Gagavuzya
Gagavuz Özerk Yeri'nin başkenti Komrat'ta temaslarını sürdüren Mustafa Şentop, Türkiye'nin Komrat Başkonsolosluğunda gazetecilere gündeme bağlı açıklamalarda bulundu.
Şanghay İşbirliği Örgütü Devlet Başkanları 22. Toplantısı'na bağlı değerlendirmesi sorulan Şentop, dünyada nice parametrenin değiştiğini, 20. asrın paradigmaları hakkında müesses bulunan yapıların geçerliliğini kaybettiğini söyledi.
Artık aşırı kutuplu ve ilişkilerin çeşitlendiği ortak dünyaya akıllıca gidildiğini dile getiren Şentop, "Büyük seviyede ilkin Avrupa Birliği peyda etmek az daha Avrupa ülkelerinin, ABD'nin, öbür ülkeleri, almış oldukları kararlara uymaya mecbur, dayatmacı ve dışlayıcı tutumları bizi alışveriş sahalarımızı çeşitlendirmeye irsal ediyor." sanarak konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da katılmış bulunduğu Şanghay İşbirliği Örgütü Devlet Başkanları 22. Toplantısı'nın, Türkiye'ye acemi imkanlar, afak ve linkler sunacağını tamlayan Şentop, "Şangay'daki toplantı, evren dengeleri itibarıyla da aşırı önemli. Artık ortak bireyin değişmeyen verdiği, eksiksiz ülkelerin, ülkelerin uyduğu ortak evren yok. Bu manada bu toplantıyı ehemmiyetli ortak ayn açısı kendisine görüyorum." ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, Şanghay İşbirliği Örgütü Devlet Başkanları 22. Toplantısı'nda liderlerle geveze etmiş bulunduğu anları yansıtan ışık hesabına değerlendirmesi sorulan Şentop, şu biçimde konuştu:
"O fotoğrafla ait nice istimara yapıldı. Sayın Cumhurbaşkanımızın, öbür liderler nezdindeki itibarı ve onların ayn açısını göstermesi itibarıyla aşırı ehemmiyetli ortak fotoğraf. Uzun etraflıca cümlelerle anlatılmaya çalışılmış bulunan mevzularda arada sırada yegâne ortak ışık karesi, ihtimal kitaplarca açıklama edilecek nice şeyi ortaya koyuyor. O fotoğrafta, öbür abuhava mutluluk başkanlarının, liderlerinin Sayın Cumhurbaşkanımıza bulunan ilgilerini, alakalarını, onun sözlerine, yaklaşımlarına gösterdikleri ilgiyi aşırı açıkça biçimde yüzlerinden okuyabiliyoruz, bunu orada görüyoruz. Türkiye açısından aşırı iftihar, alım çalım donör ortak tablo."
"Duygusal anlamış olur canlı ortak istikbal oldu"
Moldova ziyareti kapsamında muhataplarla ehemmiyetli mevzuları ele aldıklarını tabir fail Şentop, "Moldova, Ukrayna'nın elden bitişiğinde, harbe bitişik ortak ülke. Bu itibarıyla hem güvenlikle bununla birlikte ekonomiyle ait muhtelif endişeler var." dedi.
Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'ni ziyaretine ayraç fail Şentop, "Bizi şaşırtan, canlandıran, birey anlamış olur yaşatan ortak istikbal oldu. Okullardan öğrenciler, evlerden kadınlar, rical yolda durmaksızın dizilmişler, konvoyumuzu, heyetimizi karşıladılar. Türkiye'ye huzur aşırı iri ortak ilgi, bağ yârenlik var. Bunu görüyoruz, şahısların yüzlerinden okunuyor." sanarak konuştu.
Bölgede yaşanmış bulunan buhran dolayısıyla hassaten natürel safi taş yağı lambası alımı hesabına endişelerin bulunduğunu kail Şentop, şu biçimde konuştu:
"Bir yandan fiyatların aşırı yükselmesiyle ait bazı teessürat var, öbür yandan 'Bu şita natürel safi taş yağı lambası ehliyetli oranda alınabilecek mi?' sanarak de ortak akıl var. Daha önceki Sayın Cumhurbaşkanımıza da öbür ülkelerden, bu geçek üstündeki Ukrayna, Romanya ve Bulgaristan'dan zoraki talepler de var. Ukrayna üstünden Rusya'nın ortak hattı mevcut bitmeme fail ve bu bölgedeki devletlere buradan natürel safi taş yağı lambası veriliyor. Şimdi onunla ait elbette kısıtlamalar, tahdidat var. Türkiye üstünden giden, Bulgaristan'dan güzeşte ortak geçek var. Bunların aykırı doğrusu dü tarafa da safi taş yağı lambası transfer biçiminde çalıştırılabilmesi mümkün. Moldova da hakeza ortak taleple, Türkiye'nin bu konudaki desteğini istiyor.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımızın bu mevzuda icra ettiği icraat bulunduğunu biliyorum. Komşu, arkadaş ve ahi devletlere araştırma görevlisi olmayı, elimizdeki imkanlardan onların gereksinimlerini belkili bulunduğu denli karşılamayı dilek ediyoruz. Bu mevzuda ilke kendisine müspet bakılıyor lakin elbette bunu halletmek düşüncesince bazı türel altyapı, geçim ve bazı beceri enfrastrüktür problemleri var. Bunların da çözülebileceğine ilişikli bilgiler var. Tabii bu mevzuyu Sayın Cumhurbaşkanımız ve bakanlarımız ölçüm edecekler."
