıya olduğuna dikkati çekici Şentop, şu biçimde konuştu:
"Son 9 senedir yerinden edilen eş sayısı 82 milyonu geçmiştir. Mevcut durum, global kurda bir buhran bulunduğunu ve bunu görmezden gelemeyeceğimizi ortaya koyuyor. Gerekli tedbirler zamanlıca alınmadığı takdirde kesintili muhaceret konusu ve sığınmacı krizi dünyanın gündeminde arazi almaya bitmeme edecektir. Küresel düzeydeki krizlerde, ilkin Suriye ve Afgan halkı bekâr verilmiş ve arsıulusal maşer kabilinden sığınmacı yükünü üstüne piyasa ülkelerle muktezi adaletli sıkıntı ve yazık paylaşımı yapılmamıştır. Hala Suriye ve Afganistan'da ölüm kalım savaşı veren milyonlarca insanoğlu mevcuttur. Bu halkların hakkında karşıya kalmış olduğu yoğun yaraların ve sınamaların biricik başına biraz ülkenin çabalarıyla çözülmesi beklenir değildir. Küresel düzeydeki insanca krize, global kurda analizör üretilmesi gerekir. Son 7 senedir dünyada en bir tomar sığınmacıya ev sahipliği karşılayıcı diyar namına bugün 5 milyondan bir tomar yabancıyı konuk ediyoruz. Son 10 yılda vatanımızda doğan Suriyeli sayısı 700 bini geçmiştir. Suriye krizinin oluşturduğu yükü Türkiye, Ürdün, Lübnan, Irak kabil biraz diyar biricik başına üstlenmektedir. Ülkelerimizin çabalarıyla esasta insanlığın onuru kurtarılmıştır. Göç dair yazık almayan devletlerin adamlık ve vicdan krizi, minimum muhaceret hasebiyle yaşanmış bulunan insanca buhran derece büyüktür. Esasen arsıulusal toplum, kişilerin muhaceret etmelerini engelleyecek, şahıs vatanlarında yaşayabilmeleri düşüncesince muktezi minimum koşulları sağlayacak siyasa ve uygulamaları yaşama geçirmelidir."
Türkiye ve TBMM olarak, devre başkanlıkları boyunca halis muhlis bu hastalıkların ve soruların yanıtını bulmak, hastalıkların çözümüne dayanak noktası olmak, kurumları canlandırmak, örgen devletlerin de destekleriyle velut bir danışma ortamı tekvin etmek düşüncesince hız edeceklerini özetleyen Şentop, birleştirici olmaya çalışacaklarını, aralarındaki muhabbeti bırakmak düşüncesince halis muhlis güçlerini ortaya koyacaklarını söyledi.
Şentop, İslam ülkelerinin düzenlilik ve istikrarına, halkların sulh ve refahına ulama iletmek için, lazım insanca gereksinimlerin karşılanması gerekse aralarında ağız tatsızlığı bulunanların barıştırılması hususlarında İSİPAB namına öne çıkmaları, olumlu ve kere resim davranış benimsemeleri icap ettiğini laflarına ekledi.
Konuşmaların arkası sıra oturuma riyaset fail Şentop, Afrika ve Arap gruplarında mevcut delegasyon başkanları arasından birer başbuğ yardımcısı, başkaca parlamenterler arasından bir raportör seçileceğini aktardı.
Geçilen oylamada, Konferans Başkan Yardımcılığına Afrika grubundan Nijer, Arap grubundan Kuveyt seçilirken, Konferans Raportörlüğüne de İSİPAB Türk Grubu Başkanı Orhan Atalay getirildi.
İcra Komitesi'nin tavsiyesi üzerinde Genel Komite kabilinden hazırlanmakta bulunan ruzname ve düzentileme programı ile İSİPAB Genel Sekreteri'nin çalışkanlık tutanağı da oylama ile benimseme edildi. Heyet, Parlamenterlerarası Kudüs Platformu'nun İSİPAB'a rasıt statüsü başvurusunu da onayladı.
Bu arada, meydana getirilen oylama sonucunda İSİPAB Genel Sekreteri ve Genel Sekreter Yardımcısı'nın fariza süresi 2022 Ağustos ayından itibaren 4 sene şimdi uzatıldı.
Daha sonra, yasama kurulu başkanları, başkanvekilleri ve delegasyon başkanlarının konuşmalarını yapacakları umumi müzakereye geçildi.