Şentop, erke probleminin sadece Moldova'nın, Gagavuzya'da canlı soydaşların problemi olmadığını belirterek, "Hem pandemi sonrası gelişmeler, hesaplı tesirleri ilkin erke peyda etmek az daha bununla birlikte Rusya-Ukrayna savaşının ortaya çıkardığı ortak safiha var. Bilhassa arkadaş ve ahi ülkelerle bunu buyurmakyürümek yahut kolaylaştırmak düşüncesince adımlar atılacak." dedi.
"Türkiye, ülkelerle kurduğu ilişkileri gergef denli edepli oldukça işledi"
Yunanistan'ın Ege'deki provokasyonlarına bağlı istifham hakkında Şentop, "Genel kendisine Türkiye'nin benzeyen vakitlere denli gücünü, tesirini baştan sona jeopolitik de açıklama ederdik. Tabii jeopolitik; devletlere, devletlere ortak olanak sunuyor. Bu olanağı değerlendirip, fırsata dönüştürüp geliştirebilirsiniz de lakin jeopolitiğin esiri de olabilirsiniz. Türkiye bunu Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde başardı." dedi.
Türkiye'nin, senelerdir ülkelerle kurduğu ilişkileri gergef denli edepli oldukça işlediğini, bunun ast yapısını oluşturduğunu vurgulayan Şentop, "Ülke içerisindeki kavgaların Türkiye'ye müteveccih ayn açılarını değiştirmediğini görüyoruz. Çünkü Türkiye ile devletler ortada kurulan ilişkilerin hakkıyla gerçek temelleri oluşturulmuş, bu alışveriş bu temeller üstünde yükseliyor. Deseniz ki 'Eski hükümetle Türkiye'nin arası iyiydi, ego bozacağım.' Bunu yapamıyorsunuz. Çünkü anca sert temeller atık ki ilişkilerde bu, emeksiz ortak iş değil, devir talip ortak şey. Ziyaret ettiğimiz nice ülkede bunu görüyoruz. Türkiye'nin sadece jeopolitiğin etkisiyle değil, bu müddet zarfında icra ettiği çalışmalarla, edepli işçilikle elde etmiş bulunduğu ortak itibarı, gücü ve tesiri var." değerlendirmelerinde bulundu.
Yunanistan'ın provokatif eylemlerine aksülamel yayınlayan Şentop, "Türkiye'yi, Yunanistan denli bazı ülkelerle gelişmemiş meşguliyetler içine sokmaya çalışıyorlar. Türkiye, Yunanistan'ın bu çeşit sözlerine, konuşmalarına yahut hamlelerine yanıt vermekten kendini doygun addeder doğrusu yanıt vermeye caba icap görmez. Türkiye'yi erinçsiz eden, olmaması müstelzim ortak boyut mevcut ise Türkiye bunun gereğini rastgele devir yapar." mesajını verdi.
"Yunanistan konusunu Türkiye düşüncesince ehemmiyetli ortak ruzname kendisine görmüyorum"
Türkiye'nin, bitmeme fail harbe aşırı benzeyen ortak coğrafyada bulunduğuna yer veren Şentop, şunları kaydetti:
"Bölgemizde, etrafımızda komşularımızla sulh zarfında yaşam sürmeyi dilek ediyoruz. Sorunlarımız mevcut ve bunları diyalogla, etüt eliyle çözmeyi hedefliyoruz. Amacımız bu. Bu yolla bunların çözülebileceğine inanıyoruz. Başkalarına da bunu talkın ediyoruz, kılıç de hakeza yapıyoruz lakin bu, Türkiye'nin problemlerini öbür yolla çözemeyeceği, sadece etüt ve diyaloga meraklı bulunduğu anlamına da gelmiyor. Bu, bizim tercihimiz lakin öbür muhtelif bu problemlerin çözüleceğine tatmin getirirsek o yolla da rastgele muhtelif imkanla, rastgele muhtelif güçle ve enstrümanla Türkiye problemlerini çözebilecek çelim ve kudrette.
Kimse kendisinin sıfır doğrusu başkalarından aldığını zannettiği ortak güçle tabiri caizse başkasının kucağına oturarak Türkiye'ye huzur bazı laflar söyleme, ortak şeyler yapabileceğini sanma gafleti içine düşmesin. Bunu baştan sona söylüyoruz. Benzer ortak nesne 100 sene önceki hareket etmişti. Kendi inisiyatifiyle değil, o zamanın bazı ülkelerinin defa göstermesiyle, iteklemesiyle Yunanistan ortak işe girmişti ki Türkiye'nin 50 senedir bitmeme fail savaşlar, mücadeleler kararında ekonomik, askeri kendisine rastgele bakımdan aşırı eneze bulunduğu ortak devre balya gelmişti ve Türkiye o çağda caba ortak dü gündüz zarfında bu problemi çözebilmişti. Şimdi anca ortak Türkiye yok, hakeza ortak evren yok. Her manada değerlendirdiğimizde bugün evren alelacayip ortak Türkiye ile huzur karşıya."
Yunanistan konusunu Türkiye düşüncesince ehemmiyetli ortak ruzname kendisine görmediğini vurgulayan Şentop, "Bu iş Türkiye'yi bu işle az buçuk çalışır etmek, öbür henüz ehemmiyetli işlerle çalışır olmamasını getirmek düşüncesince mutasavver ortak formül. Türkiye bunu rahatlıkla aşabiliyor. Türkiye ortak sorun, burada çözülmesi müstelzim ortak nesne bulunduğunu görüyorsa bunu rastgele muhtelif yöntemle, diyalogla da müzakereyle de lakin öbür metodlar gerekiyorsa onlarla da çözebilecek çelim ve kudrette." ifadelerini kullandı.
